Paul Franken en Luc Hulselmans fietsen van 't strand naar 't zand

Het zijn boezemvrienden Paul Franken en Toon Bongaerts die vanuit puur idealisme in 1984 naar Nicaragua trekken om daadwerkelijk te kunnen bijdragen aan meer sociale rechtvaardigheid in dat land in oorlog. In 1996 richtten de zus van Toon, Katrien Bongaerts, en vriend Jos Steensels een solidariteitscomité op in Lommel om van daaruit zowel het onderwijs, de gezondheid als de jeugdwerking in Nicaragua te ondersteunen. De fietstocht van De Panne naar Lommel moet hiervoor in de eerste plaats geld in het laatje brengen.

Paul, Luc, zijn jullie al hard aan het trainen voor de fietstocht?
Paul Franken: “Ik zou liegen als ik zeg dat we hard aan het trainen zijn. Het is vooral trachten om wat kilometers te malen zodat het achterwerk wat gewoon is aan het fietszadel. (lacht) De fietstocht is ook geen wedstrijd. Eerder een gezellig samenzijn. We zijn met zestien deelnemers en de totale tocht bedraagt ongeveer 220 kilometer. Daarvoor hebben we zeven dagen. Dat valt dus wel mee. Onderweg bezoeken we allerlei sociale projecten.”

Jullie vertrekken in De Panne. Is daar een speciale reden voor?
Luc Hulselmans: “De Panne heeft niet meteen een speciale betekenis. Het is zo dat de fietstocht initieel gepland was in Nicaragua zelf, net zoals de drie vorige edities. En dit onder de noemer Monicare, wat staat voor ‘Move on for Nicaragua for care’. We hebben enerzijds een gewone fietstocht, waar wij aan deelnemen. Maar daarnaast is er ook een mountainbiketocht. De politieke situatie in Nicaragua is momenteel echter niet van die aard dat we de fietstochten ter plaatse kunnen organiseren. Dat is erg jammer. Daarom kozen we om het hier te doen, en het was ideaal om in Lommel te eindigen. De Panne is dan zo ongeveer het verste dat je kan fietsen in België. Hier konden we de slogan ‘Van ’t strand naar ’t zand aan koppelen. Ideaal dus.”

Je zegt dat het momenteel gevaarlijk is. Wat moet ik me daarbij voorstellen?
Paul: “Ik ga daar niet te veel over uitweiden omdat het huidige regime geen kritiek duldt en dit de projecten van Toon in gevaar zouden kunnen brengen. Terwijl de nood nog zo hoog is. Zeker voor mensen met een beperking.”

Daarom ook dat dat het thema is van jullie fietstocht?
Luc: “Klopt. In landen waar er armoede is, zijn het uiteraard vooral de mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking die uit de boot vallen. Daarom willen we ons nu extra inzetten voor deze doelgroep.”

Wat gebeurt er met de financiële middelen?
Paul: “Dokter Toon woont en werkt al sinds de jaren ’80 in Nicaragua, meer bepaald in het noorden, de regio Matagalpa. Deze streek is erg bergachtig. Toon heeft er een polikliniek opgericht en ook een netwerk van apotheken om de mensen van noodzakelijke geneesmiddelen te voorzien. Tevens is er een vaccinatieprogramma tegen verschillende kinderziekten zoals mazelen en polio. Ook berglepra komt frequent voor in de streek. Maar naast de gezondheidszorg is vooral drinkbaar water en hygiëne in het algemeen een probleem. Ook hier wordt hard aan gewerkt, vaak in samenwerking met andere NGO’s.”

Ik kan me voorstellen dat die beginjaren erg primitief waren.
Paul: “Als je nu de foto’s terug bekijkt, het is bijna onwezenlijk. We trokken de bergen in op ons ezeltje, met de vaccins in een thermos. Later begonnen we in de verschillende dorpjes gezondheidsbrigadiers op te leiden. Zij konden dan alvast de eerste hulp toedienen, in geval van nood. Je kan je je wel voorstellen dat het wel enkele uren kon duren alvorens we van het ene dorp naar het andere waren gereden of gewandeld. Dan kon de tussenkomst van die brigadiers vaak het verschil maken tussen leven en dood. Door de oorlog met de tegenstanders van de revolutie, gesteund door Ronald Reagan, de zogenaamde Contra-oorlog, was het er niet zonder gevaar. Vooral de landbouwcoöperatives waren het doelwit van aanvallen. Er zijn in die jaren ook enkele collega’s van ons gesneuveld.”

Luc, hoe ben jij in dit project terechtgekomen?
Luc: “Paul en ik kennen elkaar al van de kleuterschool. We zijn echte vrienden en onze families kennen elkaar erg goed. Toon en Paul zaten samen op kot in Leuven. Zo leerde ik ook Toon kennen. Na het studentenleven trokken zij naar Nicaragua. Ik ben in België gebleven maar we hebben uiteraard altijd veel contact gehouden. Enkele jaren geleden heeft onze zoon Jonah meegereden met de mountainbiketocht in Nicaragua. Voor de fietstocht van dit jaar heeft hij de fakkel doorgegeven aan mij.” (lacht)
Paul: “Trouwens, Luc stond mee aan de wieg van 11-11-11 in Arendonk. Dus ook bij hem aan engagement geen gebrek.”
Luc: “Dat was onder andere met Danny Ilegems, de bekende journalist en broer van Herwig en Bieke. Die was bij Paul op bezoek geweest in Nicaragua. Zo fier als een gieter toen we onze eerste honderdduizend frank hadden binnengehaald.”

Over bekende Vlamingen gesproken, ik zag trouwens regisseur Stijn Coninx staan op de website van Nicamig@s.
Paul: “Klopt. Stijn is al vele jaren de ambassadeur van de vereniging. Stijn en Toon kennen elkaar al sinds hun jeugd en Stijn heeft het werk van Toon altijd al een warm hart toegedragen. Het is zijn wens om dit levenswerk een keer volledig in beeld te brengen. Dat idee leeft al even maar dan moeten eerst de donkere wolken boven Nicaragua verdreven zijn, zodat dit in alle rust kan gebeuren. Alleszins zal Stijn ook aanwezig zijn bij de plechtigheid in Lommel op 9 juni.”

Wat kan je nog meer vertellen over de fietstocht?
Luc: “Zoals gezegd is het ‘samen uit, samen thuis’. We maken er geen wedstrijd van. We zullen tijdens de tocht diverse bezoekjes brengen aan sociale projecten. Denk hierbij aan ‘l Hôpital Maritime de Zuydcoote in Duinkerke en het Vredeshuis in Brugge. In Lommel verzamelen we aan het Duits militair kerkhof om van daaruit gezamenlijk naar het stadhuis te gaan. Daar zullen we ontvangen worden door de schepen van Ontwikkelingssamenwerking. We schakelen ook even live over naar Toon in Nicaragua, die er helaas niet bij kan zijn die dag. De projecten van Nicamigo@s zullen worden toegelicht en uiteraard kunnen we dan onthullen welk bedrag we bij elkaar gefietst hebben.”

MEER INFO
De opbrengst van de fietstocht gaat naar de projecten Corazones Unidos en Armonia Mental. Langs deze weg worden enerzijds kinderen met een beperking ondersteund, anderzijds mensen met een psychische kwetsbaarheid. Wie graag meer wil weten over Nicamig@s en/of financieel wil helpen, vindt meer info op: www.nicamigos.be.