Het gebruik van planten in bier

Ook voor deze laatste bierproeverij hebben we vastgehouden aan het vertrouwde recept. Vier bieren en een centrale spreker die het geheel met zijn of haar passie en kennis van zaken aan elkaar praat. Deze keer komt de kennis en passie uit Merksplas en Herentals. Paul Boelens vrijwilligt in de plantentuin De Kleine Boerderij in Merksplas, die zich nog niet zo heel lang officieel een arboretum mag noemen. Hij wordt niet enkel geflankeerd door Siegfried en Geert, twee andere gepassioneerde vrijwilligers en bierliefhebbers, maar ook door Jorge Leysen van brouwerij Leysen in Herentals. Het centrale thema, en dat mag niet verbazen bij deze sprekers, is het gebruik van planten in bier. Je zou uiteraard, niet volledig onterecht, kunnen beweren dat granen ook uit planten komen. Granen zijn immers de verzamelnaam voor de vruchten van grassen die we allemaal kennen en liefhebben. Maar, beste betweterige lezer, uiteraard doelen onze sprekers op nog andere planten, naast deze die granen voortbrengen. We zijn benieuwd.

CORNUS BLOND - BROUWERIJ HOF TEN O’PRINS (6,6%)
Het eerste bier van de avond kan je in principe enkel proeven en kopen in het tuincafé van de plantentuin van Merksplas. Voor deze avond maken onze drie vrijwilligers graag een uitzondering. De Cornus Blond is een troebel blond bier van hoge gisting dat wordt gebrouwen bij brouwerij Leysen, naar een eigen recept dat hobbybrouwer Siegfried samen met zijn twee kompanen Geert en Paul op punt stelde. Hun droom is dan ook om binnenkort een eigen brouwinstallatie te kunnen plaatsen in de plantentuin. Het aroma is eerder kruidig met een hint van citrus. Deze aroma’s vind je ook in de smaak terug, hetgeen niet mag verbazen, want aan deze Cornus worden sinaasappel en koriander toegevoegd. Enkele gasten menen dan ook dat ze met een Belgisch witbier te maken hebben, gezien de ingrediënten kan men niet beweren dat deze bewering uit de lucht gegrepen is. Er wordt echter geen tarwemout gebruikt, waardoor we dus niet te maken hebben met een witbier. Het is een fris en aangenaam bitter bier, maar de CO₂-prikkeling is evenwel aan de hoge kant. Mocht dit voor jou een probleem zijn, laat het bier dan na het uitschenken even rusten. De naam van het bier verwijst naar de cornus, de latijnse naam voor de kornoelje, een plant die vele verschijningsvormen kent en zeer goed gedijt in onze kempense grond en dus ook in het arboretum. Als toemaatje heeft Geert ook wat bessen mee van de kornoelje. De liefhebbers van bittere vruchten zullen zich in de handen wrijven en er zijn tal van aanwezige gasten die de vrucht dan ook weten te waarderen. Deze bes, of het sap ervan, wordt niet gebruikt tijdens het brouwproces.

TORENWACHTER - BROUWERIJ LEYSEN (6,1%)
Het volgende bier is onmiskenbaar blond. Het kan bovendien ook niet onder stoelen of banken steken dat er tijdens het brouwproces een dennenboom in de ketel gevallen is. Of zoiets. Dit is uiteraard een overdrijving van mijnentwege, om duidelijk te maken dat het aroma onmiddellijk het gebruik van de vruchten van de den verraadt, een boom die niet meer weg te denken is uit onze Kempense bossen. Het aroma mag dan doen denken aan een vloeibare den, de smaak is heel wat meer gebalanceerd. Het is een zacht bier, met een kruidige afdronk. Net als zijn voorganger zal dit bier weinig bierliefhebbers tegen zich in het harnas jagen, wat uiteraard nooit slecht is. En eveneens net als zijn voorganger hebben we te maken met een frisse dorstlesser, die niet zou misstaan op een zomers terras. De naam van dit bier verwijst naar de Toeristentoren in Herentals. Jorge Leysen brouwde dit bier dan ook naar aanleiding van het 60-jarig jubileum van deze toeristische attractie.

