Juul Van Dyck: "Lotgenoten kunnen helpen, is er iets mooier dan dat?"

Schrijven heeft Juul Van Dyck altijd graag gedaan, maar auteur worden is nooit zijn ambitie geweest. “Al hebben twee leerkrachten in het middelbaar voorspeld dat ik ooit een boek zou schrijven”, lacht hij. “Waarom ik er nooit eerder aan ben begonnen? Kijk naar Standaard Boekhandel, daar staan al duizenden titels. Wat heb ik daar in hemelsnaam aan toe te voegen? Dat dacht ik altijd.”

Toch heeft ‘De laatste drie jaren van MIJN LEVEN’ een toegevoegde waarde, blijkt uit de positieve reacties.
Juul Van Dyck: “Al is de aanleiding tot mijn debuutroman niet evident. Zes en een half jaar geleden, op de dag dat mijn vrouw Roos de diagnose van kanker kreeg, ben ik begonnen met een logboek, een overzicht van alle administratieve stappen die we in die periode moesten zetten. Louter feiten dus. Pas later heb ik er gevoelens aan toegevoegd. Zo werd het een echt dagboek. Ook na de dood van Roos ben ik blijven schrijven. Uit noodzaak, om het hoofd boven water te kunnen houden. Die notities hebben ervoor gezorgd dat ik mijn emoties beter kon begrijpen.”

Hoe zijn die notities uiteindelijk een boek geworden?
“Vijf jaar geleden heb ik een tuinfeest georganiseerd om mijn vrouw te herdenken. Roos was toen één jaar dood. In 2020 was ik dat opnieuw van plan, maar toen stak corona stokken in de wielen. Het alternatief was toen een geschreven verhaal waarin ik zou terugblikken op de voorbije vijf jaar. Bedoeling was om het aan mijn kinderen te overhandigen, bij wijze van dank voor hun steun. Rond diezelfde periode kwam ik in contact met iemand wiens vrouw een paar maanden eerder overleden was. Geconfronteerd met zijn verdriet heb ik hem enkele passages uit mijn dagboek bezorgd. Die hebben hem steun geboden, liet hij me nadien weten. Daardoor besefte ik dat ik met mijn dagboek aan de slag moest gaan.”

Officieel vertelt ‘De laatste drie jaren van MIJN LEVEN’ een fictief verhaal, maar in hoeverre is het gebaseerd op waargebeurde feiten?
“Voor tachtig procent, al zal het voor de lezer een raadsel zijn wat echt gebeurd is en wat niet. De beschreven emoties zijn in ieder geval waarheidsgetrouw. Van eigen ervaringen een fictief geheel maken heeft me wel een aantal slapeloze nachten gekost. Het was boeiend, maar allesbehalve vanzelfsprekend. Het zijn mijn kinderen en familie die me hebben aangemoedigd om met mijn verhaal naar een uitgever te stappen.”

Niet zelden is dat het begin van een lange lijdensweg.
“In mijn geval niet. In minder dan een week tijd had ik een uitgever te pakken. Volgens mensen die het kunnen weten duurt zo’n proces doorgaans langer. Ik mag dus van geluk spreken.”

Jouw roman is opgebouwd uit drie delen. Wat kan je daarover kwijt?
“Het verhaal opent met het rouwproces van een personage en de gevoelens die daarbij komen kijken. Deel twee is de beschrijving van een gelukkige periode, die inhoudelijk parallel loopt met mijn fantastische leven aan de zijde van Roos. Het laatste luik zoomt in op het ziekteproces van één van de karakters uit het boek. Ik had bij de uitwerking ervan één groot voordeel: als het om fictie gaat, hoeft het historisch niet allemaal correct te zijn. Veel van wat ik schrijf is echt gebeurd, maar niet altijd in precies dezelfde omstandigheden. Ik heb mezelf die vrijheid gegund.”

Op Facebook ging de release van het boek plots viraal. Hoe waren de eerste reacties?
“Hartverwarmend. Vorige week nog ontving ik een mail van een vrouw wiens man zelfmoord heeft gepleegd. ‘Jouw boek heeft me geholpen om een al lang knagende zwaarte een plek te geven. Bedankt daarvoor’, schreef ze. Haar woorden doen me deugd.” 

Het had ook anders kunnen uitdraaien, want als auteur heb je een ondubbelzinnige mening over euthanasie.
“Dat klopt, maar ik heb wel geprobeerd om die mening braaf uit te drukken. ‘Ik kies niet om te sterven, maar wel voor de manier waarop ik wil sterven’, zegt Jelle, het hoofdpersonage. Mensen uit mijn omgeving hadden me gewaarschuwd voor felle reacties, maar ik heb het risico toch maar genomen. Met goede afloop en daar ben ik blij om.”

Blij zijn om een boek dat er zonder de dood van jouw vrouw nooit zou zijn gekomen, wekt dat geen dubbel gevoel op?
“Dat wel, maar ik heb bewust mijn tijd genomen om eraan te beginnen. Vorig jaar was ik eindelijk klaar om wat afstand te nemen van het immense verdriet. Dat heeft me uiteindelijk vier jaar gekost.”

Hoe gaat het nu écht met jou, zes jaar na de dood van Roos?
“Heel goed. Dat durfde ik een tijdje geleden nog niet toe te geven, nu wel. Ik zal het anders verwoorden: vroeger was ik gelukkig, vandaag ben ik content. Dat zijn niet mijn woorden, maar die van een vrouw die ik ooit heb ontmoet in een rusthuis. Weet je wat mij wel gelukkig kan maken? De idee dat ik met mijn boek mensen kan helpen. Er is niets mooier dan dat.”

MEER INFO
’De laatste drie jaren van MIJN LEVEN‘ (Uitgeverij Het Punt) kost 18 euro en is verkrijgbaar via juul.van.dyck@gmail.com. Bij elke aankoop via de auteur gaat 2 euro naar het Centrum voor Oncologisch Onderzoek. Info: www.uitgeverijhetpunt.be.