De pen van...

Monumenten van Stilte - Ver weg van huis

Gepubliceerd: 23 september 2021  |  Door: Suzanne Antonis  |  Onderox editie: 212

In lawaai zoeken we het: een plek waar het stil is. Journaliste Suzanne strijkt neer in een landschap, een onbekende hoek of tussen vier muren. Ze luistert er naar wat de stem van de stilte haar vertelt. Deze maand: Brits Militair Kerkhof in Geel.

Met 399 zijn ze, de Britten die in september 1944 rond de Kempense kanalen in Geel een bevrijdingsoffensief uitvochten met het Duitse leger. En één Canadees. Hoe eenzaam moet hij zijn oorlog hebben gestreden. Ze verloren de strijd en hun herinnering staat nu gebeiteld in hagelwitte stenen. Rij na rij na rij. Hier en daar leunt een bloeiende rozenstruik tegen woorden van twijfel. Is het wel hier? Geen stofje vliegt er rond, geen herfstblad ligt er vergeten. Het gras lijkt er niet de gave te hebben om te groeien. Met dank aan de Commonwealth die dit militair kerkhof tot in de puntjes gaaf houdt. Ik wandel langs de paadjes, bij elke steen vloekt het opschrift in mijn gezicht. Een geboortejaar is niet vermeld, enkel de dag waarop de soldaat gesneuveld is en hoe oud hij werd. Ik zie nergens een cijfer dat met een ‘3’ begint. De regimenten waartoe ze behoorden, zeggen me weinig. De jongensnamen des te meer. Want elke naam is een geliefde, een kind, misschien een jonge vader geweest. Mannen die amper drie maanden voordat ze hier terechtkwamen afscheid namen. Met de hoop om snel weer thuis te zijn en de wetenschap dat dat wellicht niet zou lukken. Ver van huis eindigde voor hen de oorlog, nog voor de wapenstilstand was getekend. Ze werden inderhaast begraven in een weide vlakbij het centrum van Geel of op de begraafplaats van de Sint-Dimpnaparochie. Verloren jeugd, verloren dromen, verloren leven tout court.

Voor wie overbleef, was er geen tijd van omzien naar wie ze moesten achterlaten. Misschien waren ze vrienden, gegroeid uit kameraadschap die ontstaat omdat ze op zee beiden in hetzelfde barre schuitje zaten. Maar ze moesten verder, naar de volgende halte richting Arnhem. Het plan Market Garden dat de Britse bevelhebber Montgomery zo ingenieus had ontvouwd, zit vastgesnoerd onder hun vuile hemd. Market Garden mislukt, de Britten zetten koers naar de monding van de Schelde om zo de haven van Antwerpen in handen te krijgen voor hun bevoorrading. En de strijd in Geel Ten Aard werd vergeten. Wie op de weide dood achterbleef, krijgt later alsnog een eresaluut met een nieuw graf op het militaire kerkhof. Zouden er nog kameraden die de hel wel overleefden hen bezocht hebben? Heeft elke soldaat die onder de hagelwitte stenen ligt wel een naam? Ik wandel wat dieper het gras in en zie grafstenen met ‘A soldier of the 1939-1945 war, known unto God.’ Dit was toch ook een geliefde, een kind, misschien een jonge vader. Iemand waarop elders vergeefs op zijn terugkeer werd gewacht. Het enige wat zij wisten, was dat hij ver weg van huis was.

Meer lezen van Suzanne Antonis

Meer De pen van...

Wil je op de hoogte blijven?

Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang elke maand een overzicht met de belangrijkste nieuwsberichten.