Hoger dan Groningen wordt het niet

Voor een goed begrip. Je hebt de stad Groningen en de provincie Groningen, vergelijkbaar met bij ons de stad Antwerpen en de gelijknamige provincie. Maar met een belangrijk verschil. Staan Antwerpenaars bekend om hun grote bek en dikke nek, dan zijn Groningers de vriendelijkheid zelf. Tenminste toch die ik er mocht ontmoeten tijdens mijn tocht door stad en omgeving.

HOGE NOORDEN
Het was Tom de Vries die me een tijd geleden uitnodigde om naar het hoge Nederlandse noorden te komen. Tom werkt voor de plaatselijke toeristische dienst en is dermate enthousiast over zijn product dat ik midden november in de wagen stap en 300 km in noordelijke richting rij. Omdat mijn gastheer zijn stad en regio verkocht als topfietsbestemming, gaat ook mijn fiets mee.

70.000 STUDENTEN
Coffee Break aan het Gedempte Zuiderdiep heet de hippe koffiezaak waar we hebben afgesproken. Ik ben eerst en zoek een zeldzaam vrij tafeltje uit. De andere tafels worden ingenomen door een of meer twintigers waarvan de meesten druk bezig zijn op een laptop. “50% van de inwoners van Groningen is jonger dan 35 jaar”, legt Tom de Vries uit wanneer hij een stoel bij schuift. “Onze stad telt bijna 70.000 studenten en die komen uit tal van landen.” Voortdurend tijdens mijn bezoek zal ik Engels horen spreken onder de jongelui.

OP HET WATER
Voor een goede eerste kennismaking nodigt mijn gastheer me uit voor een boottocht. Rondvaartbedrijf Kool heeft verschillende boten in de vaart, maar omdat het toeristische hoogseizoen al even voorbij is, is er momenteel slechts 1 actief. En ook hierop zijn we die middag maar met een handvol passagiers. De rondvaart is zoals je van een rondvaart mag verwachten. De stem door de geluidsboxen vertelt wetenswaardigheden over de verschillende locaties en wijst op bijzonderheden zoals enkele stokoude gevels en een anker op het dak van een daarvan. Na een uur zijn we weer bij het vertrekpunt in de buurt van het Groninger Museum. Plezante rondvaart, zeker bij mooi weer wanneer het glazen dak open kan.

MOOISTE STATION
Tijd voor een eerste grote ontdekking en dat is het treinstation. Terwijl reizigers haastig hun trein proberen te halen, vergaap ik me in de statige stationshal aan het plafond met bijzonder metselwerk in vlechten van rode, gele en zwarte stenen en met verschillende tegeltableaus. In een vitrine ligt een officieel bordje dat meldt dat ik hier in het mooiste station van Nederland ben.

DÉ FIETSREGIO
Voor het station ligt een immense ondergrondse fietsenstalling. Omdat deze blijkbaar toch nog te klein was, is naast het station nog eens een tijdelijke stalling met verschillende verdiepingen gezet. “Er zijn concrete plannen om de stationsomgeving te vernieuwen”, legt mijn gids Tom uit. “Daarin is ook een nieuwe ondergrondse fietsenstalling begrepen. Een hele grote.”
Dat Groningen wat met fietsen heeft, is me nu wel duidelijk geworden. Eerder op de dag zag ik al brede fietspaden en veel fietsers, ondanks het koude en sombere weer. Uit een onderzoek blijkt dat 46% van de inwoners zich dagelijks met de fiets verplaatst. “Sinds een aantal jaren profileren we ons als dé fietsregio van Nederland”, vertelt mijn gastheer. En daar wordt geen moeite voor gespaard. “We hebben fietsstoplichten met regensensoren. Regent het, dan gaan die sneller op groen zodat fietsers niet langer dan nodig in de regen moeten rijden. Een systeem dat we hier zelf hebben bedacht. We hebben ook fietsstewards, uniek in Nederland. Dat zijn mensen die rondgaan in de stad en kijken of fietsen goed zijn geparkeerd en bijvoorbeeld niet de doorgang voor rolstoelen versperren.”

TEGELIJK GROEN
“In verschillende Nederlandse steden is enkele jaren geleden een systeem uitgetest waarbij aan een kruispunt fietsers uit alle richtingen tegelijk groen krijgen. Dat moest zorgen voor een betere doorstroming, maar houdt in dat je als fietser hoffelijk bent tegenover andere fietsers. Overal zorgde dat voor heibel en werd het afgeschaft, behalve in Groningen. Blijkbaar hebben we in onze stad minder gehaaste mensen. Hier bestaat het systeem nog altijd en loopt het prima.”
Henk Kooi komt bijgeschoven. Samen met Sybo Glas is hij de bezieler van Groningen Fietsstad, een organisatie die fietsexcursies aanbiedt in en rond de stad. “In 2005 zijn we begonnen met twee gidsen. Momenteel zijn we met elf. 2024 was ons beste jaar ooit. Zelfs binnen Nederland zijn we nog vrij onbekend als fietsregio, hoewel daar tijdens corona verandering in is gekomen. Toen kwamen hier plots heel veel mensen uit het zuiden van het land fietsen omdat ze niet naar het buitenland konden. Belgen hebben we nog altijd niet zo heel veel.”

