Tabloo is sinds maart 2022 open, maar verwacht deze kerstvakantie al haar 60.000ste bezoeker. Er komen veel scholen en verenigingen uit het hele land langs, maar ook individuele bezoekers, gezinnen en families. Wij worden vandaag rondgeleid door Lisa Van Den Abeele, communicatiemedewerker van Tabloo. Zij wacht ons op op de benedenverdieping van het imposante, open gebouw. Als ze mij omhoog ziet kijken, geeft ze meteen een woordje uitleg. “Tabloo is Esperanto voor tafel. Je ziet de tafel in de betonnen structuur van het gebouw. Als je alle houtskeletbouw eronder zou weghalen, blijft enkel de tafel over, als een herkenningspunt in de omgeving en landmark voor het bergingsproject. Bedoeling is dat die herinnering hier nog honderden jaren overeind kan blijven, want ook de volgende generaties zullen de zorg over de bergingsinstallatie hier overnemen.”
INTERACTIEVE INSTALLATIES
Ik kom hier vandaag in de eerste plaats voor Expoo, de tentoonstelling die mij wegwijs zal maken in de wereld van radioactiviteit en radioactief afval, op de tweede verdieping van Tabloo. Expoo is volledig rolstoeltoegankelijk, omvat meer dan 1.000 m² en telt meer dan 50 interactieve installaties, een stuk ruimer en uitgebreider dan ik vooraf had verwacht. “De gemiddelde bezoeker brengt hier ruim twee uur door, maar wil je echt alles tot je nemen, dan moet je zo’n vijf uur tellen”, vertelt Lisa. “De meeste mensen maken er een daguitstap van, in combinatie met de andere mogelijkheden die Tabloo biedt: de activiteiten in het ontmoetingscentrum, de horeca,…” Expoo mikt zowel op kinderen (vanaf 8 jaar) als op volwassenen. “Zij krijgen elk een eigen audiogids met informatie op maat.” Via de audiogids kies je door symbolen te scannen zelf over welke installaties je meer info wil. “Je kan echt spelen met die informatie. Of als het even te moeilijk wordt, omschakelen naar de kinderversie”, glimlacht Lisa. “Radioactiviteit is geen gemakkelijk thema, maar alles wordt op een bevattelijke en enthousiaste manier gebracht, waardoor het weer heel toegankelijk wordt.” Alles begint, ook in Expoo, bij de big bang die via een imposante 4D-koepel het ontstaan van het leven en van radioactiviteit toont. Een beetje verderop kan je via een nevelkamer zelf de ioniserende straling waarnemen die op dat moment rondom je aanwezig is. Tien minuten later heb ik o.a. een scan van mezelf gemaakt en ontdekt welke soorten stralen er door welke stoffen geraken door een eenvoudig experiment uit te voeren. “We kiezen altijd voor een interactieve en speelse manier om de informatie weer te geven”, zegt Lisa. “Met veel projecties en vanuit bijzondere invalshoeken om deze materie behapbaar te houden.”
225 METER ONDER DE GROND
In het tweede deel wordt het afval en de berging besproken. Een 3D-schouwspel toont de weg die radioactief afval aflegt en via een liftkoker komen we virtueel 225 meter onder de grond terecht in HADES, het ondergrondse laboratorium waar SCK-CEN en NIRAS samen onderzoeken uitvoeren. “Eén van de absolute toppers binnen Expoo”, weet Lisa. “Die wil iedereen gedaan hebben.” Een grote kastenwand speelt dan weer in op het thema tijd: hoe kort of lang is 300 jaar eigenlijk? “Een populaire plek voor grootouders om met hun kleinkinderen even te blijven hangen. Al was het maar om hen te tonen hoe ze zich vroeger kleedden of welke telefoon er veertig jaar geleden thuis aan de muur hing.”
