Annelies Van Hullebusch en Wanda Eyckerman: “We zoeken naar de kreukels in het leven”

Eerst even over jullie afkomst. Hoe zijn jullie tot een duo gekomen, via de theaterwereld of toch dankzij een fuif in Turnhout?
Wanda Eyckerman: “Op die fuif was ik in elk geval niet. Als tiener trok ik wel vaak op mijn eentje naar De Warande, om daar naar een voorstelling te gaan kijken. Dat was mijn avondje uit.”
Annelies Van Hullebusch: “Ik ging wel vaak uit. Ik tapte in de Cahier de Brouillon of ging naar fuiven in Hoogstraten en Rijkevorsel. Maar daar hebben we elkaar helemaal niet leren kennen. Dat gebeurde op het festival Oerol op Terschelling, dacht ik. En we studeerden samen in Maastricht, al was dat in verschillende periodes.”
Wanda: “Op Oerol stonden we allebei met een voorstelling. Daar zijn we samen pannenkoeken gaan eten. Zo zijn we meer dan collega’s van elkaar geworden, vrienden dus.”

Als jullie samen aan een voorstelling werken, komen dan de Kempense roots naar boven?
Annelies: “Ik woon nu in Borgerhout, maar in mij zit wel wat van dat Kempense chauvinisme.”
Wanda: “Ik heb dat echt niet. Dat ligt aan mijn ouders, denk ik. Mijn moeder komt uit Nederland en mijn vader uit Hasselt. Ik heb bijvoorbeeld nooit dat typische dialect gekend.”
Annelies: “Maar onze roots liggen dicht bij elkaar, dat is op een bepaalde manier wel verbindend.”
Wanda: “Qua normen en waarden zitten we wel enorm op één lijn. Dat heeft misschien wel met die afkomst te maken. Zou dat die zandgrond kunnen zijn? Het is in elk geval die nuchterheid.”

Over naar ‘VOUW’. Het zou een tactiele voorstelling zijn. Dat moest ik even opzoeken. Tactiel is wat door aanraking ontstaat.
Annelies: “Dat klopt. Het publiek zit rond een paar tafels. We zorgen zelf voor de setting. Voor ieders neus ligt een boekje waarin we werken tijdens de verhalen die je hoort. Er zitten verschillende lijnen in de voorstelling. We zijn oudere, wijze vrouwen gaan interviewen. Het zijn allemaal vrouwen die als voorbeeld voor ons kunnen dienen: hoe je op een mooie manier oud kan worden. Het zijn vrouwen vol wijsheden. Zo zijn we verhalen gaan opbouwen. In de voorstelling hoor je niet alleen de stemmen van die vrouwen, maar je hoort ook instructies om met het boekje te werken. Om bijvoorbeeld een boom te proppen. Zo bouw je op de tafel een heel landschap op, een landschap als weergave van een mensenleven.”
Wanda: “We laten het publiek ook scheuren in een afbeelding van een boterham. Om dan zo een weg te snipperen zoals in het sprookje van Hans en Grietje. Intussen hoor je die verhalen. Je kan dat vergelijken met geconcentreerd naar de radio luisteren en tegelijk wat zitten te krabbelen in een gazet. Wat je hoort zou jouw verbeelding moeten versterken. We hopen dat dit gebeurt tijdens de voorstelling. Dat het in elkaar gaat haken zodat het één groot geheel wordt.”
Annelies: “Met z’n allen rond het kampvuur, ook met die sfeer wilden we spelen. We willen een gemeenschappelijke ervaring creëren.”

In groep een luisterboek beleven of naar een podcast luisteren, zoiets ongeveer?
Annelies: “Daar willen we niet te dicht bij in de buurt komen. Onze componist Adriaan Severins (uit Lille, nvdr.) heeft met de stemmen van de vrouwen een soort tapijt gemaakt. Omdat de voorstelling heel visueel is, overstijgt ze de podcast. Want voor kinderen is het best een uitdaging om goed te kunnen luisteren. Hoewel, dat geldt eigenlijk voor iedereen. Maar de kinderen maken in de voorstelling wel kennis met een wereld die ze niet kennen. Wat hebben zevenjarigen met een vrouw van 90 jaar die boekenbindster is geweest? Het is een toffe uitdaging om voor al die verbindingen te zorgen.”

