Talent van eigen bodem

Don Vitalski vindt zichzelf opnieuw uit

Gepubliceerd: 27 oktober 2022  |  Door: Bert Huysmans  |  Onderox editie: 224

TURNHOUT/VOSSELAAR/ANTWERPEN — Vital Baeken (51) — Don Vitalski voor de vrienden — is schrijver, toneelmaker, curator, absurdist, verhalenverteller, nachtburgemeester en stand-up comedian in één persoon. Niet de man die rustig zijn avonden in de zetel doorbrengt dus. “Ik ben eigenlijk met zoveel projecten tegelijk bezig omdat ik een luierik ben, paradoxaal genoeg.”

Hoe gaat het met jou?
Don Vitalski: (Enthousiast) “Heel erg goed! Ik heb mezelf heruitgevonden en ben na corona als een nieuwe mens wakker geworden. Ik ben heel hard aan het gaan. Ik geef vier optredens per week, ik heb twee boeken in de steigers staan… En mijn vrouw en kinderen zijn gezond. Dat niks doen tijdens corona beviel me heel erg. Maar ik dreigde van de winterslaap naar mijn pensioen te glijden. Ik ben dan naar een hypnosecentrum gegaan om die 1% in mij die nog de showbizz in wil te laten activeren.”

Je lijkt inderdaad wel actiever dan ooit.
“Het podiumbeest in mij is alleszins weer helemaal wakker. Het publiek is me nog nooit zo gunstig gezind geweest. ‘Tussen de 30 en de 50, dat is de moeilijkste periode voor ons’, zo zei een andere comedian me onlangs. Daar zit veel waarheid in. Tussen de 30 en de 50 ben je te oud voor de kracht van de debutant maar te jong voor de geloofwaardigheid van een oude rot. Daar ben ik nu uit verlost. Als je 50 bent, dan zijn de mensen in een zekere staat van aanvaarding beland. Ik kan 18 uur per dag werken als er genoeg variatie is. Daarom hou ik het vol. Ik ben eigenlijk met zoveel projecten tegelijk bezig omdat ik een luierik ben, paradoxaal genoeg. En altijd weer de afwisseling opzoek. Ik weet niet of ik actiever ben dan ooit. Alles wat ik nu doe, gaat meteen naar de oppervlakte. Daarom lijkt dat misschien zo. Je kan wel vier romans tegelijk schrijven, maar dat valt dan wel een stuk minder op.”

Zijn er dagen waarop je niks doet?
“Zelfs geen uren. Elke dag werk ik tot ik erbij neerval. Ik zou niet weten hoe het anders moet. Al ga ik wel op vakantie hoor. Ik ben bijvoorbeeld naar Spanje geweest, naar de Costa Brava. Maar daar heb ik dan wel een schilderijenreeks gemaakt, veel gevlogd en aan mijn gedichten gewerkt. Het was wel een geslaagde vakantie. Met een plastic luchtmatras op de zee… Snorkelen, calamares eten en met de kinderen spelen.”

Ben je een typische workaholic?
“Ik vind workaholics maar niks. Ik wil dat niet verheerlijken. Doe maar allemaal lekker kalm aan. Maar ik ben graag bezig omdat ik nieuwsgierig ben naar wat er ontstaat.”

Je bent ook ‘veelposter’ op sociale media. Het is haast onmogelijk om dat allemaal te lezen en te bekijken.
(Glimlacht) “Het is een roetsjbaan, mijn socialemedia-accounts, dat klopt. Maar zo moet dat zijn, het leven is dat ook. In de showbizz is het alles of niks. Ofwel ben je een beest ofwel ben je niks. Ik vlog veel, vaak duren die vlogs dan ook nog eens een uur. Als ik dat lang niet gedaan heb, dan neem ik daar soms zelfs mijn toevlucht toe in de wagen. Ook al zien mijn volgers dan alleen het dak van mijn auto. Het is een soort interne monoloog die eruit moet. Vlogs en podcasts van andere mensen, dat moet altijd ergens over gaan. Bij mij kan het starten over zeesterren en kan ik daarna spreken over het feit dat ik mijn teen gebroken heb en dan naadloos verdergaan over hoe lekker ik peekes met appelmoes vind. Het is telkens weer een bevrijding om het over alles tegelijk te hebben. Die filmpjes maak ik ook voor mensen die de afwas aan het doen zijn en niet overgeconcentreerd moeten zijn. Je moet wel van mijn stem houden natuurlijk, anders ben je er niks mee. Maar hou je van mijn stem, dan is het een zegen.”

Heb je dat nodig, om te ventileren?
(Denkt na) “Misschien soms wel. Vorige week had ik een autospiegel aan stukken gereden en kwam ik depressief thuis. Ik moest dat van mij af vloggen. Na zo’n sessie zit ik dan meteen terug in de goede vibe. Soms kan het dus ook therapeutisch werken.”

