Talent van eigen bodem

Will Beckers: kunst maken met de natuur als bondgenoot

Gepubliceerd: 25 september 2020  |  Door: Suzanne Antonis  |  Onderox editie: 202

LOMMEL — We zouden het allemaal eens moeten doen: luisteren naar de ruimte waarin we staan. We zouden iets zien  wat  er  nog  niet is. Het is exact wat natuurkunstenaar Will Beckers (53) overal ter wereld doet. Om dan met planten, bomen, takken en staal aan die ruimte een installatie toe te voegen die in symbiose staat met haar omgeving en die ons de natuur anders laat zien. In de Kempen was hij al aan het werk in o.a. de Lommelse Sahara en Kattenbos.

Will Beckers kwam als kind uit Nederland naar het Vlaamse Hamont-Achel en woont en werkt sinds 2010 in Lommel. “Ik ben een grensgeval, in veel opzichten”, begint Will. “Ik kom uit een familie die vier generaties lang werkt met planten en bomen. Maar ik wilde meer vrij zijn, buiten in de natuur waar ik tot rust kom en deel kan uitmaken van een omgeving die steeds verandert. Het is iets wat trouwens in het DNA van elke mens zit. We hebben wel het gevoel dat alles om ons heen hetzelfde blijft maar dat klopt niet. Net als de natuur, zijn we constant in een proces van verandering. Ik voel een sterke verbondenheid met de materialen waarmee ik werk. Door ze op een andere manier te gebruiken, kom ik tot een kunstwerk dat de bezoeker de natuur op een andere manier laat beleven.”

ORGANISCH GROEIEN

Nadat Will zijn oor te luisteren heeft gelegd op de plek waarvoor hij opdracht kreeg om er een installatie te bouwen, gaat hij in zijn atelier aan het werk. Will: “Ik maak van elk project een diepgaande studie. Welke installatie kan ik er bouwen en hoe laat ik die vergroeien met de bestaande ruimte of creëer ik er een nieuwe natuur rond? In het atelier maak ik de basisconstructie van staal. Dat moet want veel installaties komen in de openbare ruimte en dan moet het veilig zijn. Daarop vlecht ik takken van o.a. wilg, kastanje, els of hazelaar. Er is in ons land een enorme variëteit aan bomen maar velen zijn bijna niet meer te vinden. Ik zie het ook als mijn taak om die terug zichtbaar te maken. In de plantentuin van Meise waar ik met mijn team ‘Natura Naturans’ heb gecreëerd, ontmoette ik tijdens een conferentie wetenschappers van over heel de wereld. Zij zijn concreet bezig met het behoud van planten die bijna uitgestorven zijn en zoeken uit op welke plaatsen die vandaag het best kunnen groeien. Die gesprekken zijn voor mij erg verrijkend want dan ben ik op een heel andere manier bezig met mijn werk. Het is tevens een manier om te vernieuwen in wat je doet. De sculpturen, deels gefabriceerd in het atelier, worden daarna in een lang werkproces verweven met de locatie. Het is fantastisch om na enkele jaren te zien hoe je kunstwerk is veranderd, zonder dat je daar zelf nog iets hebt voor moeten doen. Als de veiligheid of esthetiek het vraagt, grijpen we opnieuw in en ontstaat er zelfs iets helemaal nieuws. We merken ook dat het biotopen zijn voor dieren. Het is verrassend hoe zij telkens die installaties accepteren. Natuurlijk kan een werk op termijn ook verdwijnen of zichzelf abstraheren, dat is nu eenmaal de vergankelijkheid van de natuur. Het is een continu proces van ontwikkeling.”

STAAL ALS NATUURLIJK ELEMENT

Je zou denken dat staal vreemd is aan de na- tuur maar niet zo voor Will. “Het is een erts dat uit de bodem wordt gehaald, gesmolten en weer in een bepaalde vorm gegoten. Eigenlijk is het puur natuur. Ik werk ook graag met cortenstaal. Het heeft het voordeel dat het koper dat erin zit gaat oxyderen en de toplaag van het ijzer afsluit zodat het niet kan doorroesten. In het Lommelse Kattenbos heb ik zo ‘Winged Silence’ gemaakt. Het is een sculptuur die de evolutie van cocon naar vlinder verbeeldt. Er zitten duizenden cortens-plaatjes in. De hele constructie weegt 4.800 kilo en dient als landmark bij het binnenkomen van Lommel.”