Je haalt het net zelf aan. De voorstelling is 7+, maar is er voor alle leeftijden.
Annelies: “Ja, andere dingen zullen makkelijker zijn voor de kinderen, tekenen bijvoorbeeld.”
Wanda: “Er zijn al een paar klassen naar de voorstelling komen kijken. Een jongetje vroeg zich af waar de vrouwen zaten die hij hoorde. Hij is daar echt naar op zoek gegaan. Die vrouwen zijn zo aanwezig, maar toch onvindbaar. Dat vind ik echt ontroerend. Of andere kinderen begonnen met een prop de vloer te vegen. Eigenlijk vroegen we om een prop van de tafel te vegen. Zo zie je maar. Taal is voor iedereen blijkbaar zo verschillend.”

Gaat het misschien om bekende, wijze vrouwen?
Annelies: “Wie kennen we uit onze omgeving? Zo zijn we begonnen. Maar dat is snel beginnen aangroeien. We wilden een beetje van dit en een beetje van dat. Van iemand die in een koor zingt tot een boekenbindster, omdat we zelf met een boek bezig waren. Dat leek ons boeiend. Zo is het een beetje een zoektocht geweest.”
Wanda: “Maar we hadden geen groot plan. We wilden niet absoluut die of die vrouw. Het is allemaal heel intuïtief gebeurd. We hebben ze wel allemaal laten zingen. Al die vrouwen die voor het publiek zingen, ook tot dat effect of mooie scène willen we komen.”

De titel ‘VOUW’ is niet toevallig gekozen. Die zou symbool staan voor de vouwen in het leven.
Annelies: “Dat is waar, dat verwijst ook naar de plooien in het leven. Maar in de voorstelling wordt bijna niet gevouwen. Eigenlijk had die beter ‘Prop’ geheten.” (lacht)
Wanda: “We zijn wel op zoek naar de kreuken en de rimpels in het leven, dat er reliëf in het leven mag zitten. Die parallel met papier zit er zeker in.”

De première is voor ‘hetpaleis’ in Antwerpen. Op 19 januari zijn jullie te zien in De Warande in Turnhout.
Wanda: “Dat wordt een thuismatch. Er volgen nog vele voorstellingen, ook omdat er maar 60 mensen aan de vijf tafels kunnen plaatsnemen. Er zit dus een limiet op.”

In ‘hetpaleis’ hing een mooi citaat uit van schrijver Gregie De Maeyer: een brood wordt ook niet gebakken voor of kinderen of volwassenen. Dat lijkt ook van toepassing op deze voorstelling.
Wanda: “Daar ben ik het heel erg mee eens. Als iets alleen maar leuk is voor kinderen, dan weet je dat je de plank hebt misgeslagen. Dat geldt eigenlijk ook voor theater voor volwassenen. Misschien kan het thema niet geschikt zijn voor een kind. Maar als een kind daar niet kan naar kijken, dan klopt er iets niet. Goed theater moet iedereen met elkaar kunnen verbinden. Annelies bewaakt dat heel erg. Theater mag niet ‘verkinderen’. En niet voor volwassenen tenenkrullend zijn.”
Annelies: “Dat is zo. In deze voorstelling zit moeilijke materie. Ik heb het dan over goed kunnen luisteren naar iemand die je nog nooit hebt gezien, iemand van een totaal andere generatie. Toch is dat zo belangrijk voor mij. Dat moet kunnen. Alles wordt al zo ‘verkleuterd’ en makkelijk behapbaar gemaakt. Dat mag van mij, maar je mag ze voor een uurtje wel meenemen naar een andere wereld. Sommige lagen snappen kinderen niet, andere bizarre dingen pikken ze dan weer wel op.”
Wanda: “Je pikt op wat je aankunt, daar is toch niets mis mee?”

Ik ben van een generatie die lang kon luisteren naar een grootmoeder die vertelde. Misschien is dat wel uitgestorven bij schermverslaafde kinderen.
Wanda: “Bij ons is het wel van moeten! (lacht) Nee serieus, kinderen naar ouderen laten luisteren, dat is toch mooi? Die nieuwsgierigheid hebben we allemaal. Kom, vertel ons nog eens iets…”

MEER INFO
www.anneliesvanhullebusch.be

Foto’s: Clara Hermans