Bieke Geenen: “Hoogsensitieven staan best stevig in hun schoenen”

Ja, wie een beetje cynisch ingesteld is, zou kunnen menen dat er weer eens een etiketje is dat op iemand kan gekleefd worden. Want alles dient in hokjes vervat: adhd, autisme,… Het lijstje wordt steeds langer. Wie geen deficiëntie kan opspelden, wordt tegenwoordig al een beetje met argusogen bekeken. Is die maar gewoon ‘gewoon’? Tot zover de cynicus in mij. De tegenpool daarvan is Bieke Geenen die én als ervaringsdeskundige én vooral als therapeute met wetenschappelijke achtergrond voortdurend met hoogsensitiviteit in de weer is. En ook sleutels aanbiedt om met de problemen/uitdagingen die dit kenmerk met zich meebrengt aan de slag te gaan.

Voor haar is hoogsensitiviteit geen zweverig kenmerk. Beide voetjes op de grond en zelf het stuur in handen nemen, dat is haar aanpak. Voor de leken onder ons: is hoogsensitiviteit een kwestie van nativisme of empirisme? Oftewel: is het aangeboren of krijg je het mee tijdens je opvoeding? 
Bieke Geenen: “Het is een term die uit de psychologie komt en in 1996 geïntroduceerd werd door de Amerikaanse psychologe Elaine N. Aron. Maar het is géén verzinsel, het is een aangeboren persoonlijkheidskenmerk. Dit is iets wat kan gemeten worden: via MRI-scans in de betreffende hersengebieden. Het is intussen duidelijk dat je hiermee geboren wordt, er zijn duidelijk DNA-links. Om het anders te zeggen: de appel valt nooit ver van de boom.”

Staat hoogsensitiviteit voor mensen met veel empathie of net niet?
“Het geeft een verhoogd empatisch vermogen. Je merkt meer genuanceerd op, er komt een overdaad aan prikkels binnen en die worden diepgaander verwerkt. Dat leidt tot diep en lang nadenken en piekeren. Dergelijke mensen kunnen voor hun entourage soms ‘wollig’ of complex overkomen. Vaak worden ze overspoeld door emoties en ontpoppen ze zich als doemdenkers. Dat komt omdat een deel van hun hersenen die ‘wat-als-reflex’ heeft. Bij elke situatie wordt een risicoanalyse gemaakt, sterk gericht op sociale signalen. Dat maakt extra empatisch. En dat geeft best veel stress. We willen ons heel sterk aanpassen aan onze omgeving. Je had het daarnet over autisme: dat zijn twee zaken die elkaar uitsluiten.”

Hoe detecteer je symptomen van hoogsensitiviteit en hoe ga je er op een werkvloer mee om?
“Op de werkplek zijn het vaak diegenen die als ‘biechtstoel’ dienen. Bij hen komen anderen hun nood klagen, er is altijd wel een luisterend oor. Want iemand die hoogsensitief is, kan moeilijk ‘neen’ zeggen. Het zijn geboren ‘pleasers’. Dat maakt dat voor hen de kans op een burn-out echt gigantisch groot is. Normaal spreek je bij een dergelijke conclusie over 15% van de beroepsbevolking, in het geval van hoogsensitieven gaat het tussen de 50 en 70%.”

Heeft dat dan ook gevolgen voor een beroepskeuze of zelfs in het beroepsleven?
“Laat me zeggen dat er zoiets als een ‘handleiding’ bestaat. Als je weet dat je hoogsensitief bent, kun je ermee leren omgaan. Je moet attent zijn voor je kenmerk, want dat heeft veel invloed op je dagelijkse leven. Ik zeg altijd dat je zelf het stuur in handen hebt en jij bepaalt welke richting je uitgaat. Het gaat er in feite om dat je goed weet wat de uitdagingen zijn die aan hoogsensitiviteit gelinkt zijn. Wat beroepsleven betreft, vaak komen deze mensen in een burnout terecht. En dan dreigt soms weer het omgekeerde gevaar, dat van een bore-out. Half werk is géén werk! Wat zit ik hier te doen? Dit is toch niet zinvol? Dat doe ik helemaal niet graag… Dus gaat de rem erop. Het is een zoektocht om niet over- en niet onderprikkeld te geraken. Je eigen hoogsensitiviteit leren kennen en samen met een loopbaancoach op zoek gaan naar wat bij jou past, kan heel nuttig zijn.”

Kan het profiel van een hoogsensitief iemand eventueel gewijzigd worden? En… Hoeft dat?
“Wijzigen kan niet, het is wat het is, maar je kan ermee leren omgaan. Wat we wel al uit onderzoek weten, is dat de schoolomgeving erg belastend kan zijn voor hoogsensitieve kinderen. Die raken zo vermoeid dat op donderdag hun kaarske uit is. Dan duiken er plots ziektesymptomen op, tot koorts toe. Onze zoon is hoogsensitief en door dit te ontdekken, kwam ik te weten dat ik het zelf ook ben. We gaan er als gezin – manlief en dochterlief – goed mee om. Er is in mijn leven niets belangrijkers dan de kleine versies van mijn man en mezelf. Ik bundelde sinds de eerste lockdown al mijn kennis in online trajecten en begeleidde zo in twee jaar tijd al meer dan 1.000 hoogsensitieve volwassenen en ouders van hoogsensitieve kinderen. Vanaf oktober zijn er live trainingen voor hoogsensitieve personen om ‘nee’ te leren zeggen. Ik ga ook een opleiding geven aan therapeuten opdat zij veel tips kunnen doorspelen aan hun eigen cliënten om te helpen en te ondersteunen.”  

WIN EEN BOEK!
Bieke geeft in samenwerking met uitgeverij Lannoo vijf exemplaren van haar boek weg. Interesse? Deelnemen doe je via deze link en kan t.e.m. maandag 17 oktober 2022. De winnaars worden persoonlijk op de hoogte gebracht.

MEER INFO
www.hoogsensitiefouderschap.be