Philip Brinckman: "De onderwijstanker moet dringend weer een jetski worden"

Een tanker kan moeilijk gekeerd worden, luidt het gezegde. Maar voor de onderwijstanker is het kwart over twaalf. Of hij gaat de Nautilus van Jules Verne achterna, die het behoorlijk diep onder de zeebodem ging zoeken. Het is de conclusie die steeds meer opduikt in allerlei internationale, vergelijkende studies. Waar ons landje enkele decennia geleden steevast primus inter pares was, gaat het peil snel bergaf. Maar het kan beteren! Als er opnieuw stevige funderingen gelegd worden waarop verder kan gebouwd worden. Juf en meester moeten weer, gewoon, les geven, niet langer fungeren als de vullers van papiercontainers en oplossers van eender welk maatschappelijk probleem. Een landje zonder grondstoffen dat zich altijd beroept op de grijze hersencellen als hét exportproduct moet ingrijpen en, om het op zijn Kempens te zeggen, ‘het gat tegen de berrie zetten’.

En? Al bekomen of al terug begonnen? Een beetje kunnen bijkomen van twee hectische schooljaren?
Philip Brinckman: “Toch al wel terug begonnen. Ik ben nu eenmaal iemand uit het veld, ik geef ook nog altijd zelf les en daar verlang ik naar, dat is waar ik het voor doe. Ik zie me als iemand uit het veld, iemand die er – graag – middenin staat.”

Tussen de was en plas door werd je gevraagd om het onderwijslandschap te helpen herschikken. Is dat schrikken?
“Weet je, ik kom eigenlijk uit de Cadettenschool. Men wilde me naar ‘de beste school van Vlaanderen’ sturen. Als Bruggeling was dat schrikken met een verplaatsing van ruim 140 km. Tegen de Paters in Turnhout zei ik eerst dat ik het niet zag zitten. Maar na een paar jaar vond ik hier echt wel mijn draai.”

En toen wist de onderwijsminister je te vinden?
“Blijkbaar was hij op zoek naar specialisten om het roer te draaien. Men was duidelijk op zoek naar iemand die met zijn voeten in het werkveld stond en zo kwam men bij mij terecht. Ik had de ruimte om zeven academici in de groep op te nemen. De eerste zeven die ik contacteerde, konden niet gretig genoeg ‘ja’ zeggen. Om de mensen in het veld in te vullen, plaatste ik een vacature via het onderwijsblad Klasse. Binnen de kortste keren had ik 957 reacties. Wat bewijst dat het écht wel leeft binnen de leerkrachtengroep. Het mag duidelijk zijn dat er een grote vraag is opdat leerkrachten weer zelf de regie in handen kunnen en mogen nemen. Daarvoor hebben we een jaar lang zo goed als wekelijks vergaderd.”

Uit bijna alle testen blijkt dat het niveau afglijdt naar dramatisch. Waar ligt het kalf dan gebonden? Of zijn er meerdere kalveren?
“Laat me eerst stellen dat de school een fantastische uitvinding is! De homo sapiens heeft een enorm leervermogen. Andere organismes hebben mutaties nodig, de mens niet. Die kan op beperkte tijd veel leren. De school is de geschikte plek om die basisvaardigheden door te geven en dat wordt te veel verwaarloosd. De lat wordt te veel omlaag gehaald. Laat ons een kat een kat noemen, in sommige scholen zijn er massaal veel anderstalige leerlingen. Waar zouden ze de nodige taalvaardigheden opdoen? Thuis? Hun niveau moet je opkrikken en dat doe je niet door ze uit de klas te halen met een zorgleerkracht. Geef hen les op woensdagnamiddag en op zaterdagvoormiddag. En niet als een soort van strafkamp, maar maak het leuk en attractief.”

Zegt de directeur van ‘de Strengste school van Vlaanderen’?
(lacht smakelijk) “Zo erg is het niet hoor, integendeel. Ik ga graag in discussie met onze leerlingen. Wij hebben momenteel 206 internen. En de inschrijvingen boomen zelfs! Maar ze weten wat ze mogen verwachten. Zo voorzien we geweldig goede sportfaciliteiten én de nodige begeleiding. Ook niet onbelangrijk, we hebben in de keuken fantastische koks, geloof me, dat wordt op prijs gesteld. Onze leerlingen mogen ook fouten maken, we wijzen hen op hun fouten, maar we nemen hen niets persoonlijks kwalijk, dat weten ze en dat waarderen ze. Zo zijn er regels omtrent gsm-gebruik. Het zou al raar zijn als er eens niemand tegen de lamp loopt, maar die mag met de directeur dan een paar uurtjes klusjes opknappen op de school. Ik doe dan mee, ja. Ik ben niet laks. Ik vergader ook elk jaar met de leerlingenraad over het schoolreglement. Wel, voor hen hoeft het niet anders en niet strenger, het is goed.”

Moet je soms geen rem zetten op de bedilzucht van sommige ouders?
“Ouders willen vooral geen last. Maar ze moeten ook beseffen dat een school geen winkel is waar je bij manier van spreken perfect gezaagde plankjes kan meenemen op het einde van de rit. Maar dat kan schitterende resultaten opleveren. Zie mij als de buffer tussen de leerkrachten, de leerlingen en de ouders. Niemand krijgt op voorhand gelijk, iedereen kan zijn verhaal doen en dan trek ik de conclusie. Ik had ooit een leerling die geregeld te laat kwam, die kreeg een corrigerende straf — we noemen dat niet langer strafstudie — maar de vader verontschuldigde zich en vertelde dat het eigenlijk zijn fout was. We hebben samen gezeten en ik heb de vader een corrigerende straf gegeven, eentje die hij perfect aanvaardde. Daar is een schitterend gesprek uit voortgekomen.”

Je weert je – misschien is het fout gekozen – als een duivel in een wijwatervat. Krijg je de bezieling overgebracht?
“Ik zie recent positieve verschuivingen. Ga ervan uit dat ik in eerste instantie geen politiek gekleurd rapport wilde. En ook de onderwijskoepels zaten niet in onze groep. Maar daar krijgen we nu een goede respons. We gaan ook heel vaak op pad om onze visie te verkondigen, bij Voka of Agoria krijgen we positieve feedback. En er is enorm veel vraag om te komen spreken op pedagogische studiedagen. Ja, het ziet er goed uit.”

Mag ik je een schooljaar toewensen zonder vervelende virussen, met leerkrachten die ex-cathedra aan de slag kunnen en leerlingen die weer begrijpend kunnen lezen?
“Bedankt! Ex-cathedra hoeft niet meer direct, maar lesgeven met directe instructie zou al erg veel deugd doen.”