Wat heb je nodig om creatief te kunnen zijn?
“Een ordelijk huis. Voor ik begin te werken, ruim ik alles op. Er mag geen boekenplank scheef staan, geen puzzel op de mat liggen. Op een breder niveau moet ik ook alles op orde hebben. Er mogen geen vervelende rekeningen onbetaald in een hoekje liggen, geen mail die nog beantwoord moet worden. Ik werk dan in mijn eigen machinekamer: mijn schrijfatelier waar ik mooi geel licht heb. En waar ik kan luisteren naar Marin Marais (Franse barokcomponist, nvdr.), dat is de beste muziek om bij te werken.”

Je bent intussen 51 jaar. Hoe oud voel je je?
“Ik voel me geestelijk 24 en lichamelijk 51. Als ik trappen op moet, merk ik dat. Al kan ik nog altijd heel erg goed functioneren met weinig slaap. Maar ik ben fysiek geen 24 meer, dat staat vast.”

Is ouder worden een straf?
“Voor een man minder dan voor een vrouw, denk ik. Shakespeare zei al: eerst worden we rijp, dan worden we rot en dan is het gedaan. Dat is de harde realiteit.”

Je organiseert nochtans ook vrouwententoonstellingen, wat houdt dat in?
“Daarbij worden er levende vrouwen getoond. Het zit namelijk zo: een levende vrouw is het allermooiste wat je kan tonen. Als ik in een museum ben en ik word weggeblazen door een prachtig kunstwerk, dan wordt dat ogenblikkelijk overtroffen door een mooie vrouw die ik zie langskomen. Dat is dus nóg boeiender dan het mooiste kunstwerk in dat museum.”

Hoe moet ik me dat inbeelden, zo’n expo?
“Dat zijn dames die zichzelf tentoonstellen. Bij de editie die net geweest is waren er bijvoorbeeld een heel aantal coronabruiden bij. Vrouwen die een prachtige trouwjurk hebben gekocht en getrouwd zijn in de coronaperiode. Maar niemand had die jurken gezien. Nu kon dat dus wel. Dat zijn vrouwen die zichzelf aanmelden. Sommige van hen ken ik, andere niet. Het moet nu ongeveer de dertigste keer geweest zijn dat ik dat deed. Al was het nu weer even geleden.”

De schoonheid van een vrouw, houdt dat je bezig?
“Vroeger was ik een professionele rokkenjager. Dat is nu helemaal voorbij. Maar die schoonheid van een vrouw, dat blijft natuurlijk iets heel bijzonders. Zo vul ik bijvoorbeeld mijn blog elke dag aan met mijn ‘Bunnie van de dag’. Dat is de mooiste vrouw die ik die dag ben tegengekomen, mooi in alle betekenissen van het woord.”

Je woont al lang in Antwerpen, maar je roots liggen in Vosselaar en Turnhout. Voel je je Antwerpenaar of Kempenaar?
“Antwerpen-Turnhout, dat is voor mij niet zo’n ding. Daar wordt altijd in overdreven. Turnhout is eigenlijk gewoon een buitenwijk van Antwerpen. Zo voel ik dat aan. Maar die band met de Kempen is er nog steeds. Goede lucht, goede dennenbossen. Het is wel jammer dat intussen mijn vier grootouders zijn overleden. Zo is ergens mijn navelstreng met de Kempen wel doorgeknipt. Ik ging heel vaak bij hen langs. Ik ben een echte family man.”

Hoe vaak kom je nu nog in Turnhout?
“Nog dikwijls. Ik heb hier nog andere familie, ik regisseer hier geregeld toneelstukken. Mijn dochter gaat naar de manège in Vosselaar. En ik heb een goede verstandhouding met De Warande. Het is tof dat de Turnhoutenaren mij niet vergeten zijn en mij nog altijd regelmatig vragen. Ik ben nu 30 jaar weg uit Turnhout en ben 20 jaar écht weg geweest. Maar op mijn 40ste ben ik beginnen terugkomen.”

Waar woon je nu?
“Vrij dicht bij Het Sportpaleis in Antwerpen. Als het goed gaat met mijn carrière kan ik dus binnenkort te voet naar mijn werk.”

Ben je nog altijd de nachtburgemeester van Antwerpen?
“Ik heb die functie helemaal terug opgenomen. Tien jaar lang stond dat op een laag pitje omdat ik er wou zijn voor mijn kinderen, als zij bang waren voor de monsters onder hun bed. Maar nu zijn ze al wat ouder. Elke dinsdag organiseer ik ‘De Dinsdagclub’, in een theaterkelder in Antwerpen. Dat is een soort revue. Wie zanger of buikdanseres is, mag zich daarvoor aanmelden. Dat doe ik ook om mijn nachtburgemeesterschap terug te claimen.”

