Alle beetjes helpen

Ik heb thuis een boekenkast, zo’n kamerbrede nog wel. En vol dat dat ding zit! So what, val daar toch iemand anders mee lastig, hoor ik u denken. En gelijk heeft u. Qua nieuwswaarde stelt het inderdaad weinig voor. Het probleem is: ongeveer de helft van de boeken heb ik nooit gelezen. Dat is dan weer wél nieuws, vond een Vlaamse krant. Nogal wat landgenoten — zo stond er daar te lezen — hebben een goedgevulde thuisbibliotheek, maar ruim zestig procent komt er nooit aan toe om die verzamelde literatuur daadwerkelijk te lezen. Wel, dat hakte er stevig in.

Normaal laat ik me niet opjagen door krantenpraat, en al helemaal niet in volle komkommertijd, maar dit artikel was van een andere orde. Het hield mij als het ware een spiegel voor, want al honderden keren heb ik me voorgenomen om eerst al mijn aangekochte boeken te lezen alvorens nog nieuwe exemplaren in huis te halen, en toch laat ik me keer op keer vangen. Hoe meer boeken ik kan kopen, hoe leuker ik het lijk te vinden. Een mens zou er horendol van worden. En slimmer, zou u denken, maar niet dus, want zoals gezegd: ik kom zelden of nooit aan lezen toe.

Eén keer ben ik iemand tegengekomen die een heel ander licht liet schijnen op mijn boekenfetisj. “Beschouw het als een collectie die moet worden uitgebreid, ook al ken je niet elke titel uit jouw verzameling, laat staan dat je weet wat erin staat. Wie wijn verzamelt, gaat ook niet elke dag aan zijn flessen staan nippen.” Met die wijze woorden heb ik mij een poos kunnen troosten, vooral na elke nieuwe bestelling van literaire aanwinsten, al gaat het na een tijd toch weer knagen. Wie schrijft, die blijft, dat wisten we al, maar hoe zit dat met wie boeken koopt, maar ze nooit leest? Hebben ze daar eigenlijk al een spreekwoord voor?

Mijn motief? Een volle leeskast oogt mooi en opgeruimd. Intelligent ook. Mensen gaan je plots hoger inschatten. “Waar sla jij al die kennis op?”, wordt vaak gevraagd. Niet, denk ik dan, maar ik zwijg. Tot bezoekers er willekeurig een boek uitplukken, ze inhoudelijke vragen gaan stellen en al na twee seconden in de gaten krijgen dat ik begot niet weet waarover ze het hebben. “Ah, een boeiend essay over de militaire opstand in Myanmar? Wat denk jij zelf van de psychologische oppressie die daarmee gepaard is gegaan?” “Huh? Nu neem je er wel een héél oud boek uit”, pleeg ik wel eens te zeggen, bij wijze van zwak excuus. Geloof me, met die smoes raak je hooguit één keer weg. Hoe vaak ik zo al door de mand ben gevallen? Dat wil je echt niet weten.

Gisteren heb ik beslist er komaf mee te maken. Ik stop stante pede met kopen én heb al mijn aanwezige boeken gerangschikt. Opnieuw, want dat heb ik vroeger ook al gedaan. Meer dan eens, trouwens. Eerst alfabetisch, dan thematisch, vervolgens per kleur en tenslotte per afmeting, telkens in de hoop dat een andere indeling mijn leesgoesting zou aanwakkeren. Vergeet het. Daarom heb ik ze nu simpelweg in de volgorde gezet waarin ik denk dat ik ze wél zal lezen, op onderwerp. De legercoup in Myanmar op kop, dat zal u begrijpen. Ik laat me niet nog eens vangen. Val mij de komende weken dus vooral niet lastig, ik zit namelijk aan de lectuur.

Bedoeling is zo het aantal ongelezen boeken in een recordtijd te reduceren. Om dat proces enigszins te versnellen heb ik bij het rangschikken ook een onderscheid gemaakt tussen de boeken waarvoor ik de volle pot heb betaald (en die ik uit gierigheid per se wil houden) en goedkope naslagwerken uit kringloopwinkels, die u voor mijn part gratis mag komen halen, gelezen of niet. Alle beetjes helpen.