DE HOOGSTE TOREN
Het kriebelt heel erg om te gaan fietsen, maar het weer wordt almaar slechter met als dieptepunt een reeks sneeuwbuien een dag later. Dus blijft de fiets tijdens mijn verblijf volledig aan de kant.
Gelukkig heeft de stad meer dan voldoende attracties op wandelafstand van mekaar en verloren lopen is geen optie. De 97 meter hoge Martinitoren, het hoogste gebouw van de stad, blijft vanuit alle hoeken een oriëntatiepunt. De toren kan trouwens worden beklommen.

EIERBAL ALS WERELDERFGOED
Tijd voor een snack en die halen we uit de muur bij snackbar De Hoek. Groningen verlaat je niet zonder een eierbal te hebben gegeten. Middenin zit een gekookt ei en daarrond een ragout met aan de buitenkant een krokant jasje. Smaakt heerlijk. De eierbal kreeg een erkenning als Unesco immaterieel erfgoed. Over eten en drinken kan ik trouwens kort zijn: dat is in overvloed aanwezig. Wat wil je met 70.000 studenten op je grondgebied.

GEEN SLUITINGSUUR
“Als enige stad in Nederland kennen we geen sluitingsuur in de horeca”, weet Tom de Vries. “Er zijn horecazaken die dagelijks 1 uur dicht gaan zodat er gepoetst kan worden. Op de meeste avonden is het in een aantal uitgaansstraten zoals de Poelestraat en het Poeleplein over de koppen lopen. In de zomer is de binnenstad bij wijze van spreken één groot terras.”
De meest bijzondere horecazaak is ongetwijfeld De Drie Gezusters. Die heeft vijf ingangen en telt in totaal twintig bars, verspreid over drie verdiepingen en verschillende aansluitende panden. De totale capaciteit loopt op tot bijna 4.000 personen. We lopen door de Drie Gezusters en nergens krijg je het gevoel dat je hier in een mastodontcafé bent. De verschillende bars hebben allemaal hun eigen interieur en invulling.

LOKALE WINKELS
Naast het onbestaande sluitingsuur heeft de stad nog meer bijzondere regelgeving. Zo mag een internationale winkelketen slechts 1 vestiging hebben, wat zorgt voor een grote verscheidenheid van lokale en onafhankelijke winkels. Liefhebbers van vintage en tweedehands begeven zich naar de Oosterstraat. De Folkingestraat kreeg enkele jaren geleden de titel van ‘Leukste winkelstraat van Nederland’.
Het voordeel van een lokale privé-gids is dat die je meeneemt naar plekken die je anders gewoon voorbij loopt. Nadat hij een metalen deur opent, komen we in een oase van rust. Groningen telt heel wat besloten hofjes, een verzameling van kleine huizen die vroeger onderdak boden aan zieken en armen met centraal een tuin. Bij een aantal kan je gewoon binnen en ontsnap je aan de drukte van de stad.

CENTRALE ONTMOETING
Hèt pronkstuk van Groningen heeft mijn gids tot laatst bewaard en dat is het Forum, bedoeld als een centrale ontmoetingsplek. Sinds de opening in 2019 won dit bijzondere gebouw al verschillende architectuurprijzen. Op het gelijkvloers is het VVV-kantoor gevestigd en de verdiepingen erboven huisvesten een bibliotheek, een bioscoop, stripmuseum, horecazaken en allerlei zithoeken. Een systeem van roltrappen in het centrale atrium brengt je telkens naar de volgende verdieping. Het valt me opnieuw op dat er overal jongeren zitten te studeren en te lezen. Het Forum is zo te zien voor velen ook een studeerplek.
We nemen de roltrappen tot helemaal boven op het 45m hoge gebouw. Daar bevindt zich een openbaar dakterras dat een spectaculair uitzicht geeft over de stad, zelfs nu het al donker is. Hoog tijd om het nachtleven in te duiken. Mijn bed opzoeken hoeft voorlopig niet. Een sluitingsuur heeft Groningen niet, weet je nog.

MEER INFO
www.visitgroningen.nl

Foto’s: Marketing Groningen en Paul Huysmans