Is er in tussentijd een andere nachtburgemeester geweest?
(Resoluut) “Het nachtburgemeesterschap, dat is iets erfelijks. Mijn zoon zal dat overnemen als hij 18 jaar is. Pas op, dat is heel officieel allemaal. Dat was destijds met een ceremoniële inhuldiging op het stadhuis waarbij de toenmalige schepen van Cultuur mij met een zwaard tot nachtburgemeester heeft geslagen. Het is een titel die veel heiliger is dan pakweg stadsdichter te zijn.”

Poëzie is nochtans één van jouw passies…
“Klopt. Ik vind mezelf één van de beste dichters die ooit bestaan heeft in Vlaanderen. Ik heb ook een dichtbundel uitgebracht en vind dat ik op hetzelfde niveau sta van Guido Gezelle en Paul van Ostaijen. Ik heb natuurlijk niet zoveel gedichten geschreven als Guido Gezelle, maar die deed dan weer geen vrouwententoonstellingen.”

Wie zijn de fans van Don Vitalski?
“Mensen met een goede smaak in elk geval. (glimlacht) Maar eigenlijk valt daar weinig lijn in te trekken. Mijn publiek, dat zijn ouderen en jongeren, intellectuelen en garagisten, alles door elkaar. Het zijn wel stuk voor stuk mensen die voor zichzelf denken. Je moet je brains wel gebruiken om bij mij terecht te komen, want binnen de mainstream media kom ik minder aan bod. Ik ga ook bij mijn fans langs om mijn nieuwste show (Gewoon blijven ademen, nvdr.) bij hen thuis in de living te spelen. Zij kunnen mij dan boeken en dan nodigen ze wat vrienden uit. Heel gezellig.”

Welke kwaliteiten en gebreken heb je doorgegeven aan je kinderen?
“Mijn kinderen zijn geniaal. Zij zingen al in musicals. In Daens, in ‘40-45’. Mijn dochter zingt binnenkort met Dana Winner in het Sportpaleis. Mijn zoon speelt al fantastisch piano! Mijn droom is om ooit zo beroemd te worden als mijn kinderen. Ze hebben al optredens gegeven voor veel meer mensen dan ik. En ze zijn nog maar 10! Ze hebben ook heel goede humor.”

Allemaal kwaliteiten die ze van hun vader hebben meegekregen?
“Ik zeg altijd: als mijn kinderen lachen, dan lijken ze op mij. Als ze schreeuwen, lijken ze op hun moeder.”

Wat zijn jouw toekomstdoelen nog?
“100 jaar worden, om te beginnen. En ik wil toch ooit nog binnengehaald worden in de gangbare media. Gewoon in de kranten en op tv komen zonder dat het raar moet zijn. Dat is nu soms toch moeilijk. Let op, dat hoeft niet meteen te zijn. Ik geef mezelf daar nog 25 jaar voor. Laat ons zeggen dat als ik 75 ben, dat het zekere taboe dat op mijn naam rust, dan wel opgeheven zou mogen worden.”

Bestaat er een verkeerd beeld over jou?
“Dat denk ik wel. Er zijn wel wat mensen die denken dat ik een slechterik ben. Voor een deel wíl ik dat ook wel zijn. Maar toch zou ik willen zeggen: tel even tot drie en leg me eens uit waarop je je baseert. Heb je mij wel al bezig gezien? En als het een vooroordeel is, wat kan je dan overtuigen om daar op terug te komen? Elke dag zijn er wel mensen die naar mij komen en me vertellen: eigenlijk ben jij heel lief en vriendelijk, dat had ik niet verwacht. Je kan dus wel stellen dat ik een imagoprobleem heb. Maar dat kan ook iets goeds zijn. Haat is een krachtige emotie. Dat hoeft allemaal niet van vandaag op morgen te veranderen. Rustig, op termijn. Dan komt dat allemaal wel goed.” 

MEER INFO
Je kan Don Vitalski volgen op Facebook en Instagram of via vitalskiblog.blogspot.com. Zijn toneelstuk ‘Ik ben blij als het regent’ is nog op 28 en 29 oktober te zien in Hofpoortteater Elckerlijc in Turnhout.

Locatie fotoshoot: Hofpoortteater Elckerlijc in Turnhout

Meer lezen van Bert Huysmans
Foto's gemaakt door Bart Van der Moeren
Meer lezen over
cultuurliteratuur

Meer Talent van eigen bodem

Wil je op de hoogte blijven?

Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang elke maand een overzicht met de belangrijkste nieuwsberichten.