Bijzondere trends

Onze reporter gaat met een (andere) ezel wandelen

Gepubliceerd: 28 januari 2025  |  Door: Peter Briers  |  Onderox editie: 249

WESTERLO — Dé ultieme ambitie bij Europese mannen ouder dan vijftig? Twaalf procent wil te voet naar Santiago de Compostela, leert een grootschalige enquête. Met een ezel als compagnon de route, bij voorkeur. Onder hen ook onze reporter, die om zijn slaagkansen te berekenen alvast een ‘proefrit’ maakt. “Een ezel bepaalt het ritme, niet de man die ernaast loopt”, waarschuwt Els Valgaeren, de motor achter het Westelse Stal Apart.

Elke maand neemt onze reporter een atypische, spannende of relaxerende activiteit onder de loep. Kritisch, maar met een kwinkslag rapporteert hij zijn wedervaren. Deze maand: wandelen met ezels.

Échte mannen dromen er allemaal van: te voet naar Santiago de Compostela. Alleen verschillen de motieven al naargelang het land van herkomst, blijk uit de Europese rondvraag. Fransen hebben veelal religieuze beweegredenen, Belgische mannen doen het eerder in de hoop een midlifecrisis te kunnen omzeilen. Eén constante wel: gevraagd met wie ze dat avontuur willen aangaan, verkiest een opvallende meerderheid de ezel als reisgezel. It takes one to know one.
Mijn eerste contact met een ezel had ik op het Griekse eiland Kreta, in de zomer van 1988. Mijn vrienden vonden het toen een lumineus idee om er met eentje te poseren die zich tegen een bergflank, op zowat een kilometer van de bewoonde wereld, stierlijk stond te vervelen. Het opzet was dat ik het dier als laatste van de groep zou bestijgen. Pas achttien en zo naïef dat het geen naam heeft, je weet hoe dat gaat. Eenmaal op de rug gaf de oudste van onze bende de ezel een klap op zijn krent, waarop die — bergafwaarts en met een rotvaart — naar het eerstvolgende dorp stoof. Lokale oudjes die op een terras hun vingers zaten te tellen, hebben het dier — met mij op zijn rug — tot stilstand moeten brengen. Van die geplande foto is niks meer in huis gekomen.
Enter Stal Apart, het initiatief van Els Valgaeren en haar man Gino, dat al geruime tijd ezelexcursies organiseert langs Westelse bossen, wegen en velden. “Mijn vader had vroeger schapen”, vertelt Els. “Ik ben het dus altijd gewoon geweest omringd te zijn door dieren. Op een dag hebben we geïnformeerd naar wat er zoal komt kijken bij het houden van ezels. Dat leek ons een leuk idee.”
Inmiddels telt Stal Apart vier ezels, afkomstig uit een asiel: Lina, dochter Luka, Gijsje en Martha. “Aanvankelijk was het de bedoeling dat de ezels onze weiden zouden begrazen. Nu en dan gingen we er ook eens mee wandelen. Onderweg vroegen veel mensen ons waar we de ezels gehuurd hadden. Dat bracht ons op de idee om zelf wandelingen te gaan organiseren.”
Ezelwandelingen dienen een dubbel doel: ze zijn aangenaam voor de beesten, maar vaak ook voor hun begeleiders. “Veel mensen ervaren een gevoel van innerlijke rust. Dieren maken iets los bij de mens. Onze wandelingen hebben niet zelden ook een therapeutisch effect.”
Stap Apart heeft ze intussen al allemaal zien passeren: van oma’s en opa’s die hun kleinkinderen willen verrassen tot gezinnen en zelfs complete families. “In de toekomst gaan we mogelijk ook verjaardagsfeestjes met ezels organiseren, maar dat is voorlopig nog toekomstmuziek.”

