Straffe toebak daar in het Waasland

Het Waasland ligt geprangd tussen Antwerpen, Gent en de Nederlandse grens. Meestal rij je er vanuit de Kempen gewoon door, op weg naar Gent, Brugge of de kust. Toch is de streek met als bekendste steden Sint-Niklaas, Lokeren en Dendermonde meer dan de moeite om een weekend te vertoeven. Dat durven we zeggen nu we zelf de proef op de som namen.

TIJD VOOR KOFFIE
Lokeren kennen we van de Lokerse Feesten, een muziekfestival dat jaarlijks in augustus plaatsvindt. Dat is vooral een nachtelijk gebeuren. Het Lokeren van overdag is ons eerlijk gezegd minder bekend. Daarom fietsen we eerst tot op de grote markt en drinken we koffie op het terras van café Falstaff. Het is markt geweest en de marktkramers ruimen hun laatste spullen in. Wanneer de laatste is vertrokken, merk je dat het marktplein best groot is. En groen, terwijl de platanen eigenlijk nog in blad moeten komen. Hoewel het een grijze dag is en er soms wat miezer valt, springen we de fiets op voor een verkenning van de streek. We zijn er namelijk van overtuigd dat fietsen de beste manier is om een regio te verkennen. Je legt een behoorlijke afstand af, beweegt traag door het landschap en snuift de geuren van de streek op.

ALTERNATIEF VOOR VERHULSTJES
Een fietspad langs de Durme brengt ons de stad uit, maar voor het zover is, trekt een verrekijker onze aandacht. ‘Kijk hier in het ooievaarsnest’ nodigt een plaatje op de zijkant uit. Die uitnodiging slaan we niet af en inderdaad: in de verte is een ooievaar volop bezig om zijn nest in orde te brengen. De verrekijker is een cadeau van de vzw Durme, die de beheerder is van het natuurgebied Buylaers. “Deze is uniek in Vlaanderen”, zegt André Verstraeten van vzw Durme. De vaste verrekijker is gemonteerd op een paal en heeft een vergroting van 20. Sinds het voorjaar van 2020 prijkt hij op de dijk van de Durme en is gratis te gebruiken. Op die manier kan je het wel en wee volgen van een koppel ooievaars dat jaarlijks broedt op een nestpaal in de Buylaers. Het is eens iets anders dan de Verhulstjes en de Pfaffs.

MEER MEER
Eén van de grootste meren van Vlaanderen is het Donkmeer in Berlare. 86 hectare groot en maximum 3,2m diep, lezen we op een infobord. Omdat het weer vandaag niet zo fraai is, liggen de roeibootjes doelloos te dobberen en te wachten op toeristen. Levende wezens zie we wel in de talloze horecazaken op de oever, waarvan een aantal zich profileert als palingrestaurant. Een deel van het Donkmeer is beschermd natuurgebied en omvat een Eendenkooi. Vroeger werden hier wilde eenden gevangen, maar de voorbije jaren werd het gebied ingericht als natuurlijke speelzone met banken, een picknickplaats, volgelkijkwand en vier nieuwe ooievaarswielen. Vlaams minister Demir kwam in juni vorig jaar persoonlijk naar hier voor de officiële opening. Wie alles over dit gebied wil weten, loopt binnen in de Onthaalpoort Donkmeer, een toeristische dienst die is ondergebracht in een groot glazen gebouw. Handig voor wie met de auto tot hier komt: vlakbij is een grote gratis parking.

