Eva van de Velde: “Ik wil nu vooral de kaarsjesliefde verder doen leven”

“Ik wilde iets zots doen”, antwoordt Eva van de Velde op de vraag waarom ze besloot om een pelgrimstocht van 2.600 kilometer af te leggen, helemaal alleen. Ze was pas afgestudeerd aan de universiteit en een periode heel ziek geweest. Ze had nood aan een soort van overgangsperiode alvorens ze begon te werken en belandde toevallig bij het Compostelagenootschap. “Impulsief besloot ik ervoor te gaan, niet eens met de gedachte dat ik er ging geraken. Ik zou wel zien hoe ver ik kwam. Maar het bleek zo hard mijn ding te zijn dat op het moment dat ik er aankwam, ik er nog geen genoeg van had.”

Hoe heb je die pelgrimstocht ervaren?
Eva van de Velde: “Als een soort van wonder. Al wandelend viel het mij op hoe vriendelijk en warm ik begroet werd door de mensen die ik tegenkwam. Ze nodigden mij uit bij hen thuis om een koffie te drinken en zelfs te blijven logeren. Ze herkenden mij als pelgrim op basis van de schelp die ze aan mijn rugzak zagen hangen, een universeel teken van pelgrims die naar Compostela gaan. Dat heeft mij zoveel wonderbaarlijke ontmoetingen opgeleverd. Ofwel waren het mensen die geïnteresseerd waren in mijn verhaal, ofwel mensen die zelf hun verhaal wilden vertellen. In ieder geval leidden deze ontmoetingen altijd tot interessante gesprekken, omdat ik als het ware een soort passant was in hun leven die zij daarna nooit meer zouden zien, wat het makkelijker maakte voor hen om mij vanalles te vertellen.”

Wat voor soort verhalen vertelden zij jou dan?
“De meeste mensen die op pelgrimstocht zijn, vertrekken omdat ze op een kruispunt in hun leven staan. Je neemt niet zomaar drie maanden verlof om gewoon te gaan wandelen. Dat zijn vaak mensen die bijvoorbeeld net hun ontslag gekregen hebben, net op pensioen zijn gegaan en niet goed weten wat erna, iemand dierbaar verloren zijn of net als ik ziek geweest zijn. Al was er ook iemand die mij verteld had over zijn buitenechtelijke relatie. (lacht) Wat ik zelf met veel mensen deelde, is kaarsjesliefde. Tijdens mijn tocht is een kotgenote en vriendin van mij overleden, Eline. Ik twijfelde om terug te keren voor de begrafenis. Een vriendin zei me dat ik mijn tocht moest afmaken, maar ze vroeg me wel een kaarsje te branden voor Eline. De pelgrimsroute loopt historisch gezien langs allemaal kerken, dus de volgende middag brandde ik meteen een kaarsje in de eerste kerk die ik tegenkwam. Dat ben ik gedurende de hele tocht blijven doen. Ik hield al langer een dagboek bij op mijn Instagrampagina, en daar begon ik ook foto’s van mijn kaarsjes op te delen. Gaandeweg begonnen meer en meer mensen mij te vragen om ook voor hen of een dierbare persoon een kaarsje te branden.”

Kaarsjesliefde werd een geheel eigen concept.
“Ja, en dat was eerst niet de bedoeling. Ik schreef bij een foto ‘Kaarsjesliefde voor Eline’ en zo begonnen de kaarsjes een eigen leven te leiden. Ze waren vaak de start voor een diepgaand gesprek. Op den duur begon ik zelfs berichten te krijgen van mensen die ik niet kende met de vraag ook voor hen een kaarsje te branden. Met veel van die mensen heb ik nog altijd contact. Zij updaten mij geregeld over hoe het intussen met hen gaat.”

