De allergrootste clichés (die meestal wel kloppen)

10. Het is misschien een cliché…
Bedoeling is dat je daarmee toch een cliché kan vertellen zonder dat je het daarom per se als cliché zegt. Een beetje zoals de zin: ‘ik wil het niet gezegd hebben maar…’ Of: ‘je zal het mij niet horen zeggen, maar…’.

9. Nog zoveel finales.
Vooral erg in trek bij platgemediatrainde profvoetballers. “Nog vier wedstrijden te spelen? Voor ons zijn dat nog vier finales.” Net alsof je als profvoetballer vrijgesteld bent om je in te zetten tijdens het reguliere seizoen en maar een beetje op het veld staat te staan. Zoveel finales speelt de gemiddelde voetballer niet in zijn loopbaan, dus eigenlijk hoeven die gasten zich nauwelijks in het zweet te werken. Het is één van de ergerlijkste der voetbalclichés, en zo zijn er nochtans heel wat. Ik neem u even mee door het lijstje: ‘hij weet de goal staan’ (mag je van een profvoetballer wel verwachten, toch?), ‘de bal is rond’ (misschien maar best ook), ‘de ploeg die eerst scoort, zou de match wel eens kunnen winnen’ (die kans lijkt me groter dan andersom), ‘Als we scoren, krijg je een heel andere wedstrijd’ (wellicht wel ja), ‘elke match moet gespeeld worden’ (klopt helemaal), ‘we vergaten te voetballen’ (dat is bizar, voor een voetbalploeg), ‘we liepen achter de feiten aan’ (volgende keer weer achter de bal aan rennen), ‘de tegengoal valt op een ongelukkig moment’ (is dat niet altijd zo?).

8. Het is vijf voor twaalf.
Vaak verbasterd tot (voor wie écht origineel wil zijn) het is vijf óver twaalf. Om aan te geven dat het hoogdringender dan hoogdringend is. Eigenlijk klopt dat niet, want als het vijf over twaalf is op de spreekwoordelijke ‘doomsdayklok’ dan is het eigenlijk al te laat en dus niet meer de moeite om nog moeite te doen. Dan zijn de varianten die er een paar minuutjes afdoen nog iets beter. Twee voor twaalf dus of één voor twaalf desnoods. Als je erover nadenkt is het wel bizar dat je nooit iemand hoort zeggen: het is twaalf uur! Dan stoppen wellicht de meeste mensen spontaan met werken en grijpen ze naar hun boterhammendoos in plaats van aan doemscenario’s te denken.

7. Een creatieve duizendpoot.
Akkoord, een mens kan druk bezig zijn met allerlei verschillende zaken. Maar een ‘creatieve duizendpoot’ is zo’n overgebruikt cliché dat het zelfs binnen de wereld van de clichés vast en zeker door haar medeclichés wordt uitgelachen omdat het zo’n groot cliché is. Een beetje zoals ‘creatief’ invullen als één van je eigenschappen op je cv. Dat is behoorlijk weinig creatief, als u het mij vraagt.

6. 110 procent.
Om aan te geven dat je jezelf ten volle zal geven. Maar elke wiskundige zal je vertellen dat het niet mogelijk is om je meer dan 100 procent in te zetten. Voor wie 110 procent nog niet genoeg is, kan nog een stapje verder gaan. 120 procent, of 200 procent, voor de durvers.

5. Het is hier geen hotel.
Vind ik persoonlijk de mooiste van de clichés die tot in den treure gebruikt worden om kinderen tot de orde te roepen. Er zijn er nochtans veel: ‘Doe jij dat thuis ook?’, ‘het geld groeit niet op mijn rug’, ‘een stoel heeft vier poten’, ‘geen snoep, we gaan zodadelijk écht eten eten’, ‘dan eet je maar voor de honger die komt’ of één van de allerbeste: ‘wacht maar tot je zelf kinderen hebt’. Vult u dit lijstje vooral in gedachten rustig verder aan.

4. Jezelf smijten.
Heb ik altijd een verschrikkelijke uitdrukking gevonden. Echt tenenkrullend. Leunt qua betekenis sterk aan bij nummer zes uit deze lijst. Een paar jaar geleden was het echt schering en inslag en kon je geen zinnige mens vinden die het niet om de haverklap gebruikte, zelfs in nieuwsuitzendingen kwam je het de hele tijd tegen. Nu ik erover nadenk, stom van mij om het via deze weg terug in de aandacht te brengen. Schrappen, deze nummer vier. Laat ons snel overgaan naar nummer drie.

3. Kippenvel.
Misschien wel één van de allerpopulairste clichés van het moment. Als iemand naar een reactie gevraagd wordt op een belangrijk moment zal die haast altijd reageren: kippenvel! Een iets creatievere geest maakt er als eens ‘kiekenvlees’ van, wie iets meer met taal bezig is, kiest vaker voor de volzin: ik kreeg er kippenvel van. Ook het afgeleide ‘een kippenvelmoment’ wordt tegenwoordig te pas en te onpas gebruikt. Gewoon niet meer doen. Er zijn genoeg manieren om een emotie te beschrijven.

2. Outside the box.
Think outside the box. Vrij vertaald: buiten de gangbare kaders denken. Groot probleem is dat het tegenwoordig zo standaard is geworden om outside the box te denken dat er in die box bijna niemand meer zit na te denken en dat inside the box denken stilaan het outside the box van vroeger is geworden. Kan u nog volgen?

1. Regen is goed voor de plantjes.
Een terechte nummer één die u en ik de voorbije weken dagelijks meermaals hebben zien voorbijkomen. Zoals het een echt cliché betaamt, is er weinig tegen in te brengen. Al is regen ook voor andere dingen goed. Voor de muggenpopulatie bijvoorbeeld, ook daar gaan we deze zomer wellicht nog veel plezier aan beleven.

Eervolle vermeldingen: het is zeker al ergens 12 uur, een teamspeler zijn, me-time, een wauw-gevoel, chillen, ik heb zoiets van, in je kracht staan, je kan beter voorstaan dan achterstaan.