GRAPPEN
Eerlijk? Ik voel weinig voor dieren. Nooit gedaan. Een hond? Een kat? Nooit gehad. Te veel gedoe. Twee tamme muizen, stiekem op mijn slaapkamer, omdat mijn moeder het niet mocht weten, dat wel, maar verder dan dat reikt mijn affectie voor beesten niet. Het is daarom dat ik hier met lichte argwaan aanklop. Maar kijk: wat moet, dat moet. Als ik wil uitzoeken of een pelgrimstocht naar Compostela mét ezel een haalbare kaart is, dan ben ik bij Els aan het juiste adres. “Een ezel meenemen naar Santiago, dat is nog geen slecht idee”, voorspelt ze. “Het is wel de kunst om goed naar hem te luisteren. Duwen of trekken, het zal niet helpen. Het zijn dingen die je op een of andere manier goed zal moeten onthouden.” Daar zoek ik alvast een ezelsbruggetje voor.
De proef op de som bestaat uit een lange wandeling waarbij we vrijwel meteen in Westels natuurgebied terecht zullen komen. Eén voorwaarde: de dieren mogen niet zomaar grazen als ze daar zin in hebben. “Ezels eten instinctief als ze plots groen zien opduiken. We moeten consequent zijn, anders gaan ze van elke gelegenheid profiteren. Want als een ezel iets wil, dan wil hij het ook écht. Zelfs mannen hebben dan de grootste moeite om hen tegen te houden.”
Dat een wandeling doorgaans weinig obstakels kent, vult Els nog aan. “Alleen nieuwe elementen op het pad kunnen onze trip bemoeilijken. We volgen een vast parcours, maar elke wijziging is genoeg om de ezels van slag te brengen. Het is vooral uitkijken voor putdeksels, kasseien of onbekende geluiden. Om ze over een brug in de buurt te leren wandelen hebben we die brug eerst moeten bestrooien met gras en wortels. Kan je nagaan.”
Nog een potentiële hindernis, zij het minder voor de ezels: passanten met ordinaire grappen. “We krijgen vaak dezelfde moppen te horen. ‘Kijk, daar loopt jouw broer’, is er zo eentje. De meest gehoorde? ‘Wie is hier nu eigenlijk de ezel?’ We kennen ze intussen allemaal.” (lacht)

BYE BYE EZEL
De wandeling met Lina is een succes. Omstaanders maken zelfs geen flauwe opmerkingen, maar kijken met blikken van bewondering. “Die man daar, die weet van wanten. En van ezels.” Ik zie het hen denken. Lina is op haar gemak en zelf ben ik dat ook. Nu en dan kan er zelfs een schouderklopje af. “Dat is belangrijk”, benadrukt Els. “Dieren zijn daar gevoelig aan.” Helemaal straf: ík geef het tempo aan, niet Lina. “Zo zie je maar: koppig als een ezel, dat is een misverstand. Meestal wordt zijn houding gewoon beïnvloed door een gevoel van onzekerheid, niet door koppigheid.”
Naarmate de wandeling vordert, zijn de schouderklopjes niet langer voor de ezel, maar — jawel — voor mij. Dat Lina maar zelden zo rustig is en nu wél vooraan durft te lopen, terwijl ze dat anders nooit doet, merkt Gino op. De euforie is navenant. In gedachten zie ik mezelf al het Plaza del Obradoiro in Compostela opwandelen, omstuwd door honderden perplexe toeschouwers, stuk voor stuk onder de indruk van zoveel wederzijds respect tussen ezel en begeleider.
“Tijd om te switchen”, klinkt het ineens. Lina wordt onverwacht omgeruild voor de veel jongere Martha. Die laatste doet gewoon haar zin, bepaalt eenzijdig het tempo en graast waar er ook maar enigszins te grazen valt. Ik trek alsof mijn leven ervan afhangt, in een poging te laten zien wie de baas is, de man in huis, maar het dier geeft geen krimp. Ik ga de mist in.
In de slotfase heeft Martha er genoeg van en zet ze het onaangekondigd op een lopen. Bye bye donkey. Ik sta erbij, kijk ernaar en hoop dat Els en Gino een degelijke verzekering hebben, maar alle paniek blijkt overbodig. Dertig meter verder staakt ze haar vlucht en staat ze mij zonder gêne aan te staren. En maar grazen. Wie is hier nu eigenlijk de ezel? Ik zie het haar denken.
Tijdens het voederen van de ezels — na afloop van de tocht — klinkt de evaluatie alsnog positief, ondanks het Martha-debacle. “Laat je niets wijsmaken: jij hebt met de ezels gewandeld, niet andersom. Je kan het”, besluit Els. Check. Santiago de Compostela zal het worden. Maar voor het zover is, eerst Kreta. Straks, als het zomer wordt. Hoog tijd voor een fotorevanche. Eens zien wie dan de ezel is.

MEER INFO:
FaceBook: Stal Apart
Instagram: Stal Apart

Foto’s: Danielle Haemhouts

Meer lezen van Peter Briers
Meer lezen over
onder de loepdieren

Meer Bijzondere trends

Wil je op de hoogte blijven?

Abonneer je op onze nieuwsbrief en ontvang elke maand een overzicht met de belangrijkste nieuwsberichten.