EEN ENGAGEMENT

Wat Will belangrijk vindt, is dat de installaties vrij toegankelijk zijn voor iedereen. “Je moet er wel wat moeite voor doen om ze te vinden”, zegt hij. “Maar dat zoekproces is net het mooie, als mensen op een wandel- of fietstocht verrast worden door iets waar ze stil van worden en tot rust kunnen komen. Ook werken met kinderen is heel inspirerend. Voor een project in Landen hebben we met 800 kinderen van 8 jaar bomen aangeplant op de plek waar vroeger een kasteel stond. Het is een gangencomplex geworden van 200 meter lang dat de toegangspoort vormt voor wat hier eens was. Ook in Genk staan met ‘Swinging outside the Lines’, de bewoners centraal, Deze nieuwe installatie nodigt parkbezoekers uit om al schommelend te luisteren naar de levensverhalen van Genkenaren, die vertellen over hoe ze in Genk terecht zijn gekomen. De schommelconstructie, in de vorm van een spoor van de letterzetter laat je symbolisch buiten de lijnen schommelen, wat het uitgangspunt is van het conceptuele beeldwerk. De letterzetter is een kevertje dat hoofdzakelijk in sparren woont maar dat desastreus is voor onze bomen. Dat het ongehinderd zijn werk kan doen, is het resultaat van hoe wij als mens met de natuur omgaan. We verbruiken veel te veel water en vervuilen de natuur zodat die vatbaarder wordt voor ziektes. Als natuurkunstenaar vind ik dat ik met mijn werk daar de aandacht moet op vestigen.”

OVER DE GRENS

Will is niet alleen actief in ons land, steeds vaker is hij in het buitenland te vinden. Zweden, Denemarken, Italië, Israël, Frankrijk… het zijn maar enkele locaties waar hij in de natuur een stempel drukt. Will: “Het zijn prachtige uitdagingen om met het materiaal dat ter plaatse voorhanden is aan de slag te gaan. In Israël zijn dat vooral eucalyptusbomen, Italië geeft me ‘la verga di nociollo’, een soort van de hazelaarfamilie. Daar mocht ik werken in ‘Arte Sella’, een prachtig natuurkunstmuseum in de buurt van Trentino. Ik maak er een punt van om met lokale bomen en planten aan de slag te gaan. In Vlaanderen komt het ook niet in mij op om bamboe uit China te laten komen. Aan Israël waar ik in een botanische tuin mocht werken, bewaar ik vooral de herinneringen aan de menselijke contacten. Ik heb er blijvende vriendschappen aan overgehouden die me tot op vandaag beïnvloeden.”

BEELDEND KUNSTENAAR

Naast werken in de natuur, is Will ook beeldend kunstenaar in zijn atelier. “Maar ook daar is de natuur nooit ver weg. Ik werk vooral met staal, glas en brons. Die liefde is ontstaan in Barcelona waar ik zeven jaar in een bronsgieterij heb gewerkt. De sculpturen maak ik origineel in organisch materiaal waarrond ik een mal leg. Dan gaat het de oven in zodat het organisch materiaal verbrandt en enkel de mal overblijft waarin ik het brons kan gieten. Het is een eeuwenoude methode die nog maar weinig gebruikt wordt. Ik ervaar dat mijn werken steeds duurzamer worden door de combinatie van sculpturen uit staal die letterlijk vergroeien met de omgeving. Vaak zijn ze het onderzoek naar een grotere installatie. Maar in alles wat ik vandaag doe en maak, is de natuur mijn grootste bondgenoot. In het eindresultaat hoor je dan de echo van wie ik ben.”

MEER INFO
www.willbeckers.com

Meer lezen van Suzanne Antonis
Foto's gemaakt door Bart Van der Moeren
Meer lezen over
kunstcultuurnatuur

Meer Talent van eigen bodem

Wil je op de hoogte blijven?

Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang elke maand een overzicht met de belangrijkste nieuwsberichten.