GRAAF MET GROENE VINGERS
We hebben genoten van het Donkmeer maar moeten verder. We hebben namelijk afgesproken met een kasteelheer, meer bepaald met graaf Renaud de Kerchove de Denterghem, die in het kasteel van Beervelde woont. Kasteel en park zijn het meest bekend van de Tuindagen van Beervelde, die voor Covid-19 telkens zo’n 20.000 bezoekers naar deze deelgemeente van Lochristi brachten. Er komt trouwens een nieuwe editie aan, van 6 tot 8 mei 2022. De huidige bewoner vond voor de organisatie inspiratie in de buurt van Parijs, waar de familie Fustier al sinds 1982 de Journées des Plantes op het domein van Courson organiseert. “Dit domein onderhouden kost veel geld”, zucht de graaf. Om hem te kunnen spreken, moest ik aanbellen bij het koetshuis. En aanbellen gebeurt hier nog letterlijk, via een touw aan een klepel van een grote bel en een geluid dat zich over de hele binnenkoer verspreidt. Binnen wijst hij een stoel aan achter een bureau. Van het personeel is vandaag niemand op kantoor en dus neemt de intussen 73-jarige edelman voortdurend zelf de telefoon op. “Dit was het buitenverblijf van mijn familie die in Brussel woonde en nu is het mijn huis en mijn tuin”, legt mijn gastheer uit. “Ik wou het een andere functie geven en daarom is het nu een plaats waar twee keer per jaar een samenkomst plaatsvindt van tuinliefhebbers en kwekers gespecialiseerd in kleine reeksen, die dan direct aan de consument kunnen verkopen.” Hiermee doelt hij dus op de internationaal gerenommeerde Tuindagen van Beervelde.

REGELS VAN HET HUIS
Daarnaast wordt het kasteeldomein ter beschikking gesteld voor trouwfeesten, fotoshoots, bedrijfsbijeenkomsten. “Mezelf inbegrepen staan er negen mensen op de payroll onder wie twee tuinmannen”, telt hij op zijn vingers. “Ik wil hier geen massatoerisme. Daarom is er ook geen cafetaria. Mensen zijn welkom om in het park te komen wandelen, maar ze moeten eerst een mailtje sturen en als ze hier zijn, komen aanbellen. Zo proberen we het wat in de hand te houden.” Het kasteelpark is 25 ha groot en eind 19de eeuw ontworpen en aangelegd in Engelse landschapsstijl. Er loopt een wandelpad doorheen en daar maak ik gebruik van. De narcissen en tulpen staan mooi in bloei, maar voor de bijzondere collectie azalea’s ben ik nog te vroeg. De familie de Kerchove de Denterghem lag trouwens mee aan de basis van de Gentse Floraliën, die dit jaar plaatsvinden van 29 april tot en met 8 mei. Dat we hier met een adelijk geslacht met groene vingers te maken hebben, is duidelijk.

STIJLVOL LOGEREN
We trekken opnieuw richting Lokeren, waar we een onderkomen vinden in Biznis Hotel. Makkelijk te bereiken wegens vlakbij de afrit van de snelweg, prima kamers en een uitstekend restaurant zijn de belangrijkste troeven van dit viersterrenhotel aan de rand van de stad. We schuiven aan tafel en laten ons om te beginnen een streekbier inschenken: een Cesar van Brouwerij Van Steenbrugge uit Ertvelde. Op het etiket staat een cartoon met komiek Urbanus. De tekenaar van de Urbanus-strips Willy Linthout woont in Lokeren en zo is die cirkel ook weer rond. Na een zalige nacht en uitgebreid ontbijt zijn we klaar voor een ander deel van het Waasland en intussen is de lucht uitgeklaard. We hebben ons laten vertellen dat in een ons nog onbekend museum in Sint-Niklaas de grootste sigaar ter wereld ligt. Mijn aandacht is getrokken, niet omdat ik rook maar omdat mijn grootvader sigarenmaker was, net zoals velen destijds in mijn geboortedorp Arendonk. Het doet me eraan denken dat ik mijn verzameling sigarenbandjes nog eens moet zoeken, hoewel die minder uitgebreid was dan de postzegelcollectie.

