Opvallende bezigheden

Natuurliefhebbers beschermen vee én wolf

Gepubliceerd: 17 december 2020  |  Door: Lies Van de Cruys  |  Onderox editie: 204

MOL – Sinds 2018 is de wolf terug in Vlaanderen. Mollenaren Michael Adamczyk (39) en zijn vrouw Carmen houden alpaca’s en hadden geen zin om het buffet te openen. Ze lieten zich bijstaan door het Wolf Fencing Team Belgium en bouwden een omheining om de alpaca’s uit de klauwen te houden van de hongerige wolf.

Vormen wolven een groot gevaar voor alpaca’s?
Michael Adamczyk: “Onbeschermde alpaca’s kunnen zeker aangevallen worden door een wolf. Voor hem is er niet veel verschil tussen schapen, geiten, lama’s of alpaca’s. Hij herkent dat het een makkelijk prooidier is dat zijn instinctief vluchtgedrag grotendeels verloren is.” 

Jullie riepen dus de hulp in van het Wolf Fencing Team. Wat doen zij?
“Zij zijn een non-profitorganisatie van professionelen en vrijwilligers die veehouders ondersteunen. Zij geven advies en helpen met de subsidies die je van de Vlaamse overheid kan krijgen voor het aanpassen van je omheiningen.”

Subsidies?
“Veehouders van dieren die in het verleden al effectief zijn aangevallen door wolven (schapen, geiten, alpaca’s en lama’s, nvdr.) uit de regio’s die tot het territorium van de wolf gerekend worden, hebben recht op terugbetaling van 80% voor de materialen die nodig zijn om hun omheining ‘wolfwerend’ te maken. Bijna heel Limburg en enkele gemeenten uit de Antwerpse Kempen vallen hieronder. De wolf is een Europees beschermde diersoort en zal niet meer verdwijnen uit België. Daarom is het nodig dat wij als veehouders preventieve maatregelen nemen om schade en conflict te vermijden. Omdat de overheid daarin wil tegemoetkomen, voorzien zij een gedeeltelijke terugbetaling. Maar bij het aanpassen van omheiningen komt heel wat kijken… Tijd en kennis die niet elke veehouder heeft. Daarom werd het WFT in het leven geroepen.”

Hoe maak je een omheining wolfwerend?
“Daarvoor moet je begrijpen hoe wolven tewerk gaan. Wat weinig mensen weten is dat een wolf niet springt. Dat is geen natuurlijk gedrag. Kan de wolf niet door een omheining heen — hij heeft maar 20 cm nodig — dan graaft hij er onderdoor, soms wel tot een halve meter diep. Dat gebeurde in bijna alle gekende schadegevallen. Als laatste optie kan de wolf proberen tegen het hek op te klauteren. Maar dat gebeurt heel zelden. Als je er enkel voor zorgt dat de wolf op draad botst bij het graven, kan hij het de volgende dag opnieuw proberen. Door het voorzien van een stroomdraad op 20 centimeter hoogte, wordt ingezet op het conditioneren van de wolf. Wanneer hij de stroomdraad raakt, doet dat pijn. Op die manier gaat hij vee associëren met pijn en zal hij het een volgende keer niet meer proberen. Ter aanvulling wordt vaak op 120 centimeter hoogte nog een stroomdraad geplaatst voor een wolf die eventueel zou proberen over de omheining heen te klauteren. Er zijn ook andere mogelijkheden maar de voorkeur gaat uit naar deze methode.” 

Is dat niet wreed?
“Dat lijkt zo misschien, maar het dient het dubbele doel om zowel de wolf als het vee te beschermen. De beste manier om de wolf in België te helpen, is zorgen dat er geen conflict is. Door hem te conditioneren, leren we hem dat vee geen optie is. Zo kunnen wolven en mensen, en hun vee, perfect naast elkaar leven.”

Wolven en mensen die samenleven, is dat niet gevaarlijk?
“Wolven waren meer dan 100 jaar uitgestorven in België. Onze kennis over wolven is dus vaak gebaseerd op mythes of feiten uit de middeleeuwen. Toen werden mensen soms aangevallen door wolven, maar dat waren altijd hondsdolle dieren. Intussen is hondsdolheid verdwenen uit het grootste deel van Europa en hebben we niets meer te vrezen. Jaarlijks kamperen duizenden mensen in wolventerritoria, zonder problemen. Natuurlijk moet je een wolf niet in het nauw gaan drijven of zijn jongen aanvallen, maar dat geldt voor iedere diersoort.”

Als ze van het vee moeten afblijven, vinden wolven dan wel genoeg voedsel in de natuur?
“In onze bossen leven genoeg reeën, everzwijnen, knaagdieren,... Lokaal bestaan er zelfs over-populaties. Er moet elk jaar op gejaagd worden omdat dit schadelijk is voor de natuur.”

Dus eigenlijk helpt de wolf ons ook?
"Ja. Elk goedwerkend ecosysteem bestaat uit een voedselpiramide met bovenaan roofdieren, daaronder de planteneters en helemaal onderaan de planten. Tot voor kort hadden wij hier geen grote roofdieren meer. De komst van de wolf reguleert dus op een natuurlijke manier de herbivorenpopulatie. Er zullen trouwens nooit te veel wolven komen. Het zijn territoriale dieren. Als een wolf het territorium van een andere wolf betreedt, zal hij weggejaagd of gedood worden. Onderzoek heeft ook uitgewezen dat hoe meer wolven er zijn in een streek, hoe minder jongen ze werpen, een zelfregulerend systeem dus.”

Dus voor jullie is de wolf welkom?
“Inderdaad. Door onze alpaca’s te willen beschermen, hebben we veel bijgeleerd over de wolf. Hij hoort hier thuis. En onze alpaca’s zijn veilig, dus we kunnen op beide oren slapen.”

Foto’s: Lies Van de Cruys en WFTB

Meer lezen van Lies Van de Cruys
Meer lezen over
natuurdieren

Meer Opvallende bezigheden

Wil je op de hoogte blijven?

Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang elke maand een overzicht met de belangrijkste nieuwsberichten.