Luc Stevens, altijd op zoek naar meer verbinding

Laat ons beginnen met Gheelamania. Hoe gaat de vierde editie eruitzien?
Luc Stevens: “Het is een hedendaags verhaal dat gelinkt is aan de legende van Dimpna. Dat zit er echt op een toffe manier in verwerkt. We werken met vijf grote draaischijven en een decor van 50 meter lang. Dat heeft onze geweldige decorploeg opgebouwd in het Engels kamp voor we het verhuizen naar het centrum van Geel. Visueel gaat het een groot spektakel worden met veel choreo’s. Met 2.500 rollen, zo’n 320 acteurs op de scène en nog eens 150 medewerkers achter de schermen. Het is een warm en positief verhaal waar ook iemand die niet in de schaduw van de kerktoren van Sint-Dimpna woont van kan genieten. Ook wie pakweg uit Brussel komt, zal aangegrepen kunnen worden door het verhaal.”

Je hebt Gheelamania zelf opgestart, de eerste editie vond plaats in 2005.
“Ja, en dat was toch lastig in het begin. Ik was toen nog schepen. Ik heb behoorlijk afgezien op de gemeenteraad destijds. Ik moest me langs alle kanten verdedigen. Terwijl mijn visie was: dit is een samenhorigheidsproject, verdekke. Komaan! Dit is zo enorm belangrijk! Eenmaal de voorstelling er was, draaiden de meesten wel bij. De eerste week zat er geen kat in de tribune, de week daarna zat alles vol. En toen was de trein vertrokken.”

Is de nood aan samenhorigheid al verminderd?
“Nee, in tegendeel. Er zijn heel veel eenzame mensen tegenwoordig hoor. Kruip in uw kot, zeiden ze twee jaar geleden. Maar velen zitten er nog altijd in. We moeten weer voor verbinding kiezen. Daarom is het proces voor ons ook zo belangrijk. Minstens zo belangrijk als het eindproduct. Al is die voldoening op het einde uiteraard heel fijn. Mensen die in het begin heel onwennig zijn, pakken op het einde elkaar vast in euforie. Omdat ze samen iets bereikt hebben.”

Kan je eigenlijk verder bouwen op de vorige edities?
“Op het vlak van omkadering wel. Je weet wie je waarvoor kan inschakelen. Maar het groepsproces zelf, dat begint telkens opnieuw. Je eindigt zo’n periode in totale euforie, maar een paar jaar later merk je meteen dat je weer moet trekken en sleuren om die sfeer er terug in te krijgen. Dat gaat niet zomaar. Je vraagt natuurlijk ook veel van de mensen. Het is bijvoorbeeld een periode van twee à drie maanden zeer intensief repeteren die er nu opnieuw aankomt.”

Blijft Gheelamania iets bijzonders voor jou?
“Absoluut! Dat gaat altijd zo blijven. Het is voor mij de start geweest van al die grotere samenhorigheidsprojecten waar ik nu mijn broodwinning van heb kunnen maken. Het is een kindje dat ik altijd fel zal blijven koesteren. En het past bij Geel, de stad van de zorg en van zorgzame mensen. Al die mensen die hier in de gezinsverpleging gezeten hebben en nog zitten, dat vind je nergens anders.”

Jij hebt in die beginperiode van Gheelamania uiteindelijk het roer helemaal omgegooid.
“Klopt. Ik gaf les en deed dit als bijjob. Toen kreeg ik te horen dat ik kanker had. Ik heb toen tegen mezelf gezegd: wat doe je nu het allerliefste? Oké, dan gaan we daar volledig voor. Al de rest heb ik laten vallen. Ik verdien minder dan vroeger, maar ik doe wel wat ik écht wil doen. Je hoort dat vaak bij mensen die ziek worden: had ik maar… Ik ben mijn vrouw daar ook heel dankbaar voor, zij heeft mij zo enorm veel gegund. En ook mijn kinderen hebben mij altijd gesteund. Zonder je omgeving gaat dat niet.”

Is dat de juiste beslissing gebleken?
(resoluut) “Ab-so-luut! Ik geniet enorm van mijn werk! Mijn dag is altijd veel te kort. Spijtig dat een week geen tien dagen telt, dat zou veel gemakkelijker zijn.”

VERBORGEN BOODSCHAPPEN

Welke elementen moet een verhaal voor jou altijd bevatten?
(denkt na) “Spektakel, humor, mooie muziek en dans. En het moet je kunnen ontroeren. Er moet een ziel inzitten. Een verhaal dat dicht bij de mensen staat. Een positief en warm verhaal over verbinding. Waarbij je helemaal opgeladen en vol energie de zaal buiten stapt. En uiteraard zijn spanningsbogen en een goed einde ook cruciaal.”