GROOTSTE SIGAAR
Voorzitter Bart Thiron van het Pijp- en Tabaksmuseum komt aangefietst op het moment dat we zelf de ingang van dit privé-museum hebben gevonden. Die ligt namelijk achterin een gang die vertrekt vanuit een smalle straat in het centrum. Samen met een aantal vrijwilligers zet Bart het levenswerk verder van zijn 5 jaar geleden overleden vader. Die begon aan een al snel uit zijn voegen barstende verzameling van alles wat te maken had met de pijp, sigaar en tabak. Om zijn collectie tentoon te stellen kocht hij dit pand, en ook om samen te komen met de eveneens door hem opgerichte pijprokersclub. Op de eerste verdieping bevindt zich nog altijd het Reynaertsalon, waar destijds duchtig werd gepaft en nu dranken worden geschonken. Dé blikvanger van het Pijp- & Tabaksmuseum is de grootste sigaar ter wereld. “Ze werd 28 jaar geleden ter gelegenheid van een wedstrijd gemaakt door een heleboel families uit Onkerzele, bij Geraardsbergen”, doet Bart Thiron het verhaal. “Nadien lag ze drie jaar in een schuur stof te vergaren, tot mijn vader dit vernam. Hij kocht ze en liet ze overbrengen naar het museum.” De sigaar is 6,34m lang, heeft een diameter van 47cm en weegt 400 kilo. “Het is een volle sigaar, dus volledig gemaakt met tabaksbladen. In theorie zou je ze kunnen aansteken”, aldus nog de voorzitter. Verder in het bescheiden museum krijg je meer dan duizend soorten pijpen te zien, sigarenmakersmateriaal, authentieke aanstekers, pijpenrekjes en sigarenbanden. Het museum brengt een ode aan de bloeiende sigarenindustrie in Sint-Niklaas in de vorige eeuw. Elke eerste en derde zondag van de maand van 10 tot 13 uur houden vrijwilligers het museum open. 

SAAISTE MARKTPLEIN
Waren we gecharmeerd door de markt van Lokeren, dan zijn we dat minder door die van Sint-Niklaas. De ballonvaardersstad mag dan met zijn 3,2ha wel het grootste marktplein van België hebben, maar aan de grote stenen vlakte beleven wij in ieder geval weinig plezier. Gelukkig bestaan er plannen om die volledig nieuw in te vullen. De werkzaamheden zouden begin volgend jaar moeten starten.

HOLLANDSE TULPEN
Richting Sint-Gillis-Waas rijden we over een fietspad over een vroegere spoorberm, dat zeer lekker loopt. Zo hebben we het graag. We gaan op zoek naar tulpenvelden. Hollandse bollenboeren zijn een aantal jaren geleden de grens overgestoken en vonden in deze regio ongeveer dezelfde gronden als thuis. Die zijn namelijk zeer goed geschikt om bloembollen te vermeerderen. Gevolg is dat in het voorjaar ettelijke hectaren tulpenvelden prachtig in bloei staan. Dit nieuws heeft zich intussen verspreid in een grotere regio, want de velden lokken drommen bezoekers. Hoewel het eigenlijk niet is toegelaten om tussen de velden te lopen, storen weinigen zich daaraan en gaan ze voor een leuke fotoshoot tussen de bloemen. Zelf houden we het op een portret vanop afstand.

SLUWE VOS
Her en der in het Waasland kom je de figuur van Reinaert de Vos tegen. Het bijzondere dierenverhaal uit 1260 speelt zich af in deze regio en gaat over de hebzuchtige koning Nobel en de sluwe vos Reynaert. De vos nam een loopje met de normen en waarden uit die tijd. Het liefst draaide hij andere dieren en personen een loer zoals Bruun de Beer, Canteclaer, Grimbeert, Tibeert en koning Nobel. Onder meer in het kasteelpark van Beervelde zagen we een vossenbeeld staan. Koning Nobel zal dan wel ergens in de buurt zijn geweest.

www.waasland.be

MEER INFO
www.happyweekends.be