Nu heb je een voorstelling gemaakt over je ervaringen tijdens die pelgrimstocht. Hoe is dat idee ontstaan?
“Ik nam altijd uitgebreid de tijd om te antwoorden op de vele berichten die ik kreeg met de vraag een kaarsje te branden. Die mensen waren online altijd zo openhartig dat ik ze eigenlijk wel graag in levende lijve wilde ontmoeten. Ik heb vroeger ook toneel gespeeld. Zo kwam ik op het idee een voorstelling te maken, zodat ik die mensen kon uitnodigen om elkaar achteraf te ontmoeten. Helaas konden de eerste drie voorstellingen door corona niet doorgaan, maar heb ik toen een coronaproof alternatief georganiseerd. Dat was een wandeltocht genaamd ‘Op tocht met kaarsjesliefde’ met eigenlijk een beetje hetzelfde concept als een pelgrimstocht, alleen veel korter, langs verschillende kerken of kapellen waar we een kaarsje konden branden. Vorig jaar kreeg ik dan de vraag van Davidsfonds en later van Kamino, de jeugdorganisatie van de kerk, om de voorstelling te spelen. Ondertussen kreeg ik dezelfde vraag van verschillende andere organisaties, zoals het Compostelagenootschap en Emmaus.”

Hoe zit de voorstelling in elkaar?
“Het is eigenlijk een monoloog. Ik vertel mijn verhaal met behulp van decor, beeld en choreografie onder begeleiding van een muzikante. Mensen vertellen me achteraf dat ze echt even het gevoel hadden mee op tocht te zijn. Sommigen kwamen vooral kijken omdat ze geïnteresseerd zijn in het pelgrimeren zelf, anderen omdat ze ontroerd zijn door de kaarsjes. Er zitten gewoon zoveel aspecten in het verhaal dat iedereen zich er wel op een bepaalde manier door kan laten raken. En dat is mijn bedoeling, mensen raken met mijn verhaal.”

Wat maakt pelgrimstochten zo speciaal volgens jou?
“Na ongeveer 40 dagen wandelen, kom je in een andere mentale staat. Het is moeilijk uit te leggen, maar je denkt precies veel trager, dieper en filosofischer. Je kan ook plotseling een paar uur op een stoel zitten zonder veel gedachten te hebben. Het is alsof je die dagen nodig hebt om te deconnecteren van hoe snel de wereld nu gaat. Die staat is bijna meditatief en je praat en denkt nog steeds zoals normaal, maar rustiger, tevredener en gelukkiger.”

Wanneer vertrek je opnieuw op pelgrimstocht?
“Mijn droom is om in 2025 naar Rome te wandelen. Vorig jaar heb ik ook nog een pelgrimstocht gedaan, maar toen ben ik vertrokken van Bilbao naar Santiago en dan naar Porto, dat is zo’n 1.000 kilometer. Maar tijdens mijn eerste pelgrimstocht in 2019 wist ik al dat Rome een van mijn volgende bestemmingen zou zijn, toen ik pelgrims tegenkwam die naar daar onderweg waren. 2025 is ook het jaar van het pelgrimeren. Ze gaan verder wat aanpassingen doen aan de pelgrimswegen, zodat ze aangenamer en vlotter te bewandelen zijn. Daardoor zou ik dus graag in dat jaar aankomen. Maar ik wil nu vooral de kaarsjesliefde verder doen leven. Tijdens een van mijn wandelingen kreeg ik de vraag wat zo’n klein kaarsje nu betekent, aangezien wij het eigenlijk zijn die er een betekenis aan geven. Het mooiste antwoord dat ik daar op kan geven, brengt mij naar het zuiden van Frankrijk. Ik was er aan het wandelen toen ik een bericht kreeg van een jonge vrouw. Zij vertelde me dat ze zelf ook graag zou pelgrimeren maar dat niet kon door gezondheidsproblemen. De dag erna brandde ik een kaarsje voor haar. Ze antwoordde mij dat ziek zijn zoveel meer is dan fysieke pijn. Het is ook vergeten worden door je omgeving na een tijdje. En het feit dat er voor haar een kaarsje brandde ergens in Zuid-Frankrijk gaf haar het gevoel weer gezien te worden.”

MEER INFO 
www.pelgrimdevoorstelling.wordpress.com
Onder de hashtag #kaarsjesnaarcompostela kan je op Instagram foto’s van Eva en haar pelgrimstocht vinden.