Er is vaak een link met de geschiedenis in verhalen die je brengt. Is dat belangrijk?
“Absoluut! Die passie voor geschiedenis is er altijd geweest bij mij. De geschiedenis leert ons zo veel dat we telkens weer niet willen leren. Elke keer opnieuw maken we dezelfde fouten. Ik vind dat ongelooflijk. Ik heb zelfs als leerkracht nog geschiedenis gegeven. Eigenlijk is dat in essentie ook verhalen vertellen. Ik voel dat we als maatschappij niet meer goed luisteren naar verhalen. Het is allemaal zo vluchtig en hol geworden. Misschien moeten we eens terug wat beter leren luisteren. Als je luistert, kan je pas dingen leren. Wat je zelf vertelt, dat weet je al. Terwijl luisteren net zo leerrijk is.”

Is dat een verborgen boodschap in jouw voorstellingen?
“Zeker en vast. Dat doen we wel vaker hoor, verborgen boodschappen toevoegen. Het is echt niet zomaar een toneeltje dat we opvoeren met wat dans en liedjes. (lacht) Het belang van empathie bijvoorbeeld kaarten we ook wel eens aan. Je inleven in een andere. Dat vind ik ook een groot probleem op dit moment. Er worden dikwijls harde woorden uitgesproken zonder te beseffen wat dat met de ander doet. Eens in zijn gedachte kruipen en van daaruit dan de verbinding zoeken… De wereld zou er schoner uitzien.”

Lukt dat nog voor jou, positief ingesteld blijven?
“Ik doe mijn best. (glimlacht) Al is het geen evidente periode geweest. In twee jaar tijd zijn er nu elf projecten uitgesteld of gecanceld. Daar word je natuurlijk niet vrolijk van. Het schrappen van Obaya, een spektakelmusical die gepland stond in de Antwerpse Koningin Elisabethzaal, kwam echt heel hard aan. Dat was helemaal klaar: script, decor, kostuums, muziek, zangopnames,… Een prachtverhaal in opdracht van de zoo over de schoonheid van de natuur dat wonderlijk in elkaar zat verweven… Ik vond dat een eer om van dat team artistiek leider te zijn. Maar daar is nu dus voorlopig een streep door getrokken. Hopelijk komt het er ooit nog van, wie weet. Ik sta er alleszins voor open.”

VERBODEN VOOR DE REGISSEUR

Welk type regisseur ben jij?
“Eentje die weet waar hij naartoe wil. Al realiseer ik mij wel dat dat niet meteen duidelijk is voor iedereen. Maar uiteindelijk komen we er wel. Iemand die openstaat voor inbreng ook. Ik ben niet autoritair. Een acteur moet zijn zinnen bijvoorbeeld mee kunnen formuleren als hij vindt dat die niet goed in zijn mond liggen. Of als hij het niet gelooft. Ik ben daar met ervaren mensen als Lucas Van den Eynde (1830, nvdr.) en Warre Borgmans (Zoo Of Life, nvdr.) vaak over in discussie gegaan. Dat is voor mij ook heel leerrijk gebleken. Maar op een bepaald moment moet je wel knopen doorhakken. De laatste week moet het tot in de puntjes kloppen. Dan kan ik een behoorlijk ambetante mens zijn. Dat moet ook, anders hebben we al dat werk voor niks gedaan.”

Een enthousiaste regisseur, laat ik mij vertellen.
“Ik ben een spurter ja! (lacht luidop) Als je dat bedoelt. Ik vlieg bij repetities wel eens de trap op om instructies te geven en ren voortdurend van hier naar daar.”

En tijdens de voorstellingen?
“Dan is dat zeker niet beter. (lacht) Al wie dan rondom mij zit, weet perfect wanneer er iets fout gaat. Ik heb zo al meermaals een halve zaal geanimeerd of hardop zitten vloeken. Ik mag zelfs niet meer bij de techniekers gaan zitten omdat ik dan mensen op de zenuwen werk. (glimlacht) Ze hebben zelfs ooit een lint gespannen: verboden voor de regisseur. (lacht uitbundig) Ach ja, je kan alleen maar resultaten behalen als je er voor 100 procent voor gaat.”

Welk project staat nog op jouw verlanglijstje?
“Ik zou nog graag een heel groot project naar Brussel brengen. Op de Markt van Brussel, een stuk met Vlamingen, Brusselaars en Walen samen. Laat ons daar maar eens een groot schouwspel van maken. Dat klinkt toch fantastisch? Aan de massa tonen dat we elkaars sterktes kunnen zien. Desnoods de ene dag in het Nederlands en de volgende in het Frans. Het moet niet altijd enkel maar het voetbal zijn dat voor die samenhorigheid moet zorgen, toch? Ik heb daar al wel eens een ballonnetje over opgelaten. Maar ik krijg nog te vaak het antwoord dat het te hoog gegrepen is. Maar dat antwoord krijg ik altijd als ik aan iets nieuws begin. Ik ben ervan overtuigd dat als je in iets gelooft, dat het dan ook echt werkelijkheid kan worden. Hopelijk dit ook.” 

MEER INFO
www.lucstevensproducties.be
www.dimpnadagen.be