Andy Cools: afzien in de Marathon des Sables

Andy Cools (45) komt op onze afspraak net niet aangelopen met een marathonsnelheid. In het dagelijkse leven is hij netjes aan het werk als fiscalist en geeft hij les aan een universiteit in Nederland. Maar eenmaal de cijfertjes zijn opgeborgen, trekt hij zijn hardloopschoenen aan en loopt een rondje van zo’n 30 kilometer door de bossen van het naburige Gerhagen. “Of ik ga fietsen”, zegt hij. “En elke vrijdag volg ik zwemles want ik ben ook fan van de Ironman. Niet om altijd alles te winnen, het competitiebeest is intussen wat ingedommeld. Ik voel me gewoon goed als ik sportief bezig ben. Nu concentreer ik me wel op het lopen want aan zo’n Marathon des Sables kan je niet onvoorbereid beginnen.”

Hoe geraak je van een kantoorbaan aan het lopen?
Andy Cools: “Nadat ik in 2016 mijn doctoraat aan de universiteit van Rotterdam had behaald, was het tijd voor een ander leven. Ik was fel aangekomen in gewicht en voelde me niet zo goed in mijn vel. Ik kocht een koersfiets en hardloopschoenen en schreef me in bij een fiets- en loopclub. Zes maanden later liep ik in Eindhoven mijn eerste marathon. Geen spectaculaire tijd, ik geloof dat ik na 3 uur en 50 minuten ben aangekomen. Een jaar later stond er al een Ironman op het programma. Je mag mijn sportieve levenswijze van toen gerust fanatiek noemen. En omdat ik nogal van extreme uitdagingen hou, stond de Marathon des Sables al snel op mijn bucketlist.”

Wat moeten we ons voorstellen bij lopen in de woestijn?
“De bedoeling is dat je gedurende zes dagen (er is één rustdag, nvdr.) elke keer ongeveer 35 kilometer loopt en er is één nachtloop van ongeveer 80 kilometer. Tijdens de etappes moet je ook alles wat je nodig hebt zelf doen. In je rugzak zit dagelijks een minimum van 2.000 kcal voedsel, een kookvuurtje, je slaapzak en luchtmatras, reservekleren en een noodset met een kompas, een vuurpijl en een spiegeltje voor als je onderweg verloren loopt. De organisatie zorgt voor 12 liter water per dag, waarmee je je ook moet wassen. In een woestijn spring je niet eventjes de rivier in.”

Moet je ook onder de blote hemel slapen?
“Gelukkig niet, na elke aankomst staan er berbertenten voor je klaar. We zijn met zo’n tien deelnemers uit België en Nederland en zullen samen zo’n tent delen. ’s Nachts kan het in de woestijn behoorlijk koud zijn. 10°C onder nul is geen uitzondering, terwijl het overdag gemakkelijk 50°C kan worden. Ik hoop dat ik goed kan slapen. Voldoende rust is minstens even belangrijk als het lopen zelf.”

Hoe heb je je op deze uitdaging voorbereid?
“Ik ben er zeker niet in het wilde weg aan begonnen. Specialisten van Energy Lab — het sportcentrum van Paul Van Den Bosch — hebben voor mij een trainingsschema opgesteld dat ik nauwgezet volg. Daar zitten zowel duurlopen als intervaltraining, sprintjes en extensief lopen in. En je moet regelmatig je kilometers met een rugzak van minstens 6,5 kilogram lopen natuurlijk. Ik heb net een hittetraining van een week in Kreta achter de rug en onlangs ben ik ’s nachts in de Ardennen gaan lopen om te wennen aan een vreemde omgeving en geluiden die je niet kent. Verder ben ik erg bezig geweest met het uittesten van de voeding. Kan mijn maag het wel verdragen, vind ik het lekker… Het uitzoeken van het juiste materiaal is ook belangrijk. Mijn luchtmatras weegt bijvoorbeeld maar 200 gram.”

