De pen van...

Woorden die je makkelijk fout kan lezen (of uitspreken)

Gepubliceerd: 25 augustus 2022  |  Door: Bert Huysmans  |  Onderox editie: 222

In deze rubriek kiezen we elke maand een top 10 over een willekeurig onderwerp. Niet gehinderd door enige wetenschappelijke kennis of onderzoek en volledig subjectief. Om het extra spannend te maken, tellen we af van 10 naar 1. Omdat wij taalliefhebbers zijn… Deze maand: woorden die je makkelijk fout kan lezen of uitspreken.

10. Bommelding.
Laat ons beginnen bij de absolute klassiekers. Omwille van de dubbele ‘m’ lees je gewoon verder en wordt bom-melding al snel bommelding. Maar omdat de verhalen van Heer Bommel intussen niet meer algemeen bekend zijn, zal er in de meeste gevallen springtuig mee gemoeid zijn als je dit woord ergens tegenkomt. Andere absolute klassiekers: racismerel en draaikiepraam.

9. Tabaksteler.
En zo komen we in de criminele sector terecht. Je zou zomaar kunnen denken dat dit een woord is dat een man (of vrouw) omschrijft die er plots met de sigaretten vandoor gaat. Binnen dezelfde categorie wordt een ‘gangster’ al snel het populaire meisje in zo’n high school musical (waar ze altijd bij de kastjes in de gang vertoeven). Om van een ‘drugsmokkel’ nog maar te zwijgen. Ook een vlasteler is een bestaand woord, om iemand aan te duiden die graag met een Nederlandse puddingachtige substantie aan de haal gaat.

8. Metselaars.
Kan perfect gelden als een synoniem voor de welbekende bouwvakkersreet. En zo komen we bij de categorie van de obscene woorden. Met ook andere onbeleefde toppers als: carnavalshit (verwijst naar het niveau van de gemiddelde feestschlager) en genietroepen (als de buren zich luidruchtig in bed aan het amuseren zijn).

7. Kerstomaatje.
Ook een echte klassieker. Vooral omdat veel mensen denken dat het om ‘kersttomaatje’ gaat. Wat niet het geval is. Maar het woord kan wél verwijzen naar een oudere dame die heel erg veel van eindejaar houdt. Nog net ietsje ouder: een betovergrootmoeder. Dat woord hoeft dan weer niet per se te verwijzen naar hekserij en toverkunst.

6. Bisschopsmijter.
Voor wie over het hoofd ziet dat het om een hoofddeksel gaat van een katholiek gezinde. Je neemt een bisschop vast en gooit ermee. Hetzelfde woord, maar de tweede betekenis wordt meteen een heel stuk erger en gewelddadiger. In hetzelfde rijtje: een dijkramp (even stretchen en het is voorbij) of een aalmoes (als het arme dier onder een auto terechtkomt). Of zelfs een damplaag (als de damhooligans ineens alles op stelten zetten. Wellicht is dat woord de inspiratie geweest voor het liedje Damclub Hooligan van de Heideroosjes.)

5. Kartongeluk.
Sommige moeilijk te lezen woorden kan je ook een eigen betekenis meegeven. Om het moment te omschrijven waarbij je van de winkel komt met een heleboel kartonnen dozen die je kinderen dan mogen gebruiken om mee te knutselen. Zie je hun ogen fonkelen? Andere woorden die een extra betekenis verdienen: papavers (gedichtje vol met flauwe woordmopjes), borduurwerk (hippe, overdreven grote horloges), insectengel (man of vrouw die hinderlijke vliegende dieren uitschakelt), of automaat (iemand die elke dag mee carpoolt). Die kunnen zo in de Van Dale.

4. Massagebed.
En dan zijn er ook woorden die perfect twee verschillende betekenissen hebben. Je kan met z’n allen aan het bidden gaan of je neerleggen op een ligmeubel om gemasseerd te worden. Je zal aan de context moeten uitmaken waar het net om gaat. Volgen ook die regel: achteruitgang, bedelen en inkepinkje.

3. Reservering.
Bij andere woorden kunnen er twee betekenissen zijn, maar wordt de ene meestal wel overklast door de andere. Zo worden er meer tafeltjes geboekt in restaurants dan dat er extra verlovingsringen gekocht worden, voor het geval je de eerste kwijt raakt of voor wie schrik heeft dat zijn verloofde die vakkundig verstopte verlovingsring tijdens het aanzoek gewoon met dessert en al mee verorbert. Rijstrook is er ook zo eentje. Meestal gaat het om iets wat met de autosnelweg te maken heeft, eerder dan om iets wat vrijkomt als je eten in brand steekt.

2. Banaanvraag.
Een officiële procedure voor wie sommige mensen liever van zijn terrein weert. Of voor wie meer details wil te weten komen over kromme gele vruchten uiteraard. Verkeert ook in semi-culinaire sferen: kassalade. 

1. Pilslikker.
Ook de welbekende ‘tussen-s’ zorgt soms voor verwarring. Als je moet uitmaken of iemand medicijnen neemt dan wel graag glazen boterhammen aflebbert. Andere moeilijk uitspreekbare woorden met een tussen-s: koortslip (ook bekend als een string), koningsloper (vergelijkbaar met nummer 6, maar dan nog destructiever) en schilderstelling (één, twee, drie…).

Eervolle vermeldingen: hyenavel, receptoren, bijbel, valkuil, minister, hamster, ogenblik, verfrommel, zeepieren, kassabel.

Meer lezen van Bert Huysmans
Meer lezen over
de top 10literatuur

Meer De pen van...

Wil je op de hoogte blijven?

Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang elke maand een overzicht met de belangrijkste nieuwsberichten.