Onze reporter rijdt met (en loopt naast) een originele Solex

Elke maand neemt onze reporter een atypische, spannende of relaxerende activiteit onder de loep. Kritisch, maar met een kwinkslag rapporteert hij zijn wedervaren. Deze maand: de Solex.

Eerst een stukje geschiedenis. In 1946 doet het Franse merk Solex — kort voor Vélosolex — wat andere bedrijven dan nog niet aandurven: het lanceert een versterkt fietsframe met een bijpassende hulpmotor, terwijl de concurrentie het voorzichtigheidshalve houdt op een losse motor die op elk stalen ros gemonteerd kan worden. Met dat laatste apparaat gaat de tweewieler maar mondjesmaat vooruit, een pak trager dan de Solex, die snelheden haalt van om en bij de 30 km/u. Eerst maakt de Solex Oto zijn entree, een exemplaar met een automatische koppeling, waardoor de motor kan blijven draaien terwijl de fiets stilstaat. Opvolger Solex 3800 krijgt er met een draaibare gashendel nog een leuke optie bovenop. De technologische inspanningen en verbeteringen die later nog zullen volgen, kunnen niet verhinderen dat de Solex in de jaren zeventig wordt uitgespuwd. “De welvaart stijgt en almaar meer gezinnen zijn in staat om een eigen wagen aan te schaffen”, zegt een medewerker van het Franse moederbedrijf. “Plots wil niemand nog met een Solex gespot worden. Wie wél met zo’n fiets wordt gespot, schaamt zich dood. Het is in die periode dat veel Solexen voor onbepaalde duur in verlaten schuren belanden, of erger nog: op de schroothoop.” In 2005 lijkt het tij weer te keren. Ingenieur Dominique Chaumont kondigt een heuse Solex-revival aan, opent een nieuw bedrijf in het Noord-Franse Courrières, fabriceert 2.000 exemplaren en slijt ze aan een slordige 800 euro per fiets. De zogeheten Black ‘n Rolls — de naam Solex is plots verdwenen — rijden in een recordtijd de deur uit, maar meer dan een kortstondige hype zijn ze niet. Tot vandaag, bijna twintig jaar later. In Nederland duiken de Solexen weer op in het verkeer. Verwacht wordt dat ons land dat voorbeeld snel zal volgen. Maar is dat ook zo? En waarom zou het?

BELEVING
Met die vragen kloppen we aan bij BoerenSolex, een familiebedrijf uit het Noord-Brabantse Herpen in Nederland. “Wij runden aanvankelijk een hobbyboerderij met koeien, maar daar zat geen rendabel verdienmodel achter”, legt zaakvoerder Jos Ceelen uit. “Zeventien jaar geleden hebben we het roer omgegooid, hebben we het aantal koeien teruggeschroefd en zijn we met Solexen gestart. We hebben heel het land afgezocht, wat heeft geleid tot een collectie van zo’n 125 exemplaren.” “Met dat gamma mikken we op een breed publiek: van kleine tot grote gezelschappen, van individuele deelnemers over koppels tot gezinnen en complete families, en van jong tot oud. De beleving is intenser dan ooit, vooral als je ze vergelijkt met die op de elektrische alternatieven die vandaag op de markt te vinden zijn.” Het is een verre van logische evolutie: het promoten van met brandstof aangedreven voertuigen voor recreatieve doeleinden, terwijl uitgerekend de Nederlandse regering mee aan de basis ligt van de Europese Green Deal. “Onze Solexen rijden op Ecomaxx-brandstof, de meest zuivere vorm”, reageert Jos vastberaden. “Dat verschil zie en ruik je onmiddellijk. Ecomaxx is vrij van schadelijke stoffen zoals benzeen en tolueen. Dit is niet alleen beter voor de chauffeur, maar ook voor de omgeving. Bye bye stinkende uitlaatgassen.” Blijft enkel nog de rijbewijskwestie. Rijden met een Solex vergt de nodige vaardigheidsbewijzen. “Je hebt minimaal een bomfietsrijbewijs nodig. Een motor- of autorijbewijs voldoet uiteraard ook. In alle andere gevallen is de tandemsolex de ultieme oplossing. We willen niemand uitsluiten.”

