Braziliaans geluk meegenomen naar Duitsland

Vertel eens, Jan, hoe komt een Belgisch-Braziliaans gezin in Duitsland terecht? Het lijkt een gekke sprong.
Jan De Caigny: ”Eigenlijk is het dat niet, hoor. Als je samen bent met iemand uit een ander land, dan weet je dat er altijd minstens één van de twee niet zal wonen waar hij of zij geboren is. Dat houdt in dat je over bepaalde fundamentele dingen in het leven compromissen moet maken. In 2010 had ik net mijn doctoraat afgewerkt en Vanessa had drie jaar loopbaanonderbreking genomen, dus we hadden even tijd om onze opties te verkennen. Het was voor mij snel duidelijk dat ik voor een multinational wilde werken. Daar zou ik immers de mogelijkheid hebben om verschillende jobs te doen in verschillende landen. Dat avontuurlijke vooruitzicht sprak me heel erg aan. Zo kwam ik bij BASF uit, dat op dat moment extra interessant was omwille van de vele buitenlandse investeringen die werden gedaan in Zuid-Amerika. Dat bood ons mogelijkheden om drie jaar later richting Brazilië te trekken.” 

Het werden er uiteindelijk maar twee, want in 2013 vertrokken jullie al.
“Klopt. Dat was op dat moment voor ons de beste keuze. BASF had nood aan ingenieurs in Zuid-Amerika, wat het professioneel interessant maakte. Ook op privévlak was het de juiste stap: Vanessa bleek net zwanger van onze dochter Liz. In Brazilië zou ze de bevalling in haar eigen cultuur, taal en omgeving kunnen doen, en had ze ook haar vrienden en familie dichtbij.”

Hoe kijk je terug op het leven in Brazilië? 
“We hebben fantastische herinneringen aan die jaren. In de eerste plaats omdat Liz toen geboren is. We hadden er een geweldig leven. Lekker warm. Veel zon. Veel natuur en ruimte. Prachtige stranden en bergen.”

Klinkt fantastisch, maar toch zijn jullie er vertrokken. Waarom?
“In 2015 begon de crisis in Brazilië. De economische groei viel helemaal stil. De crisis was ook voor BASF het signaal om een aantal investeringen op pauze te zetten. Dat betekende dat er minder werk zou zijn voor mensen met mijn profiel en dus begonnen wij na te denken wat voor ons de volgende stap zou zijn.”

Werd het snel duidelijk dat het Duitsland zou worden?
“Eigenlijk wel. We hadden een aantal collega’s leren kennen, die vanuit Duitsland naar Brazilië waren uitgestuurd. Die vertelden ons veel. Het was ook niet helemaal onbekend en het voelde voor mij een beetje als thuiskomen. Ludwigshafen ligt op zo’n 4 uur rijden van Antwerpen. Naar Belgische normen is dat veel, maar in grote landen zoals Brazilië, de Verenigde Staten, Zuid-Afrika of Canada is 4 uur peanuts.”

Is Ludwigshafen een levendige stad? Moeten we snel een citytripje plannen?
“Ludwigshafen is een echte industriestad. Een bruisend restaurant- en caféleven zoals in Antwerpen, dat heb je hier niet. Gelukkig heb je dat in Mannheim wel, hier vlakbij. Daar valt altijd wat te beleven: optredens, festivals, noem maar op. Op zich is het leven hier erg relaxed. Gemütlich, zoals ze hier zeggen.”

Het bevalt jullie dus wel?
“Absoluut. Het leven is hier heel goed. Er heerst een redelijk warm landklimaat, warmer dan in België. Als het niet regent, is de lucht hier mooi blauw, wat Vanessa belangrijk vindt. En als ik op de fiets spring, geniet ik van de hellingen en het glooiende landschap. Weet je, de natuur buiten de stad is echt prachtig. Een half uurtje van hier ligt de Weinstrasse, de wijnstreek. Dat gebied wordt wel eens het Toscane van Duitsland genoemd. De mensen in de ‘Pfalz’ — zo heet het hier — zijn terecht heel trots op hun streek.”

En op hun wijnen?
“Absoluut. Elk jaar wordt het wijnseizoen geopend met het feest van de nieuwe wijn. De inwoners van de Pfalz kunnen trouwens drinken als tempeliers. De favoriete drank heet Schorle, een mengeling van spuitwater met de plaatselijke Rieslingwijn dat in halve liters wordt geschonken. Liters en liters gieten ze daarvan door hun keel. Daar wordt vaak mee gelachen. De bekendste mop is allicht deze: Overal ter wereld geldt: als je vier liter alcohol drinkt, dan ben je een alcoholist. Behalve hier. Als je in de Pfalz vier liter drinkt, dan ben je bob.”

