De Natte Droom: “Waarom zwemmen we niet in open water?”

Zwemmers kennen de Turnhoutse toestand. Nergens mag je er zwemmen in open water. De Natte Droom vestigt al enkele jaren de aandacht op dat pijnpunt. Het burgeronderzoek Watermonsters zorgt nu voor hoop. Goed voor een gesprek met Seppe Joris, Wannes Starckx en Mieke Heymans.

Volgens Watermonsters kan zwemmen perfect in het Turnhoutse deel van het kanaal Dessel-Schoten, zeg maar ‘de Vaart’.
Wannes Starckx: “Dat is heel goed nieuws. We horen vaak hetzelfde bij het voorstellen van een zwemplek: ‘sorry, we weten niet wat de waterkwaliteit daar is.’ Maar eigenlijk is het simpel, die kwaliteit kan je altijd meten.”

Jullie denken zelfs aan de vijver van het Stadspark.
Wannes: “Vroeger werd overal gezwommen. In de vaart, in het Peerdsven, in de Aa, noem maar op. Dat zijn we in twee generaties tijd volledig kwijtgespeeld. Vanaf de jaren ’50 ging de kwaliteit van het water achteruit. Zo zijn we dat zwemmen in open water verleerd. In het buitenland gebeurt het nog wel. Waarom hier niet? Je hoort altijd twee dingen: slechte waterkwaliteit en te gevaarlijk. Maar aan die kwaliteit kan je iets doen. En bij een verdrinking is vaak alcohol in het spel. In Nederland zie je bij open water vaak een ponton of andere infrastructuur. Zwemmen in open water is daar heel gewoon. In Tilburg duidt een licht ook de kwaliteit van het water aan. Hier is er nog altijd niets. Omdat wij die watercultuur niet hebben.”

De stad Turnhout gaat nu drie locaties onderzoeken: de Oude Kaai aan de Vaart, de vijver van het Stadspark en waterplas De Melle.
Wannes: “We merken aan alles dat het met rasse schreden vooruit gaat. Maar we blijven botsen op al die administraties. Na veel gedoe zou onze Big Jump in augustus toch kunnen doorgaan aan de kom van de Oude Kaai. Goed, daar varen boten. Maar het zijn er elf per week en niet op een zondag of na 17 uur. Kan de Vlaamse Waterweg niet wat creatiever omspringen voor de nodige vergunning? Het kanaal wordt nog altijd gezien als een economische slagader. Maar het ene mag het andere niet uitsluiten.”
Seppe Joris: “En ik heb nog nooit een boot zien draaien in die zwaaikom.”

Hoe treedt de politie tegenwoordig op? Ga je nog altijd de bon op als je zwemt in De Melle?
Seppe: “Daar wordt gedobberd. (lacht) Als je niet aan het zwemmen bent, zal de politie niets zeggen. Er gebeuren wel prikacties. En vooral ‘s avonds wordt er druk gepatrouilleerd. Dan deelt de politie GAS-boetes uit.”
Wannes: “Eigenlijk willen we zwemmen in De Melle niet promoten. De plas ligt een eind buiten het centrum. Fietsers moeten de drukke weg richting Kasterlee oversteken, dat is een gevaarlijk verkeerspunt. We verkiezen een zwemplek dichter bij het stadscentrum.”

In de jaren ’90 kon je nog zwemmen in het openluchtzwembad van het Stadspark. Was de sluiting een historische vergissing?
Wannes: “Nee, die openluchtzwembaden waren niet meer rendabel. De regelgeving werd strenger. En niet vergeten dat het een oude bak was die lekte.”
Seppe: “Op zich is het wel jammer om geen openluchtzwembad meer te hebben.”
Mieke Heymans: “En wij gaan voor het alternatief: overal in open water mogen zwemmen.”

Zou het in de zomer van 2026 al kunnen?
Wannes: “De oude regelgeving zorgde ervoor dat je zeker nergens mocht zwemmen. Nu is het al wat versoepeld. Bij gereglementeerde zwemzones zijn de gemeenten verantwoordelijk. Maar we moeten nog een stap verder gaan. Die regelgeving moet je helemaal omdraaien: overal zwemmen toelaten tenzij er op die plek een verbod geldt.”
Mieke: “Die nieuwe regelgeving staat nu wel in het Vlaamse bestuursakkoord. Dat zijn heel veel stappen vooruit.”

Je merkt de omslag ook in Antwerpen. Daar kan je gaan zwemmen in het Bonapartedok bij het MAS.
Wannes: “Dat is ook waar wij om vragen. De zomers worden heter en veel mensen kunnen geen zwembad in hun tuin zetten. Zeker de mensen die in een appartementje wonen, moet je iets kunnen bieden. Je kan wel met het gezin naar het zwembad in het Stadspark. Maar dat blijft toch een bak met chloor. Bovendien kost zo’n uitstap ook wel wat.”
Seppe: “Weet je waar gemeenten nog mee schermen? Wij noemen dat het Blaarmeersen-effect (waterplas in Gent die wordt bezocht door Brusselse jongeren, nvdr.). Zet je een zwemlocatie open in een omgeving waar er voor de rest geen aanbod is? Dan krijg je een overrompeling.”
Wannes: “Maar gemeenten kunnen ook samenwerken. Aanduiden waar er een zwemplek komt en dat toeristisch uitspelen. Niet te veel kijken naar de negatieve effecten. Als je weet hoeveel waterplassen er in de Kempen zijn. Speel dat toch uit als een regio waar je in de bossen en de parken kan gaan zwemmen. Waarom niet?”

MEER INFO
www.outdoorswimming.be