Vibo goes metal en warmt publiek op voor Helmut Lotti

Van de muziekklas naar het podium met Helmut Lotti, dat is een flinke stap. Welk boekingskantoor heeft die casting kunnen regelen?
Vincent Verwaest: “Die link is gemaakt door vzw Het Raster, een vereniging die mensen met autisme begeleidt. Vorig jaar was er een eerste samenwerking tussen Graspop Metal Meeting en Het Raster. De vzw zorgde toen onder andere voor een rustruimte voor metalfans die tussenin nood hadden aan een time-out en zette ook vrijwilligers met autisme aan de slag achter de schermen. Met wereldautismedag organiseren ze een terugkomdag (in Tabloo in Dessel, nvdr.) en voor dat event wisten ze Helmut Lotti Goes Metal te strikken, een artiest die vorig jaar in Humo aangaf dat hij op latere leeftijd een meervoudige diagnose kreeg van autismespectrumstoornis, een aandachtsstoornis en hoogsensitiviteit. En toen werd aan ons gedacht om vooraf alvast het podium op te warmen.”

Met Helmut Lotti staat er dan meer dan dertig jaar ervaring op de planken. Hoe lang spelen jullie muzikanten al?
Vincent: (lacht) “Een heel pak minder lang. Als we al onze ervaring optellen, komen we misschien in de buurt. De middagmuziekgroep staat open voor iedereen die interesse heeft in muziek. Of ze al ervaring hebben met een muziekinstrument of niet speelt geen rol. Wie hier zonder ervaring toekomt, geef ik een instrument in de handen waar de leerling interesse in heeft en dan probeer ik hen aan te leren hoe ze daar muziek mee kunnen maken. Met een aantal tips kunnen ze dan vaak al aan de slag en van daaruit ontwikkelen ze hun eigen manier om het instrument te bespelen. En dat gaat soms verrassend snel. Onze gitarist Robbe hing zo het voorbije schooljaar ’s middags altijd rond bij de containerklas waar we middagmuziek maken. Daarom heb ik hem op een dag eens mee binnen geroepen en een gitaar gegeven. En zonder dat hij thuis een gitaar had, speelde hij twee maanden later veertien nummers mee tijdens het kerstoptreden. Ik wist niet wat ik zag en hoorde. Blijkbaar had hij thuis met de partituren geoefend op zijn luchtgitaar en alleen daardoor kende hij de partituren uit zijn hoofd en kon hij hier op de gitaar perfect meespelen.”

Dat vraagt toch wel heel wat werk van jou als begeleider. Hoe zorg jij ervoor dat iedereen mee kan in jullie muziekklas?
Vincent: “Ik steek daar inderdaad wel wat tijd in. Ik zorg ervoor dat onze playlist is uitgewerkt op het niveau van de individuele spelers. Wie wat meer bedreven is met zijn of haar instrument, krijgt wat uitdagender werk voorgeschoteld. Voor wie nog maar net begint, zorg ik dat het wat eenvoudiger is. Daarom moet ik alle partituren op maat maken. Dat deed ik vroeger in excel-files waarbij ik de noten dan ook nog omzette in letters die ik op de toetsen kleefde zodat ook wie geen noten kon lezen toch mee muziek kon maken. Gelukkig is daar nu open source software voor beschikbaar. Daarmee kan ik de partituren makkelijker uit elkaar rafelen en aanpassen. In een nummer van Rammstein heb ik zo bijvoorbeeld een deel van de melodie voor de toetsen omgezet naar dwarsfluit zodat ook Chayenne met haar vertrouwd instrument mee kan spelen en dat het nog goed klinkt ook.”

En terwijl jouw gasten hier staan te jammen zie ik jou meezingen met een glimlach van je linker- tot je rechteroor. Je lijkt er echt wel van te genieten.
Vincent: “Dat heb je goed gezien. (glimlacht opnieuw) Het doet me deugd om de leerlingen te zien groeien en om hen te zien genieten van het samenspel. Deze muziek is voor hen een manier om te tonen wat ze in zich hebben. Onze leerlingen zijn verstandelijk sterk, maar komen hier terecht met een label van autisme of een motorische beperking. Ze ervaren dagelijks de beperkingen van die stempel en dat weegt ook wel op hen. Met de muziek probeer ik te werken aan hun welbevinden en dan is het mooi om te zien dat dat ook effect heeft. Daarvoor doe ik het en daarom steek ik er ook met plezier die tijd in.”