Hebben jullie je snel kunnen aanpassen aan het leven in Duitsland?
“Ja. We hadden hier heel snel een sociaal netwerk. Een aantal collega’s uit Brazilië zijn ook naar hier verhuisd, dus we zagen meteen heel wat vertrouwde gezichten. We zijn ook snel op zoek gegaan naar een Braziliaanse community voor Vanessa. In België hadden we dat niet gedaan omdat Vanessa zich helemaal wilde smijten in de Belgische samenleving, maar dat bleek niet zo simpel. De cultuurverschillen waren te groot en ze had het heel moeilijk om zich thuis te voelen. Hier had ze al snel een hoop Brazilianen leren kennen en daar heeft ze veel aan. Een keer in je eigen taal over het slechte weer kunnen klagen, dat kan deugd doen. Daarnaast hebben we ook de Belgische expatcommunity, waar ik mensen met dezelfde achtergrond vind. Er zijn heel wat Belgen die vanuit Antwerpen hier gedelegeerd zijn.”

Krijgen jullie soms bezoek van het thuisfront?
“Ik denk dat we hier in Duitsland zo’n 10 keer per jaar bezoek krijgen van familie of vrienden. Mijn ouders komen regelmatig naar hier voor een lang weekend. In Brazilië was dat anders. Dan kwamen ze voor langere tijd op bezoek en logeerden ze vier weken bij ons in huis. Het is anders dan vroeger, maar ik denk dat de nettotijd die we samen doorbrengen, misschien meer is.”

Wat mis je het meest van het thuisfront? 
“Mijn vrienden. Op de grote momenten kan ik erbij zijn: de trouwfeesten, gezamenlijke weekendjes of skivakanties. Maar de kleine, spontane momenten moet ik allemaal missen. En telkens al we in België zijn, eet ik een zak chips. Pickles, want dat vind je in Duitsland niet. En een — hoe heet het weer — broodje met préparé.”

Een martino?
“Ja! Dat heb je hier ook niet.”

Iets wat je totaal niet mist?
“De politieke sfeer in België en het oneindige gekibbel over wat — laat ons eerlijk zijn — een ontiegelijk klein land is. Het stoort me hoegenaamd niet dat ik dat niet moet volgen.”

Volg je het andere nieuws aan het thuisfront nog?
“Nee, helemaal niet. Af en toe krijg ik wel eens wat nieuwtjes tijdens skypesessies met mijn ouders, maar dat is alles. Als je in het buitenland woont en niet direct de neiging hebt om terug te keren, is het een beetje een ver-van-mijn-bedshow. Bovendien word je tegenwoordig bestookt met nieuwsupdates, maar als je een beetje uitzoomt, is het heel vaak een storm in een glas water. Mijn belangrijkste nieuwsbronnen zijn internationaal: ik wil weten wat er in de wereld gebeurt, maar niet specifiek op een bepaalde plek.”

Is er nog iets wat we moeten weten over Duitsland?
“Dat het stiekem een prachtig land is. Ik snap het niet, maar als vakantieland is het lang niet zo populair als Frankrijk, Italië of Spanje. Toch is de natuur hier fantastisch mooi. Er is heel veel cultuur. Hele mooie kleine steden. Bergen, heuvels met kleine charmante dorpjes. Duitsland heeft iets idyllisch. Maar elk nadeel heb zijn voordeel: je hebt hier veel minder massatoerisme.”

Kom je ooit terug naar de Kempen?
“Ik sluit het niet uit, maar we plannen momenteel niet om terug te komen naar België. Ik vind Kalmthout en de Heide nog steeds heel charmant, dus om daar ergens rustig in de natuur te wonen, dat zou ik me nog wel kunnen voorstellen. Maar dat is momenteel niet aan de orde. Toen we naar Duitsland zouden verhuizen, heb ik altijd tegen BASF gezegd dat ik niet de beslissing wilde nemen om voor altijd in Duitsland te wonen. Ik wilde de optie openhouden om nog een ander avontuur te beginnen. Binnenkort is het overigens zover: als alles goed gaat, verhuizen we begin volgend jaar naar Shanghai. We hebben al veel gereisd in Azië, maar willen er ook graag eens wonen. Spannend, maar we staan er alle drie helemaal achter.”

Veel succes met de verhuizing. Misschien bellen we je volgend jaar dan wel eens terug voor een ‘Gelukszoekers in China’.