Eeuwenoude schuur pompt nieuw leven in dorpsgemeenschap

Sluis was in de zestiende eeuw niet veel meer dan een zanderig karspoor. Omzoomd met enkele pleintjes. Kempense hoeves met hun aanverwante schuren om het alaam (werktuigen, nvdr.) op te slaan, een vloer om het graan te dorsen en een potstal voor de schamele veestapel. Ze waren vaak een inspiratiebron voor schilders van de Molse school, waarvan Jakob Smits de meest vermaarde is. De Luyckenaer zou wel eens voor een revival kunnen zorgen op vele fronten.

Hoe kom je in godsnaam terecht bij een schuur die verborgen zat achter betonnen platen en een asbesten dak?
Jonas Van Craenendonck: “Ik ben een nieuwsgierig iemand. Ik zag dat men daar aan het werken was en ik bespeurde iets van een houten constructie binnen in een ‘betonnen koterij’, op het kruispunt van de Boerenstraat en de Brandstraat. Zoiets weet me te boeien, dus ik ging eens kijken. Bleek dat er een perceel verkaveld werd. Een aannemer was in de weer om de omkadering af te breken. Toen ik zei dat ik wel interesse had, kreeg ik de vraag voorgeschoteld of hij al het hout in een container moest proppen en het bij mij bezorgen als stookhout. Toen ik zei dat ik het in zijn geheel wilde, ging hij akkoord. Op voorwaarde dat op vrijdag alles opgeruimd was. Het was toen dinsdag.” (lacht)

Dat was dus even meer dan alle hens aan dek?
“Ik heb gelukkig nogal wat vrienden met handen aan hun lijf en met het juiste materiaal. Van het eerste hanengekraai tot het donker werd, hebben we aan één stuk door gewerkt. Maar we haalden de deadline. Van alles heb ik een resem foto’s genomen. Omdat het de bedoeling was om de schuur weer in de originele staat op te bouwen, is alles in kaart gebracht. Elke balk is genummerd. Zo krijgt een balk bijvoorbeeld de Romeinse I mee. Aan de achterkant komt dan I ‘’, dan weet je zeker dat dat de achterkant is. En alles is gemaakt met een pen-in-gat-verbinding. Er is geen enkele spijker of bout te bespeuren.”

En nu gaat deze schuur dus netjes in je tuin komen?
“Was het maar zo eenvoudig! Om die schuur weer op te bouwen moet je aan de slag met een architect. Daar komen dus bouwkundige voorschriften aan te pas. Zo moet er twee hectare grasland aan palen. Dat was geen probleem. Verder mag het geen aanleiding zijn om er een poolhouse of een soort fuifzaal van te maken.”

Wat wordt het dan wel?
“De schuur wordt weer opgebouwd als de originele dwarsschuur die ze was. Dus een opslagruimte voor hooi en stro en er komt een potstal in. Dat is een stal waar hooi en stro in gaat en waar de dieren hun gevoeg in doen. Telkens komt er weer een laag stro op het mest. Uiteindelijk diende dat indertijd om de schrale Kempense heidegrond te verrijken. Een veestapel heb ik al met mijn vijf koeien, zes geiten en mijn twee gigantische varkens.”

Jouw project zet hier in het dorp wel wat in beweging?
“Ongelooflijk! We hebben ondertussen al een ‘Schuurbestuur’ opgericht. Zowel de lokale school als het Jakob Smitsmuseum popelen om activiteiten te linken in de omgeving van de schuur. We zijn al gestart met de opbouw van een rustpunt voor fietsers en wandelaars.”

Aan een dergelijk project hangt natuurlijk een prijskaartje, vrijwilligers of niet?
“Inderdaad. Dit project krijgt steun van LEADER Kempen, een subsidieprogramma voor plattelandsontwikkeling. Zelf zoeken we volop naar de nodige steun, we denken ook aan crowdfunding. Logistieke steun is ook welkom. Zo willen we de muren van de schuur opnieuw maken met vitsen (gevlochten takwerk, nvdr.) en dat besmeren met leem. Sibelco zijn onze buren, mogelijk kunnen zij voor de nodige leem zorgen. We gaan het zeker vragen. Hetzelfde verhaal voor het dak dat we met riet willen laten dekken. Hoe dan ook, het moet tegen eind 2022 klaar zijn om in alle rust naar het achtergelegen coulissenlandschap (kleine percelen, omwald met houtwallen, nvdr.) te kunnen kijken.”