100 jaar Cultuursmakers: "Het hoeft allemaal niet te zwaarwichtig te zijn"

Kort een beetje geschiedenis: in 1922 zag de Vlaamsche Toeristenbond het levenslicht. Later werd de organisatie beter bekend als de Vlaamse Toeristenbond (VTB) — zonder ‘ch’ — en als VTB Cultuur. Sinds begin dit jaar gaat de organisatie schuil achter de naam Cultuursmakers, al zal het in Geel en omstreken wellicht in de volksmond nog een tijdje ‘VTB’ blijven. Wij spreken af op een zonnig terrasje in de Barmhartige Stede met Frans Maes, één van de drijvende krachten van de Geelse afdeling.

Frans, hoe is jullie vereniging 100 geleden ontstaan?
Frans Maes: “Dat was dus in 1922, in de periode vlak na de Eerste Wereldoorlog. Er was toen helemaal niks op cultureel vlak. ‘We moeten iets doen voor de mensen’, dat was het idee. Je moet weten, cultuur en toerisme was toen enkel nog maar iets voor ‘the happy few’. Om daar verandering in te brengen is de Vlaamsche Toeristenbond dus gestart met meer cultuur te brengen, in de brede zin van het woord. In het begin waren dat bijvoorbeeld vaak plekken die dan in groepsverband met de fiets — auto’s waren er toen nauwelijks — bezocht werden. Daar zijn later allemaal andere dochterorganisaties uit ontstaan: de Vlaamse Kampeertoeristen bijvoorbeeld, of de Vlaamse Automobilistenbond (VAB), die nu nog altijd afzonderlijk bestaat.”

Wat houdt jullie werking momenteel in? Welke activiteiten organiseren jullie?
“Eigenlijk zijn er nauwelijks beperkingen op wat er kan. De beslissing ligt bij de lokale afdelingen. Er zijn afdelingen die zich hoofdzakelijk richten op amateurtoneel, anderen organiseren al eens een cursus pottenbakken,… Alles kan. Bij ons in Geel is er een lange traditie van culturele dagreizen waarbij we steden of locaties bezoeken in ons land, in Nederland, Frankrijk en Duitsland. Er zijn al jaren geweest waarbij we een tiental van die reizen maakten. Verder zijn we in Geel gekend voor het organiseren van culturele avonden waarbij iemand komt vertellen over bijzondere reizen die ze zelf gemaakt hebben.”

In hoeverre zit die ideologie er nog in bij jullie? Cultuur dichter bij de mensen brengen.
“Dat is altijd de missie geweest, tot op de dag van vandaag. Als bijvoorbeeld iemand zo’n reisreportage brengt, dan moeten dat gepassioneerde mensen zijn die boeiend kunnen vertellen. Zodat wij als toeschouwer even kunnen wegdromen en in gedachten mee op reis gaan. En gezellig een pint drinken achteraf hoort daar uiteraard ook bij. Het hoeft allemaal niet te zwaarwichtig te zijn. Gewoon een mooi alternatief bieden voor een televisieavond, dat is al heel wat.”

Is de gemiddelde Gelenaar een cultuurliefhebber?
“Dat denk ik wel ja. Er is toch een mooie traditie hier. Denk maar aan de Dimpnadagen of zelfs aan Palmenmarkt. Er is best wel wat te beleven. We blijven ook bewust weg van wat CC De Werft hier al doet. We hoeven geen grote toneelvoorstellingen of muziekoptredens te organiseren, dat wordt hier al aangeboden.”

Hoe ben je zelf bij de vereniging terechtgekomen?
“Ik ben al lid van in de jaren ’60, ik kende iemand van de lokale afdeling hier in Geel. Ik ben altijd mee geweest met de groepsreizen. Op een keer kreeg ik de vraag om mee het bestuur te versterken. Ik was intussen al met pensioen en dacht: waarom niet? Mijn vrouw Magda staat mij daarin ook bij.”

De interesse in cultuur en reizen heeft er dan wellicht altijd ingezeten?
“Klopt. Ik heb altijd veel van reizen gehouden en ik ben bijvoorbeeld ook altijd grote fan geweest van straattheater. Samen met mijn vrouw doe ik nog regelmatig uitstapjes. Met de trein ben je zo het land door, toch? Je komt altijd wel op boeiende plekken of ontmoet toevallig kennissen die je al een tijdje niet gezien hebt. Altijd fijn. En wij hebben ook een voorliefde voor Spanje, daar proberen we regelmatig naartoe te gaan. Op reis trachten we dan zoveel mogelijk met de locals te praten. Met zo’n appelsienboer in Spanje bijvoorbeeld, zij kunnen je prachtige verhalen vertellen. En we zoeken altijd een volkscafeetje als uitvalsbasis om ’s avonds naartoe te gaan. Zo eentje waar ze je snel kennen en herkennen. Door corona is het nu helaas een paar jaar geleden, maar als ik er zo over vertel, begint het toch al terug behoorlijk te kriebelen om weer te vertrekken.”

Heeft corona voor jullie vereniging ook veel stokken in de wielen gestoken?
“Absoluut! Ons publiek is vaak wat ouder en je merkt toch dat de schrik om te reizen nog aanwezig is. Eigenlijk hebben we de laatste drie jaar nauwelijks iets kunnen organiseren. Maar nu hopen we met de zomer in zicht toch terug de eerste daguitstappen te kunnen plannen. Hopelijk komt dat vertrouwen snel terug.”

Wat houdt dit feestjaar voor jullie exact in?
“In de eerste plaats allerlei activiteiten. We hebben een vintage caravannetje laten pimpen door een kunstenaar om als uitvalsbasis te gebruiken. We hebben daar pas nog mee op de Markt in Geel gestaan, terwijl we in De Bogaard een cartoonexpo organiseerden, die trekt de komende maanden het land rond. Comedian Piv Huvluv heeft op vraag van onze vereniging ook een show gemaakt, met als thema ‘verenigingen’. Hij komt in september naar Westerlo. Er is een speciaal bier gebrouwen (de ‘Tuur’, nvdr.), er komt een wandelzoektocht in Antwerpen, een feestreis naar Sri Lanka, een trip naar Esch-sur-Alzette en een daguitstap naar de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Kortom: de agenda is goed gevuld.”

MEER INFO EN TICKETS
www.cultuursmakersviertfeest.be
www.cultuursmakers.be/geel