Wil je op de hoogte blijven?
Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang elke maand een overzicht met de belangrijkste nieuwsberichten.
MOL — “Kom zondag gewoon eens kijken of proberen”, krijg ik te horen als ik Luc Nijs (61) contacteer om over het fenomeen ijsberen te schrijven. Luc is voorzitter van de Molse ijsberenclub, oftewel ‘De Isbjörnklubbe’. Die zondagochtend trek ik dus naar het Zilvermeer. En ja, met een klein hartje heb ik ook mijn zwemgerief meegebracht. De zenuwen gieren door mijn lijf, want ik weet eigenlijk al dat ik teleurgesteld zou zijn in mezelf als ik het niet eens zou proberen. Zelfkennis is… het begin van zotte avonturen?
Ik ken het Zilvermeer maar was nog nooit aan de duikvijver geweest. Wat een prachtige locatie. Terwijl ik het uitgestrekte meer, omgeven door groen en badend in een zalig winterzonnetje overschouw, krijg ik het fris en warm tegelijk. Misschien komt het door de mensen die me hier verwelkomen. Fris omdat ze hier gewoon in hun zwembroek of badpak staan te buurten, warm omdat ze me direct aanspreken en enthousiast willen vertellen over zwemmen in koud water. Iets dat me meteen opvalt, is dat al deze mensen één ding gemeenschappelijk hebben. Stuk voor stuk blaken ze van gezondheid én van zelfvertrouwen. Daarnaast hangt hier een gezellig sfeertje van vriendschap en joligheid. Ik voel me meteen welkom.
Luc komt me tegemoet. “Lekker weertje, hé”, glimlacht hij. Ik lach groen terug. “Ik kom gewoon eens kijken, hoor”, zeg ik met een knipoog. Zijn lachje verraadt dat hij al weet hoe laat het is. “Is dit eigenlijk wel gezond?” wil ik weten. “Aan ijsberen is niet al te veel risico verbonden”, legt Luc uit. “Er is hier alleszins nog nooit iets misgelopen.” Maar kan iedereen dan gaan ijsberen? “Je moet wel in een relatief goede gezondheid verkeren”, vertelt Luc. “Als je kwalen hebt of een familiale voorgeschiedenis van hartproblemen, raadpleeg je beter eerst een arts.” Minstens even interessant vind ik de gezondheidsvoordelen. Ik kan nog wel wat motivatie gebruiken… IJsberen zou helpen tegen allerlei ziektes omdat het je afweer- en immuunsysteem versterkt. “Ik kan me met de beste wil van de wereld niet herinneren wanneer ik nog eens ziek ben geweest. Het zou ook wonderen doen voor je metabolisme en werken tegen chronische pijn. En dan is er natuurlijk nog de kick. Je moet een mentale drempel over om het koude water in te gaan.”
Oké, dat had ik even nodig. “Ik wil het eigenlijk wel graag proberen”, geef ik toe, “maar ik ben bang.” Enkele omstaanders ontfermen zich over mij. Ze geven me tips en stellen me gerust. Maar tegelijk voel ik geen enkele druk om het te doen. Ik trek mijn badpak aan en begeef me richting oever.
In een niet zo subtiele poging om tijd te rekken wil ik eerst nog wel eens weten of Luc nog leuke anekdotes of herinneringen heeft die hij kwijt wil. Hoewel ik zie dat hij me doorheeft, speelt hij het spelletje mee. “Een paar keer was het zo koud dat we eerst het ijs moesten weghakken voor we überhaupt het water in konden. Een fantastische ervaring!”
Ik zie dat veel van de ijsberen laarsjes, handschoenen en een muts aanhebben. “Oei, dat heb ik niet bij.” “Het is geen must”, verzekert Luc me. “Velen doen het omdat je de meeste warmte verliest via je hoofd en vooral je handen en voeten worden meteen koud, dat is een kwestie van seconden. Die liggen het verste van ons hart. Op het moment dat je het water in gaat, stijgt je hartslag om je bloed zo snel mogelijk naar je vitale organen te pompen.”
Luc raadt me aan om een eerste keer zonder aarzelen tot aan mijn schouders in het water te gaan. “Probeer je ademhaling onder controle te houden. Dan kom je er even uit. Je poriën gaan dicht en je lichaam acclimatiseert. Even later doe je hetzelfde. Daarna heeft je lichaam zich aangepast en kan je gaan zwemmen. Elke keer ervaar je het water als minder koud.” Hoe lang blijf je dan in het water? “Je moet in de eerste plaats naar je lichaam luisteren. Sommigen passen de ‘minutenregel’ toe: maximaal even veel minuten in het water als het aantal graden van het water, bv. 10°C is tot 10 minuten zwemmen.” Hoe warm is het water dan vandaag? “Je had vorige week moeten komen”, zegt Luc plagend, “Toen lag er sneeuw en ijs en bedroeg de temperatuur van het water 2°. Maar jij hebt geluk. Vandaag is het het dubbele.” Ik frons en werp hem een ‘not amused-blik’ toe.
