Bijzondere plaatsen

Nieuw initiatief wil vroegtijdige schooluitval terugdringen

Gepubliceerd: 31 oktober 2024  |  Door: Tom Claessen  |  Onderox editie: 246

TURNHOUT — 36 jongeren van het vijfde leerjaar zijn in Turnhout gestart met het driejarige programma van turnUp Academy. Dit bijzondere initiatief wil jongeren de kans geven om hun talenten te ontdekken en hun toekomst vorm te geven. Drie jaar lang zullen ze wekelijks in contact gebracht worden met gepassioneerde professionals om via inspirerende doe-ateliers verschillende beroepen te leren kennen. Hierdoor zullen ze in het zesde leerjaar bewuster een studierichting voor het middelbaar onderwijs kunnen kiezen. “Die juiste studiekeuze is erg belangrijk”, meent initiatiefnemer Iris Loots. “In Turnhout verlaat 23,3% van de jongeren momenteel voortijdig de school zonder diploma.”

Hoe kwam je erbij om zo’n driejarig programma op te zetten?
Iris Loots: “Ik was jarenlang consulent flankerend onderwijs in Turnhout en merkte dat, ondanks de vele acties die er op dat vlak gedaan worden, de vroegtijdige schooluitval blijft stijgen. Dat komt omdat bij jongeren die opgroeien in armoede of die een taalachterstand hebben, te veel wordt ingezet op de ouders en te weinig op de kinderen zelf. Naast de acties en ondersteuning die aangeboden wordt voor de ouders is het veel doeltreffender om de jongeren zelf mee aan het stuur te zetten van hun parcours. Uiteindelijk zijn het wel de kinderen zelf die hun toekomst maken. Ook zij kunnen op een gegeven moment in hun leven de klik maken en voluit voor hun dromen gaan. Daarom wil ik met turnUp academy veel meer inzetten op de talenten van de kinderen. Door hen bewust te maken van waar ze goed in zijn, worden ze meer zelfzeker en geven we hen de handvaten die ze nodig hebben om de volgende jaren hun opleiding succesvol te doorlopen.”

En krijg je dat dan in je eentje helemaal opgezet?
“Ik was wel heel gemotiveerd om dit project in Turnhout te laten starten, maar gelukkig heb ik daarbij de steun gekregen van Blenders, een onafhankelijke impact-onderneming die dromen en ideeën van ondernemers, organisaties of creatieve geesten ondersteunt met de juiste kennis, middelen en ervaring. Blenders ontwikkelt innovatieve producten en diensten die bijdragen aan een betere leefomgeving voor iedereen. Maatschappelijke en ecologische uitdagingen die naar een toekomstgerichte aanpak snakken, dat zijn zaken waar zij graag de tanden in zetten. Daar paste dus ook turnUp in.”

Waarom is dit initiatief zo belangrijk? Ontdekken die kinderen hun talenten dan niet op school?
“Ik merk dat heel wat kinderen vooral weten waar ze níet goed in zijn. Heel vaak hoorde ik van kinderen ‘ik ben niet goed in rekenen’ of ‘ik kan niet goed spreken of schrijven’. Maar als ik dan vroeg waar ze wél goed in zijn, werd het stil en hoorde ik na een tijdje: ‘dat weet ik niet’. Dan breekt mijn hart. De schoolopleiding is sterk geënt op de leerdoelen wiskunde, taal en schrijven en zo is het moeilijk om ruimte te maken voor het ontdekken van andere talenten. Toen ik de talentenbeschrijving van pedagoog Luk Dewulf leerde kennen, besloot ik om daarmee aan de slag te gaan. Ons programma wordt daarrond opgebouwd. In die drie jaren dat we met de kinderen werken, gaan we op zoek welke van de 39 talenten ze bezitten: ben ik een buikdenker, een creatieve maker, een bruggenbouwer of een foutenspeurder? En misschien ben ik ook wel een groepsdier, een kennisspons, een doorzetter of een ideeënfontein. Door elke week met professionelen uit het beroepsleven te spreken en samen dingen te doen, leren ze zichzelf elke week beter kennen en ontdekken ze waar ze goed in zijn. Bovendien krijgen ze door actief bezig te zijn in onze ateliers ook wel eens een compliment. En dat doet hen duidelijk deugd. Er zijn kinderen waar we het effect daarvan na een paar weken al zien.”

Hoe komen de kinderen bij jullie terecht?
“Van de veertien Turnhoutse basisscholen ondersteunen er tien ons project. In die scholen zijn we turnUp gaan voorstellen aan de kinderen. Met de kinderen die interesse hadden en waarvan de ouders akkoord waren, hebben we een gesprek gehad om te polsen of ze gemotiveerd genoeg zijn om drie jaar lang wekelijks naar de weekendschool te komen. En dat is een flink engagement want we verwachten dat ze elke zaterdag aanwezig zijn van 9.15 uur tot 12.30 uur. Heel wat jongeren die al een weekend vol hobby’s hebben, vielen op die manier af. Maar zo hebben we toch 36 jongeren warm kunnen maken voor onze weekendschool. Zij zullen dit jaar in contact komen met beroepen in de bouw, grafische industrie, kunst en cultuur, zorg en welzijn en transport en logistiek. Vier weken lang hebben we elke week een doe-activiteit en de vijfde week doen we een werkplekbezoek zodat onze jongeren ook zien hoe het er op de werkvloer echt aan toe gaat.”