INSTRUCTIES
Rijbewijs of niet: wie met een Solex de hort op wil, krijgt eerst instructies en een korte initiatie. “Remmen met een Solex is gas terugnemen”, klinkt het. “De gashendel wordt gebruikt om de snelheid af te remmen. Neem op tijd gas terug, vooral als het op de Maasdijk straks wat drukker wordt. Doe hetzelfde aan alle kruispunten of wanneer een scherpe bocht nadert.” “Als je maximaal twintig seconden stilstaat, kan je gewoon de rechterrem dichtknijpen. Wil je langer blijven stilstaan, zet dan de motor uit, anders zal het wieltje tegen de fietsband, dat door de motor wordt aangedreven, de band beschadigen. Dan heb je een probleem. Denk eraan: niks doen staat gelijk aan volle gas.” Dat ik een ervaren motard ben: ik zeg het met een theatrale knipoog, mocht Ceelen mij al aanzien voor een complete nitwit op vlak van gemotoriseerd verkeer. “Motorrijders zijn de ergste chauffeurs”, antwoordt hij zonder verpinken. “Die willen er doorgaans alles uithalen, waardoor het wel eens fout loopt. Wat de juiste houding betreft: het motortje zit voorop, hou de beide handen dus stevig aan het stuur. Buig niet voorover, maar zit gewoon rechtop.” Tijdens de initiatie op het domein heb ik al spijt dat ik mijn motorskills ter sprake heb gebracht. Mijn bochten zijn verre van subtiel, mijn remmanoeuvres evenmin. “Op de baan lukt het vast beter”, grijnst Jos. “Je bent een motard, toch?” Lachen met Belgen, Nederlanders kunnen het niet laten.

WIND OP KOP
Op het programma staat een traject langs de Maas met een tandemsolex, goed voor twee uur tuffen, een guitig veerpontje en een stuk of wat mooie panorama’s, al gaat het na anderhalve kilometer al fout. We kruisen de Maasbrug langs de foute kant en kruisen een landbouwer op een tractor die duidelijk leeft volgens het time is money-principe. Rechtsomkeer maken dus, maar doe dat maar eens op een tandem die bijna net zo lang is als de breedte van de brug waarop je staat. Na een kwartier knoeien bereiken we alsnog de Maasdijk en snorren we richting Neerlangel, Dieden en Appeltern. Eenmaal op dreef is de Solex een gedroomd voertuig. Het tempo is snel genoeg om er een avontuur van te maken en tegelijk voldoende traag om de omgeving te verkennen. Onderweg valt het wel op dat niet alle passanten fan zijn van de Solex, met een paar misnoegde blikken tot gevolg. Holland de fietsnatie bij uitstek? Kan best, zolang er maar geen motortje bij komt kijken. Stroomafwaarts loopt alles op wieltjes, op de terugweg — wind op kop — allesbehalve. De motor draait heet, waardoor we extra pauzes moeten inlassen en het Franse ros altijd opnieuw in gang moeten lopen. Geen reden tot klagen, al zorgt het er wel voor dat we meer tijd nodig hebben om het traject af te malen. Pure onkunde van onzentwege, zonder twijfel, al doet dat niets af aan het vele zwoegen en zweten om de Solex telkens weer aan de praat te krijgen. Waren we zo katholiek niet, we zouden het bij de zoveelste aanlooppoging une grande merde durven te noemen. Of we straks allemaal zo nodig weer de Solex moeten bovenhalen, was de vraag? Wel als u nostalgisch en avontuurlijk bent aangelegd, niet als herhaaldelijk naast een fiets lopen u maar matig kan boeien.

MEER INFO
www.boerensolex.nl