Sarah Menheere maakt muurschildering over liefde voor boeken en de bib

Haar muurschildering pronkt op de muur van de Herentalse bibliotheek: een jongen die zichzelf helemaal verliest in een boek. De link met de roots van kunstenares Sarah Menheere – ze groeide op in Herenthout en ging naar school in Herentals, nu woont ze in Antwerpen – en haar eigen passie voor boeken vloeien erin samen.

Hoe kwam je op het idee voor deze muurschildering?
Sarah Menheere: “Ik wilde in beeld brengen hoe ik het als kind ervoer om naar de bibliotheek te gaan. Dat was voor mij zo’n huiselijk tafereel, zowat een tweede thuis. Ik kon mezelf helemaal verliezen in boeken, vooral fantasieverhalen. Ik wilde dat gevoel een beetje weergeven, hoe het kan zijn om jezelf te nestelen met een boek en er dan volledig in te verdwijnen. Ik vind dat fantastisch, hoe boeken je zo kunnen meeslepen. Het is zo bijzonder hoe iets dat je leest een visueel beeld wordt in je hoofd. Nog steeds vertoef ik enorm graag in bibliotheken. Samen met mijn zus schreef ik ook een gedicht over het gevoel dat lezen en bibliotheken je kunnen geven. Het is te lezen op de muurschildering zelf. Tijdens het schilderen en maken, lette ik op de vorm van de bibliotheek en gaf ik het dak bewust de vorm van het boek, zodat het als het ware een onderdak voor boeken weerspiegelt en het feit dat een boek een onderdak kan bieden in je hoofd. Dat heb ik er dus bewust van gemaakt. Wat eerder onbewust gebeurde, was dat het jongetje op de muurschildering op mijn zoon lijkt. Ik realiseerde me dat pas wanneer enkele familieleden me tijdens het schilderen enthousiast kwamen zeggen dat ‘onze Staf’ er mooi op staat. (lacht) Zo kwam gaandeweg ook onze kat erbij.”

Je stak er dus echt wel delen van jezelf in.
“Ja. Als je iets schildert, heb je alles zelf in de hand. Het heeft voor mij heel lang geduurd vooraleer ik kon aanvaarden dat ik mezelf ook in mijn kunst kan en wil steken. Het is nog niet zo lang dat ik dat durf, echt iets uit mezelf laten komen. Ik ben voltijds animator en maak nog op een traditionele manier tekenfilms. Tekenen doe ik dan ook het allerliefste. Het kan gaan van tekenfilms voor kinderen tot oorlogsfilms met animatie, wanneer bepaalde scènes of verhalen te gruwelijk zijn om letterlijk uit te beelden. Dikkie Dik is een voorbeeld van een kinderfilm waaraan ik heb meegewerkt. Ik ben telkens onderdeel van een groot team. Dat is heel tof, want je kan een project zo echt laten groeien. Maar je bent niet de uiteindelijke auteur, zoals dat bij een schilderij wel het geval is. Ik heb altijd in opdracht gewerkt. Ik was veilig zo en kon vooral aan mijn technische vaardigheden werken en de technische kant van tekenen en schilderen. Dat deed ik enorm graag. Maar ik merk nu dat ik mezelf ook in mijn werk kan steken. En dus wil ik dat graag vaker doen. Het wordt tijd om mezelf meer bloot te geven, niet enkel met muurschilderingen maar met schilderijen in het algemeen.”

Hoe ben je begonnen met het maken van muurschilderingen?
“Gaandeweg ontdekte ik dat ik graag schilder en hoezeer ik mezelf daarin kan verliezen. De laatste jaren besefte ik dat ik meer wilde schilderen en meer wilde proberen. Zo begon ik muurschilderingen te maken, in dienstkamers, cafés, restaurants, bij een kapper of bij iemand thuis. Maar op zo’n openbare plaats als de bibliotheek van Herentals was het de eerste keer. De andere muurschilderingen waren in opdracht. En natuurlijk steek je er altijd ietwat je eigen stijl in als kunstenaar, toch kon ik pas echt mezelf volledig kwijt in de muurschildering voor de bibliotheek van Herentals. Dat die ook zo goed onthaald werd, maakt het natuurlijk extra fijn. Zeker omdat ik er zelf zo vaak vertoefde als jong meisje.”

Je behaalde de meeste stemmen van inwoners van Herentals en bezoekers van de bibliotheek. Hoe was dat voor jou?
“Heel bijzonder. Ik had dat niet verwacht. Het was dan ook de eerste keer dat ik op zo’n manier aan iets deelnam. Ik had er ook echt wat zenuwen voor op voorhand. Ik wou het goed doen, dus ik had er heel wat tijd en werk in gestoken. Veel mensen waren begaan en spraken mij regelmatig aan tijdens het aanbrengen van de muurschildering. Daarvoor volgde ik zelfs speciaal een hoogtewerkerscursus en een graffiticursus. Want zo’n groot werk op een muur zetten had ik nog nooit gedaan. In totaal was ik er zo’n vijf weken mee bezig. Het allermooiste vond ik daar gewoon zijn, buiten bezig zijn en werken. En natuurlijk de mensen die zo positief reageerden. Mijn schoonouders waren ook een grote hulp. Zij hebben altijd geschilderd en wisten dus naar welke soort verf ik moest zoeken.”

Is je eigen familie ook artistiek aangelegd?
“Mijn nonkel is striptekenaar. Hij is achttien jaar ouder, dus ik herinner me nog hoe hij als student animatiefilm zat te tekenen aan tafel bij onze grootouders. Zelf teken ik al van toen ik twee jaar was. Toen ik een jaar of tien was, wist ik zeker dat ik tekenaar wilde worden. Door mijn nonkel kon ik zien dat dat weldegelijk een beroep was dat je kon uitoefenen, en dus wist ik al snel dat ik dat ook wou. Op mijn 18de had ik al kunsthumaniora achter de rug en begon ik met een tekenopleiding voor het maken van tekenfilms. Ik was toen niet kunstzinnig genoeg voor een schilderopleiding, ik wilde eerder commerciële dingen zoals tekenfilms en strips maken. En ik ben nog steeds helemaal verslaafd aan de tekenwereld, maar dat schilderen blijft er toch inzitten.”

Wat betekenen je muurschilderingen en schilderijen in het algemeen voor jou?
“Door het maken van de muurschildering voor de bibliotheek van Herentals heb ik beseft hoe belangrijk het is om meer kleur te brengen in je leefomgeving. Mensen reageren heel enthousiast wanneer hun omgeving mooier gemaakt wordt. Ik hecht er nu zelf ook veel meer belang aan en probeer mijn eigen huis met meer kleur in te richten. Vroeger waren huizen veel decoratiever. Nu zien ze er allemaal zowat hetzelfde uit. Dat maakt het leven een beetje kleurloos, grijs en rechthoekig. Ik vind het mooi dat je aan de hand van muurschilderingen iets moois kan geven aan een gemeenschap en letterlijk wat kleur in hun leven kan brengen. Een interessant voorbeeld is de grensmuur tussen Amerika en Mexico. Aan de Amerikaanse zijde is die helemaal zwart, aan de Mexicaanse zijde één en al graffiti en kleur. Dat zegt wel iets over een gemeenschap, vind ik. Het geeft ook hoop, wat we wel kunnen gebruiken.”

MEER INFO
www.sarahmenheere.com

Foto’s: Sarah Menheere