Wat doen jullie dan concreet tijdens die doe-ateliers?
“Het is uiteraard niet de bedoeling dat de kinderen elke zaterdag een powerpoint-presentatie krijgen waarin professionals hen proberen omver te blazen over hoe tof hun job wel is. Zo krijg je die kinderen niet mee. Daarom geven we onze partners ook wel duidelijk mee wat de verwachtingen zijn en welke methodiek we gebruiken. Vorige week hebben werknemers uit de grafische sector bijvoorbeeld een doe-atelier gedaan waarin kinderen door verf te mengen de specifieke rode kleur van Coca-Cola moesten namaken. Het gemaakte kleurmengsel werd dan nadien gemeten met een coloriemeter. Voor sommigen lukte dat helemaal niet, maar er was ook een groepje dat er maar een waarde 0,2 vanaf zat. Een heel knappe prestatie. Maar ook bij die jongeren waar het niet zo goed lukte, konden we aangeven hoe goed ze doorgezet hadden, hoe één van hen de leiding genomen had of hoe een ander weer met een creatief idee gekomen was om het eens op een andere manier te proberen.”

Jullie noemen het wel een weekendschool. Schrikt dat woord school daarin niet af?
“Voor sommigen misschien wel, maar voor heel wat ouders is het feit dat het een school is ook wel een geruststelling en net een reden om het een kans te geven. Het geeft ook wel een beetje het engagement aan. We stimuleren dat onze jongeren elke week komen, ook als een thema hen niet aanspreekt, want dan missen ze de groepsdynamiek en gaat er heel wat van het project verloren. Die groepsdynamiek is erg belangrijk in het traject. De leuze van onze jongeren is niet voor niets ‘samen kunnen we alles’. Maar net zozeer als we van onze kinderen veel vragen, gaan wij ook wel ver voor de kinderen die zich inschrijven. Een aantal onder hen gaan we wekelijks met de fiets thuis ophalen. Maar die inspanning loont. Ervaring van gelijkaardige projecten in Limburg, Brussel en Gent leren dat van de jongeren die dit traject volgden 70% bij hun eerste studiekeuze blijft en 90% ook effectief een diploma middelbaar onderwijs haalt. Maar de jongeren die bij ons komen, merken snel genoeg dat wij een ander soort school zijn dan de school waarop ze van maandag tot vrijdag zitten, hoor. Het gaat er bij ons heel anders aan toe en er is veel ruimte voor spel en ontspanning. Met de moduleerbare speelboxen van onze collega’s van hopUp, kunnen ze hun creativiteit de vrije loop laten en voluit gaan met hun vrienden. Maar ook tijdens die momenten kunnen wij en zij zelf hun talenten ontdekken. Zo riepen twee kinderen me vorige week nog toen ze het vrijheidsbeeld van New York hadden nagemaakt.” (glimlacht)

Houden jullie tijdens het traject ook contact met de school? En wat gebeurt er nadat ze afzwaaien bij de weekendschool?
“We houden tijdens het turnUp-traject nauw contact met de leerkrachten van onze jongeren. We proberen daarbij ook naar de school terug te koppelen waar de jongeren goed in zijn en hopen dat ze daar op de school de vruchten van kunnen plukken. We hebben daarover twee keer per jaar contact met de school. Onze collega’s in Gent zijn bijvoorbeeld ook gevraagd op de klassenraad van het zesde leerjaar waar de oriëntering voor het middelbaar besproken wordt. Daar kunnen de begeleiders van de weekendschool vanuit een positieve benadering aangeven welke talenten van de jongeren buiten de school naar boven komen en zo hopelijk bijdragen tot een juiste studiekeuze. Ik droom er wel eens van om dat ook in Turnhout te kunnen doen. Maar dat wordt nog afwachten. We zijn nog maar net gestart. Op hun twaalf of dertien jaar laten we de jongeren ook nog niet definitief los. Ze worden dan alumni van de weekendschool en kunnen dan, als ze het willen nog regelmatig meedoen aan activiteiten.”

Wanneer zal het project voor jou geslaagd zijn?
“Ik zal tevreden zijn over het project als 70% van de kinderen die nu gestart zijn, het volledige jaarprogramma uitdoen en weer inschrijven voor volgend jaar. Daarnaast hoop ik ook dat we volgend jaar kunnen opschalen naar 72 kinderen. Die extra kinderen vinden, daarin zal waarschijnlijk niet de grote uitdaging zitten. We moeten vooral de begeleiders en partners vinden die met de kinderen het traject willen lopen en de workshops willen geven. Daar werken we momenteel heel hard aan. We zoeken nog professionals om zich in te zetten voor de toekomst van deze jongeren, als gastdocent, vrijwilliger, ambassadeur of sponsor. Een doe-atelier rond journalistiek volgend jaar zou bijvoorbeeld fantastisch zijn.” (knipoogt)

Meer lezen van Tom Claessen
Meer lezen over
maatschappij

Meer Bijzondere plaatsen

Wil je op de hoogte blijven?

Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang elke maand een overzicht met de belangrijkste nieuwsberichten.