Waar ben je bang voor?
“Kwetsuren, ik hoop dat mijn voeten het uithouden. Mentaal zal het ook wel zwaar zijn want de meeste uren loop je in de eenzaamheid van de woestijn. Anderzijds, de organisatie doet er alles aan om je veilig naar de eindmeet te brengen. Er gaan zo’n 60 artsen mee en om de twaalf kilometer is er een checkpoint. De bezemwagens onderweg zijn twee kamelen die een gezapig tempo van 3 kilometer per uur halen. Het is zaak om hen vóór te blijven. Echt verloren lopen is moeilijk want we krijgen allemaal een chip. Wijk je 2,5 kilometer van het parcours af, dan pikt een helikopter je signaal op en komen ze je halen. Tenminste, dat hoop ik…”

Heb je uit vorige edities weet van hallucinante ongevallen?
“Neen, ik weet alleen dat een Italiaanse deelnemer een keer zo ver uit koers is geraakt dat hij negen dagen spoorloos was. Van pure wanhoop probeerde hij zelfmoord te plegen maar dat mislukte. Het bloed dat uit zijn overgesneden polsen stroomde, was door de extreme hitte meteen gestold. Natuurlijk zal ik onderweg wel een keertje onderuit gaan, zeker de nachtloop is bijzonder zwaar. Onderweg is er niemand die je aanmoedigt en er is een totaal gebrek aan hygiëne. Maar ik hoor van vorige deelnemers wel dat je hier gesterkt uitkomt en ook dat het een tijdje duurt voor je je normale leven weer hervat.”

Je hebt je loopprestatie verbonden aan het fonds voor onderzoek naar kanker en zwangerschap van KU Leuven. Vanwaar die keuze?
“Mijn echtgenote Lesley heeft het elf jaar geleden zelf meegemaakt. Ze was zwanger en kreeg na enkele weken de diagnose van borstkanker. Dat was een zware dobber, de kans dat we het kindje zouden verliezen was reëel. In het ziekenhuis Gasthuisberg zijn we daarin echter fantastisch begeleid en zowel Lesley als de kleine Marnix hebben het gehaald. Ik heb over die episode in ons leven ook een boek geschreven: ‘Onze Chemobaby’. Intussen is Marnix een flinke jongen en ook met Lesley gaat het weer goed. Zij loopt binnenkort de marathon van Valencia. Natuurlijk blijft de spanning dat de kanker terugkomt, zeker als we naar de jaarlijkse controle moeten.”

Is jullie levenswijze veranderd, na zo’n heftige gebeurtenis?
“Het is goed afgelopen, dus die emoties van angst en onzekerheid vervagen een beetje. Wel heeft vooral Lesley haar carrière een andere wending gegeven, met minder stress. En geen van ons beiden lijdt nog aan uitstelgedrag. Als we zin hebben in een weekje vakantie, dan zijn we weg. Door het intensief sporten zijn we wel gezonder gaan leven. Niet fanatiek, ik kan nog altijd genieten van een etentje in een goed restaurant met een glas wijn erbij. Maar alles is nu meer met mate.”

Het is nu elf jaar geleden dat Lesley die diagnose kreeg. Is het onderzoek naar kanker en zwangerschap intussen al ver gevorderd?
“Goeie vraag. Marnix wordt goed opgevolgd en de resultaten van de onderzoeken zijn bemoedigend. Op lange termijn zijn voor het kind de perspectieven echt geruststellend. Cognitief, intellectueel en psychologisch. We worden om de twee jaar uitgenodigd op een familiedag waar de status van het onderzoek wordt toegelicht. Momenteel bekijken ze hoe lang de chemo in de moedermelk aanwezig blijft.”

Nog even terug naar je sportprestaties. Als de Marathon des Sables goed afloopt, wat is je volgende uitdaging?
“Ik wil nog graag de Ironman van Hamburg meedoen en met een goede vriend heb ik al afgesproken dat we samen de Mont Blanc gaan beklimmen. Ik kan iedereen aanraden om in zijn of haar leven een flinke portie sport toe te laten. Dat hoeft helemaal niet zo extreem te zijn, er zijn al gekken genoeg die de Marathon des Sables willen lopen. Maar sport geeft structuur aan je leven en je voelt je fysiek en mentaal gewoon beter. Bovendien verken je telkens nieuwe horizonten. Al lopende ben ik al op veel mooie plekken geweest.”

MEER INFO
Op www.kankerenzwangerschap.be van KU Leuven kan je het onderzoekfonds dat Andy steunt volgen en een bedrag storten. Giften vanaf 40 euro zijn fiscaal aftrekbaar.