BEAU VILLARD - BROUWERIJ DE LOGT (9,2%)
Het volgende bier kan moeilijk beweren dat het blond is. Het is ook meteen het zwaarste bier van de avond met zijn 9,2%. Wanneer je het bier aan de neus zet komen de karamelaroma’s je al snel tegemoet. Deze heeft het bier te danken aan de gebruikte mouten. Het is een zacht, donker bier waar de karamel en drop nooit ver weg zijn en waar een hint van anijs dan ook niet te ontkennen valt. In dit bier echter geen dennennaalden of dennenappels, maar wel blaadjes van de es. Maar waarom de keuze voor deze bladeren, die men niet snel zal terugvinden in de uitgebreide kruidenkast van de doorsnee hobbykok? Het recept komt uit het boek ‘Le médecin des pauvres’ uit 1885 van een zekere Parijse dokter Beauvillard, en werd ooit vertaald van het Frans naar het Nederlands. Daar haalt het bier ook zijn naam en ook de karikatuur van de man prijkt op het etiket. Als je de geneeskundige kwaliteiten van de es even googelt, krijg je toch al snel wat resultaten. Zo zou een thee van esbladeren helpen tegen jicht of reuma, maar het valt te betwijfelen of dit bier dezelfde kwaliteiten kan toegedicht worden. We laten het echter niet aan ons hart komen, want uiteindelijk hebben we toch te maken met een lekker donker bier, dat je best niet te koud serveert.

CORNUS DONKER - BROUWERIJ HOF TEN O’PRINS (7,6%)
Voor het laatste bier keren we terug naar de plantentuin van Merksplas. Deze keer geen blonde Cornus, maar eentje van de donkere soort. Ook deze Cornus kan je enkel proeven in het tuincafé van het arboretum en wordt gebotteld in grote flessen van 75 cl. Door de kleur weet je al een beetje welke aroma’s je kan verwachten. Ook bij deze donkere jongen is het aroma van de gebruikte karamelmout onmiskenbaar aanwezig. Het is een zacht en makkelijk doordrinkbaar donker bier, dat zich goed leent voor de eerder donkere seizoenen. Er zouden ook plannen zijn om dit bier nog wat meer karakter te geven door te spelen met oaking en whisky-infusies, maar dat blijft voorlopig tussen ons. Na deze avond is het duidelijk dat de drie vrijwilligers de plantentuin van Merksplas in het hart dragen. Hun passie voor het edele gerstenat delen ze dan weer met brouwer Jorge Leysen, die de aanwezige proevers op zijn beurt kon laten proeven van zijn kennis en zijn bieren. 

PLANTENTUIN DE KLEINE BOERDERIJ IN MERKSPLAS
De Kleine Boerderij is ontstaan in 2007 en opende de deuren voor het grote publiek in 2019. Je kan er terecht voor tal van cursussen, van bloemschikken tot tai-chi, maar ook voor jouw feesten biedt de plantentuin de geschikte locatie. De plantentuin organiseert ook regelmatig evenementen. In het weekend van 30 en 31 juli vindt er de ‘Bloemenpracht’ plaats, hetgeen aangekondigd wordt als een bloemrijk spektakel voor jong en oud. Er worden heel wat activiteiten georganiseerd voor de kleine pagadders. Zo kunnen ze een ritje maken op een pony, is er een blotevoetenpad en kunnen ze op een heuse speurtocht gaan. Uiteraard is er ook aan de grote kinderen gedacht met een plantenmarkt, foodtrucks, geleide tuinwandelingen en een sfeervol terras met live muziek, waar je kan genieten van een blonde en/of donkere Cornus! Meer info: plantentuinmerksplas.be/bloemenpracht