Maar goed, ik voel dat het moment aangebroken is. Ik ga dit echt doen. Mijn instinct zegt “Niet doen!”, maar ik wil deze drempel heel graag over. Ik sluit even mijn ogen en focus op mijn ademhaling. Ik probeer mijn zenuwen te bedwingen door rustig vanuit mijn buik te ademen. Ik open mijn ogen, nu is er geen weg terug. Twee vrouwen geven me nog de tip om goed naar de zon te kijken. Hoewel het fris is, klopt het wel dat je dat een warm gevoel geeft. Nog één diepe ademhaling en dan ga ik beheerst maar zonder aarzelen richting water. Een ervaren ijsbeer stapt met me mee. Ik voel zijn nabijheid en dat geeft me een veilig gevoel. Tegelijk laat hij voldoende ruimte om me ten volle te kunnen focussen en deze uitdaging alleen aan te gaan. Terwijl ik mijn eerste voet in het water zet, denk ik: “I got this!”. Ik ben in een soort van half-meditatieve toestand waardoor ik zelfs niet meer dénk aan omkeren. Stap voor stap ga ik het water in. Ik voel de lichamelijke shock. Het geeft vooral een kick. Ik voel de adrenaline in mijn lichaam stromen. Het is niet eenvoudig om mijn ademhaling onder controle te houden. Maar net door daarop te focussen, neem ik die mentale drempel bijna met gemak. Ik zit erin! Ik ervaar het water niet zozeer als koud. Het doet eerder een beetje pijn. Het pitst een beetje. Oké, nu ga ik er even uit. Ik wil zeker geen risico’s nemen. Meteen voel ik waarom laarsjes handig waren geweest. Ik heb bijna geen gevoel meer in mijn voeten en moet opletten om ze niet te stoten tegen de stenen. Een man rijkt me meteen mijn handdoek aan. “Ga nu maar even op de stijger in de zon staan.” Ik volg zijn raad op en snap meteen waarom. Hoewel dit een fris winterzonnetje is, heb ik de zon nog nooit zo intens en zalig ervaren. Intussen doen de adrenaline en endorfines hun werk. Ik heb zin om keihard “Tsjakaaa!” te roepen. Dit voelt fantastisch! Ik moet toegeven dat ik fier ben op mezelf en dat dit mijn zelfvertrouwen een enorme boost geeft.
Op de steiger keuvel ik met enkel collega-ijsberen – ja, die mag ik nu zo noemen. “Je zou het hier moeten zien als het geen corona is. Nu komen we enkel in kleine groepjes op verschillende tijdstippen. Normaal gaan we hier zo’n 60 à 70 man tegelijk het water in. Dat heeft iets, hoor.” Luc komt erbij staan en pikt in. “Er is ook een sociale factor. Normaal genieten we hier nog na in de kantine met een drankje in de hand en de zon op je rug. Heerlijk is dat!”
Ik ga nog een keer… en nog een keer. De laatste keer blijf ik erin tot ik er écht uit wil. Enfin, ik wíl er niet uit, maar ik denk dat mijn instinct me vertelt dat het tijd is. My god… Ik ben nog nooit zo ‘wakker’ geweest. Ik heb mijn lichaam uitgedaagd en daar was mentale kracht voor nodig, mentale kracht waarvan ik op voorhand niet zeker was of ik ze had. Wel dus… I did it. Ik weet meteen al dat ik het nog ga doen. Luc overhandigt me een badmuts van de club. “Normaal is dit een privilege voor leden, maar jij hebt hem ook verdiend.” Wauw! Het doet me iets! Het voelt een beetje alsof ik een medaille krijg voor moed en zelfopoffering.
Ik kleed me terug aan en ga stilaan verder met mijn dag. Na een uurtje begin ik te bibberen. Dat hadden ze voorspeld. Ik heb het eigenlijk warm en koud tegelijk. Maar het voelt niet onaangenaam. Ik besef dat mijn lichaam hard moet werken om mijn lichaamstemperatuur terug op peil te brengen. Na een tijdje ebt het bibberen weg en voel ik regelmatig nog gezellige tintelingen die als een soort warme gloed door mijn lichaam stromen. Dat is een uniek gevoel. Het zindert nog enkele uren na.
De rest van de dag ben ik super ontspannen. Die nacht val ik als een blok in een diepe slaap. De ochtend erop kan ik nog nagenieten van de extra portie energie die ik door deze hele ervaring gekregen heb. Het is zálig!
MEER INFO
De Isbjörnklubbe telt 105 actieve leden en komt van oktober t.e.m. maart elke zondag samen om half elf aan de duikvijver van het Zilvermeer. Geïnteresseerden zijn altijd welkom om te komen kijken of een keer te proberen. Lid worden kost 25 euro per jaar.
Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang elke maand een overzicht met de belangrijkste nieuwsberichten.