Merk je ook dat de muziek dat effect heeft op jouw muzikanten?
Vincent: “Ja, daar zijn ze vaak ook heel expliciet en open over. Zo krijg ik regelmatig berichtjes van oud-leerlingen die me na een paar jaar nog laten weten hoeveel ze gehad hebben aan de middagmuziekmomenten. Pas nog kreeg ik een bericht van een kerel die jaren geleden hier is afgestudeerd en liet weten dat hij met een kameraad zijn eerste gitaar en alle toebehoren gekocht had en dat hij hem ging leren gitaarspelen. Dat zijn de momenten dat je weet dat je het verschil maakt voor die gasten. Met de muziek krijgen ze een platform om zich te ontwikkelen en een hobby voor het leven.”
(Intussen komen er twee leerlingen bijzitten: Gilles studeerde hier een paar jaar geleden af en komt nu elke twee weken vrijwillig meehelpen in de muziekklas. Warre zit nu in zijn laatste jaar maar heeft al laten weten dat hij ook na dit schooljaar nog wil blijven komen om ervoor te zorgen dat we de muziekwerking kunnen uitbouwen.)
Gilles Gui: “Ik heb ondertussen na mijn carrière in Het Kasteelpark een opleiding als IT-er afgerond en had een flyer gekregen waarop stond dat er vrijwilligers voor de school gezocht werden. Het leek me logisch dat ik een vrijwilligersrol zou opnemen bij de school waar ik zelf zoveel aan te danken heb. En zo zit ik hier nu terug in de muzieklas waar ik ook als leerling zoveel heb bijgeleerd in het gitaarspelen.”
Warre De Mol: “Ik speel hier nu bas en doe daar bovenop op eigen initiatief zang omdat ik het leuk vind. Maar ik wil echt iets terug doen voor mijnheer Verwaest. Daarom wil ik ook na dit schooljaar blijven meewerken in de middagmuziek om hem te bedanken voor de kansen die ik hier gekregen heb. Mijn liefde voor muziek is hier kunnen groeien en ik ga die liefde gewoon verder volgen.”

En ligt het repertoire voor het Lotti-voorprogramma intussen al vast?
Vincent: “Onze playlist is samengesteld door de leerlingen zelf. Voorwaarde is wel dat de nummers iets met Graspop te maken hebben. Maar in die vele Graspop-edities is er keuze genoeg. Zo koos Annika voor The Joker & The Chief van Wolfmother, een groep die in 2024 in de Graspop line-up stond. En Annika gaat het nummer zelf ook zingen. Het ritme van het nummer is misschien wat te snel om het over een paar weken op 100 procent van de snelheid te kunnen spelen, maar 90 procent moet lukken.”
Annika Glaser: “De reden waarom ik dat nummer gekozen heb is best grappig. Ik had op YouTube een filmpje gezien dat een parodie was op deze clip. De maker van de video maakte een filmpje met enkel zijn stem en dan heb ik de muziek daarbij opgezocht. Zo ben ik bij The Joker & The Thief uitgekomen.”

En over een paar weken sta je ermee op het podium. Geeft het optreden je stress?
Annika: “Neen, eigenlijk niet. Voordat ik naar de middagmuziek kwam, dacht ik wel dat ik stress zou hebben, maar bij het kerstconcert had ik eigenlijk totaal geen plankenkoorts. Dat zal dus waarschijnlijk ook in Dessel wel zo zijn.”
Vincent: “Stress is voor de ene leerling al meer een probleem dan voor de andere. Sowieso is onze muziekklas vrijblijvend. Wie mee wil optreden, nemen we mee. Maar als het voor iemand te veel stress geeft, hoeft het ook allemaal niet. We gaan op het podium met wie het ziet zitten. Ook al moeten we dan een nieuwe, eigen variatie maken.”

Foto’s: Tom Claessen