PRO EN CONTRA
Het derde deel behandelt het maatschappelijk debat. Grote zwevende bollen met gezichten erop geprojecteerd vertellen meerdere meningen die leven in de maatschappij. Vanuit een ligzetel laat ik me erdoor overspoelen. “We hopen dat onze bezoekers zich na een bezoek aan Expoo geïnformeerd genoeg voelen om deel te nemen aan het maatschappelijk debat over de berging van radioactief afval.” In het vierde en laatste deel van Expoo komt de werking van het SCK-CEN aan bod en leggen zij uit hoe ze radioactiviteit gebruiken in de ruimtevaart en in de medische sector, o.a. in de BR2-onderzoeksreactor waarmee ze baanbrekend onderzoek naar kanker uitvoeren. Tenslotte is hier op de tweede verdieping ook Tempoo gevestigd, een grote exporuimte waar tijdelijke tentoonstellingen kunnen plaatsvinden. “Het hoeft daarbij niet over radioactiviteit te gaan, maar zelf zoeken we wel telkens een link met ons thema”, klinkt het. “Zo hadden we hier onlangs nog een tentoonstelling over schilder Jakob Smits te gast. Tempoo kan je ook los van Expoo bezoeken.” Want Tabloo is meer dan Expoo alleen. “We houden zelf heel erg van de veelzijdigheid van Tabloo.” In Bistroo kan je rustig iets eten en drinken, de ribbetjes zijn blijkbaar een aanrader, en in de zomer is het terras dat uitkijkt over het landschapspark erg populair. Tourismoo leert bezoekers via een interactieve tafel welke toeristische trekpleisters de iets ruimere omgeving nog biedt. En vanop het dak (Panoo) heb je een prachtig zicht op de omgeving.
TWEE LEERRIJKE WANDELINGEN
Je ziet er ook de twee wandellussen vertrekken die hier doorheen het landschapspark kronkelen. De bergingswandeling (5 km) brengt je o.a. langs de gebouwen van Belgoprocess, naar de loskade langs het water waar de materialen aangeleverd worden die nodig zijn voor de bouw van de bergingsinstallatie en op een uitkijkpunt waar je al een toekomstbeeld krijgt van hoe de bergingsinstallatie er later zal gaan uitzien. Onderweg kom je informatieborden tegen die je meer leren over de bergingsinstallaties en de plaatselijke natuur. De parkwandeling (1,3 km), die volledig verhard is, neemt je mee langs de vijver, de speeltuin en de opvallend grote picknickbanken. De speeltuin bestaat uit twee delen, eentje voor kleine kinderen vlak naast Bistroo, en een grotere speelzone, helemaal geïntegreerd in de omgeving met speelbergen en natuurlijke hindernissen. “En in de theaterzaal worden regelmatig optredens en voorstellingen georganiseerd”, voegt Lisa er nog aan toe. “Onder meer de mensen van CC Toendra doen daar heel toffe dingen, net omdat alles bij hen vertrekt vanuit een goesting voor cultuur. Al die kruisbestuivingen vinden wij hier heel leuk. Tabloo moet een levendige ontmoetingsplek zijn. Een toffe plek om activiteiten bij te wonen of zelf te organiseren.”
Interesse om Expoo te bezoeken? Reserveer dan even vooraf, zo ben je er zeker van dat er een audiogids vrij is. Dat kan makkelijk via de website. Prijs Expoo (inclusief audiogids): 8 euro (26-65 jaar), 6 euro (jongeren 13-25 jaar en 65-plussers), 4 euro (kinderen 8-12 jaar). Inwoners van Dessel en Mol kunnen Expoo elke eerste zondag van de maand gratis bezoeken.
PUBLIEKSDAG OP 3 JANUARI
In de kerstvakantie is Expoo elke weekdag en elke zondag open, uitgezonderd 24, 25 en 31 december en 1 januari. Op woensdag 3 januari kunnen individuele bezoekers uitzonderlijk ook een gegidste rondleiding krijgen, in het Nederlands of in het Frans, en worden er ook drie workshops voor hen opengesteld (die worden normaal gezien enkel aan schoolgroepen aangeboden). Meer info: www.tabloo.com/kerstvakantie.
WIN GRATIS TICKETS!
Wil je kans maken op een gratis duoticket? Ga naar www.tabloo.com/wedstrijd en beantwoord de wedstrijdvraag. Je kan nog deelnemen tot en met 31 januari 2024. De winnaars worden persoonlijk verwittigd.
Tabloo
Gravenstraat 3, Dessel
www.tabloo.com
Openingsuren Expoo:
Ma tot vr: 9 tot 17 uur
Zo: 10 tot 17 uur
Zaterdag gesloten
