Brandweerkorpsen zoeken vrijwillige spuitgasten

“Onze editie van Start to Brandweer van vorig jaar was een succes,” stelt Koen Bollen, zonecommandant van Brandweer zone Kempen. “Dus selecteerden we ditmaal de kazernes van Balen, Herenthout en Grobbendonk omdat daar de nood het hoogst is. Maar dat neemt niet weg dat ook andere kazernes nog altijd op zoek zijn naar waardevolle, nieuwe kandidaten. Zij vormen de sleutel voor de toekomst.” Omdat lijf en leden van deze jongen al iets te fel onderhevig zijn aan artrose en andere slijtages om nog in de verste verte in aanmerking te komen, toch even ons licht opgestoken bij Jef Van Meensel (47), postoverste in de brandweerkazerne van Balen, en bij Tina Boënne (46), deskundige communicatie van Brandweer zone Kempen. Met één prangende vraag: hoe word ik vrijwilliger?

Jullie mikken op een jaarlijkse rekrutering, volstaat dit om de natuurlijke uitstroom aan te vullen?
Jef Van Meensel: “Wij zitten in Balen nog goed. Ons oudste lid is nu 68 lentes jong. Voor de zone bestond, moesten brandweerlui vanaf 60 met pensioen. We halen ons quotum maar er is geen marge. Dus ja, we mikken op instromers. Als we er binnen de zone 24 kunnen vinden, zou dat een succes zijn.”
Tina Boënne: “Via Start to Brandweer lichten we dit zo goed mogelijk toe voor wie brandweerman of -vrouw wil worden. Want ja, ook dames zijn perfect geschikt voor de job. Wat dat betreft zit het snor, in de zone zijn er negen dames actief. En die staan meer dan hun mannetje. En Jef mag me verbeteren, in Balen zijn er vier dames en ook nog twee ambulanciers.”

Hoe begin ik aan een opleiding als brandweerman/-vrouw?
Tina: “In de allereerste plaats moet je echt passie voelen en voldoende gemotiveerd zijn. Want je begint wel aan een ernstige opleiding, eentje die inzet en volharding vereist. Daarom is Start to Brandweer heel nuttig. Hier kan je in de praktijk alle testen die je later moet afleggen al eens oefenen. Dat gaat van het beklimmen van een 30 meter hoge ladder op een brandweerwagen over houtbewerkingsopdrachten tot loodgieterijen elektriciteitsopdrachten.”
Jef: “Wie dat ziet zitten, kan zich inschrijven voor het federaal geschiktheidsattest. Daarvoor ga je naar www.ikwordbrandweer.be. Daar krijg je een kennistest voorgeschoteld en een operationele handvaardigheidstest. Wie slaagt, mag doorschuiven naar de lichamelijke geschiktheidsproeven. Hier dien je voor negen van de elf testen te slagen. Twee daarvan zijn essentieel: 600 meter lopen en de luchtladder beklimmen. Heb je dat attest behaald, dan kan je solliciteren bij een kazerne die niet verder dan acht kilometer van je woning ligt.”
Tina: “Eenmaal je sollicitatie aanvaard, begin je aan een opleiding en stage op je post. Dat houdt in dat je een opleiding krijgt van anderhalf jaar, goed voor 264 uur, aan de brandweerschool. En er volgt een stage van 1 jaar binnen je post. Je begrijpt meteen waarom er een sterke motivatie nodig is. Het dient wel gezegd dat de gepresteerde uren ook vergoed worden.”
Jef: “Bij een stage spreken we ook over een ‘koude’ en een ‘warme’ stage. Het is maar logisch dat een stagiair niet meteen een ‘vuurdoop’ krijgt. Het komt er op aan telkens een hecht team te kneden, mensen die elkaar zonder al te veel woorden perfect verstaan, die weten wat ze aan elkaar hebben. Want ja, je moet, letterlijk en figuurlijk, voor elkaar door een vuur gaan.”

Ik kan me vergissen, maar zijn die proeven niet allemaal zwaarder geworden? En er zit geen zwemmen meer bij?
(hilariteit terwijl Tina dit meteen verifieert en bevestigt dat er niet meer moet gezwommen worden) Jef: “Dat klopt wel. Maar we spreken hier over mensen die semiprofessioneel met hun vak bezig zijn. De tijd is voorbij dat de zoon van een brandweerman eventjes langsging bij — pakweg — de burgemeester en ’s anderendaags een uniform kreeg. Het gaat zowel over de veiligheid van de mensen zelf als over die van de mensen waarvoor ze in de bres springen. Dat is te belangrijk om losjes mee om te springen.”

Je dient als vrijwilliger niet alleen dicht bij de kazerne te wonen, je moet je ook maar kunnen vrijmaken als het alarm afgaat?
Jef: “Momenteel ligt de grens op 8 kilometer. Maar eigenlijk zou dat korter kunnen. Wie een oproep krijgt, vertrekt al met een lijf vol adrenaline. Maar hij rijdt niet met een prioritair voertuig en met het huidige verkeer… En dan ben je nog maar in de kazerne, dan moet je nog uitrukken.”
Tina: “Wat het vrijmaken betreft, zijn onze eigen oefeningen zoveel mogelijk afgestemd op het leven van de vrijwilligers. Er zijn al bedrijven die het nu al toelaten dat hun werknemers meteen vertrekken. Die beseffen ook dat het nuttig is dat ze een brandweerman in hun bedrijf hebben. En er zijn ook gemeentebesturen die er geen probleem mee hebben dat de mensen meteen vertrekken. Het is ook zo dat de mensen zich beschikbaar maken. Jef kan meteen zien wie hij van zijn mensen vandaag zou kunnen oproepen. Moesten er zich grotere calamiteiten voordoen, beschikt de zone over een totaaloverzicht van alle korpsen. Dat is een sterk punt van de hervorming.”

Niet dat het mijn zaken zijn, maar hoe zit dat met de verloning? Want ik denk niet dat dit soort vrijwilligerswerk gratis is?
Jef: “Omdat we spreken over semiprofessioneel is de verloning navenant. En die gebeurt volgens bepaalde barema’s. Er zijn ook bij de vrijwilligers verschillende graden en de verloning is afhankelijk van de graad. Een ander item is de anciënniteit. Dat geldt hier niet in dienstjaren maar in diensturen. Wie veel uren klopt, bouwt sneller meer anciënniteit op. Onze vrijwilligers moeten wel 25% van hun tijd beschikbaar zijn.”
Tina: “Nog even ter duiding: Brandweer zone Kempen is één van de 34 Belgische en 5 Antwerpse hulpverleningszones. De zone verenigt de brandweerposten van Balen, Geel, Grobbendonk, Herentals, Herenthout, Mol en Westerlo ter bescherming van Balen, Dessel, Geel, Grobbendonk, Herentals, Herenthout, Herselt, Hulshout, Laakdal, Meerhout, Mol, Olen, Retie, Vorselaar en Westerlo. Dan spreken we over een gebied van ruim 727 vierkante kilometer met een bevolking van bijna 270.000 inwoners.” 

START TO BRANDWEER PRAKTISCH
Zaterdag 1/10: 13u – 16u – brandweerkazerne Balen, Vredelaan 2.
Zaterdag 22/10: 13u – 16u – brandweerkazerne Herenthout, Bouwelse Steenweg 8.
Zondag 23/10: 9u – 12u – brandweerkazerne robbendonk, Vaartkom 3.

Men is vrij om de startsessie te volgen waar je wil, ook als dat niet de kazerne in je buurt is. Registreren kan via deze link tot uiterlijk twee dagen voor de sessie.