Wendy Leyten wint National Geographic Fotowedstrijd

Wendy studeerde Fotografie in Mechelen waarna ze zich verder specialiseerde als natuurfotograaf. Later ging haar aandacht meer naar events en portretten. Tussendoor maakte ze nog een kinderdroom waar door als verpleegster op een spoedafdeling te werken. Dat zorgzame bracht haar in de zomer van 2021 naar de watersnood in Wallonië, met haar fototoestel in de hand. Vooral om een helpende hand te bieden aan de vele slachtoffers van de ramp maar ook om de nodige aandacht te vragen want vele inwoners staan anderhalf jaar later nog steeds in de kou, letterlijk en figuurlijk.

Wendy, een foto die uit meer dan tienduizend inzendingen wordt gekozen als mooiste foto van 2022, hoe voelt dat?
Wendy Leyten: “Dat is natuurlijk een fantastisch gevoel. En uiteraard compleet onverwacht. Ik was zeer tevreden over deze foto, dat wel. Die sprong er voor mij wel uit. Maar dan als winnaar gekozen worden, dat is nog iets anders. Maar ik ben zeer blij met de aandacht die de foto nu krijgt.”

Vertel eens, wat zien we op de foto?
“De foto is genomen in de weken na de watersnood in Wallonië. Je ziet een pastoor uit Prayon, een klein dorpje tussen Chaudfontaine en Pepinster. Hij zit aan een houten tafel in zijn kamertje. De zwarte stippen tonen de schimmel op de muren, als gevolg van de overstroming. Die stippen in combinatie met zijn blik, de gevouwen handen, de beelden op de schouw, de boeken… Het verhaal is compleet. Je voelt als het ware de ontreddering maar je weet ook dat hij dankbaar is dat hij de ramp heeft overleefd.”

Hoe ben je in Prayon terechtgekomen?
“Na de watersnood heb ik getracht om wat geld in te zamelen en ben ik naar ginder gereden, de wagen volgestouwd met kleding, eten en poetsgerief. We zien wel, dacht ik. Wat ik daar zag, tartte alle verbeelding. Zoveel miserie op anderhalf uur van bij mij thuis. Overal modder en rommel. Mensen hebben letterlijk hun auto’s en inboedels door de straten zien drijven. De wanhoop was enorm. Geen gas, geen elektriciteit, geen stromend water. Sommige huizen volledig afgesloten door kapotte wegen of ingestorte bruggen. Het leek een onmogelijke opdracht, en dat was het eigenlijk ook. Ik heb geholpen waar ik kon, mee taken gecoördineerd, vrijwilligers op de been gebracht. Mijn ervaring op de spoedafdeling heeft me toen zeker geholpen. Maar ik ben al vrij snel terug naar huis gekomen. Ik had een fototoestel nodig. Ik wou dit op beeld vastleggen. Deze ramp mag niet vergeten worden, dacht ik. Het deed me pijn dat wij in Vlaanderen eens even moesten slikken bij het zien van die beelden maar daarna gewoon overgingen tot de orde van de dag. Dat is de logica zelve maar als je de miserie daar zag deed dat wel pijn. Vandaar deze reportage. Maar eigenlijk had deze foto nooit genomen mogen worden. Want dit wens je niemand toe.”

Hoe is de toestand op dit moment?
“Eerlijk gezegd nog altijd schrijnend. Toch op veel plaatsen. Ik ben recent opnieuw naar Prayon gereden voor een nieuwe reportage. Dan zie je dat er nog altijd veel werk is. Wekelijks zijn hier nog steeds vrijwilligers op de been. De inwoners daar voelen zich echt wel in de steek gelaten. Door de overheid, door de verzekeringsmaatschappijen, noem maar op. Sommige bewoners trekken nu pas terug naar hun woning. Veel mensen hebben trauma’s opgelopen. Vrijwilligers krijgen hysterische telefoontjes van inwoners, gewoon omdat het even regent. Heel wat mensen die van pure miserie uit het leven zijn gestapt. Aan de andere kant is de verbondenheid en de betrokkenheid van de vrijwilligers hartverwarmend. Zo heb ik nog regelmatig contact met Team Eclairs. Dat is een groep van vrijwilligers in Prayon. Ze noemden zich eerst Team Fantastique. Zij zorgden in die eerste weken onder andere voor eten en drinken maar hebben daarnaast bergen werk verzet bij de opruiming. En nog steeds. Op een gegeven moment ging één van de leden voor een dessert zorgen, hij had eclairs bij, soezen dus. Sindsdien heten ze Team Eclairs. In totaal zijn ze met 125 vrijwilligers ongeveer. Op een gegeven moment hadden ze het straatnaambordje bij hun uitvalsbasis overplakt met een sticker van Rue Team Eclairs. De koeriers begrepen het niet altijd. (lacht) Maar het toont wel de verbondenheid van de vrijwilligers aan.”

Hoe ben je trouwens bij die fotowedstrijd van National Geographic gekomen?
“Wel, de intentie was er altijd om iets met die foto’s te doen. Om het verhaal van de overstromingen een gezicht te geven. Afgelopen zomer zag ik dan reclame op tv van die fotowedstrijd. Dat moet ik maar eens doen, dacht ik. Met de foto van pastoor Minon. Ik heb nog een hele tijd getreuzeld maar de allerlaatste dag heb ik mij ingeschreven.”

Hoe verloopt die wedstrijd?
“Eerst wordt er een publieksprijs gekozen. Daar was ik helaas niet bij. Daarna wordt de juryprijs bekend gemaakt in de categorie Mens, Landschap en Dier. Van alle inzendingen is een voorselectie gemaakt van vijfenveertig foto’s. Uit die selectie zijn dan de winnaars gekozen. Fotografe Lieve Blancquaert zit mee in de jury. Na de bekendmaking dacht ik, ik ga toch eens even kijken. En tot mijn grote verbazing zag ik mijn foto pronken in de categorie Mens. Onbeschrijfelijk. Mijn foto komt in deze editie van december van het National Geographic magazine. En daar ben ik natuurlijk erg trots op. Maar het belangrijkste blijft uiteraard het verhaal van de foto. Hopelijk kan ik hiermee toch wat steun geven aan de slachtoffers en vrijwilligers van de watersnood. Trouwens, als er mensen zijn die graag op één of andere manier mee willen helpen, ze mogen mij altijd contacteren.”

Met deze prijs ben je nu helemaal gelanceerd als topfotografe?
“Dat valt wel mee. (lacht) We zien wel wat de toekomst brengt. In het verleden zette ik regelmatig een tentoonstelling op de been maar tegenwoordig gaat dat volledig online. Je zal zien dat ik ook wel graag choqueer en mensen aan het denken wil zetten. Het thema ‘Don’t fix me, I’m not broken’ bijvoorbeeld, over jongeren met mentale problemen, is al enkele jaren oud maar nog steeds brandend actueel.”

Hoe ben je in de fotografie gerold?
“Die interesse is er eigenlijk altijd geweest. Voor mijn middelbare studies heb ik ook de richting Fotografie gekozen. Ik werd erg geïnspireerd door de Nederlandse natuurfotograaf Frans Lanting. Later merkte ik dat portretten en events me beter lagen dan landschapsfoto’s. Zo zie je maar.” 

MEER INFO
www.wendyleyten.be