Een avond vol wheat

In maart nam brouwer Steven Goedhart ons bij de hand en leidde hij ons door de wondere wereld van de hop. Maar naast hop, water en gist heeft ons bier nog een levensnoodzakelijk ingrediënt nodig vooraleer we kunnen spreken van bier: granen. Voor deze bierproeverij zochten en vonden we een gepassioneerde brouwer die verzot is op alles wat met het edele gerstenat te maken heeft, maar die een uitgesproken voorliefde heeft voor een andere graansoort dan gerst. Norman Sterkens van bierfirma Noordster uit Balen vertelt ons tijdens deze avond alles wat we moeten weten over tarwe. En geloof me vrij als ik hier schrijf dat zijn bewering over een avondvullend verhaal over deze graansoort niet uit de lucht gegrepen is. Norman weet immers als geen ander zijn passie voor deze graansoort over te brengen. Het Engelse en Duitse woord voor tarwe heeft er in België toe geleid dat we bepaalde tarwebieren witbieren zijn gaan noemen. Met een flinke dosis verbeelding zou je onze witbieren ervan kunnen betichten dat ze wit van kleur zijn. Als je ze objectief bekijkt, zal je echter moeten toegeven dat enkel de kraag deze kleur toebedeeld heeft gekregen. De gustibus et coloribus enzovoort ten spijt, als je het Duitse woord Weizen of het Engelse woord wheat hoort, begrijp je meteen waar het wit vandaan komt.

MARIAGE PARFAIT - BROUWERIJ BOON (8%)
De avond aftrappen doet Norman met één van mijn favoriete bieren, een geuze. Deze bij uitstek Belgische bieren worden omwille van hun zurige geur en smaak onterecht terzijde geschoven door tal van bierdrinkers. Maar eens je de smaak te pakken hebt, ben je verkocht voor het leven. De basis voor deze lekkernij zijn de lambiekbieren die hun oorsprong vinden in het pajottenland. Het verbaast je misschien dat deze bierstijl op tafel verschijnt tijdens een avond over tarwebieren. Voor een geuze wordt er echter niet alleen van gerstemout gebruik gemaakt, maar ook van ongemoute tarwe. De Mariage Parfait van Boon is een uitstekende geuze en is voor het overgrote deel samengesteld uit 3 jaar oude, op eiken vaten gerijpte lambiek. Hiervoor gebruikt de brouwer trouwens zijn oudste vaten, die al meer dan 100 jaar dienst doen als lambiek-foeders. De in de vaten aanwezige bacteriën doen de rest en verlenen aan deze geuze zijn kenmerkende zachte karakter. Deze bieren zijn ook echte bewaarbieren. Op het etiket staat doorgaans een houdbaarheidsdatum van 20 jaar, maar niets staat je in de weg om de geuze nog langer te bewaren, toch als je hem zolang ongeopend kan laten staan.

ST. BERNARDUS WIT - BROUWERIJ ST. BERNARDUS (5,5%)
Een geuze mag dan geen witbier zijn, het volgende bier dat op onze tafel verschijnt mogen we probleemloos in die categorie onderbrengen. De Belgische witbieren worden al sinds jaar en dag gebrouwen, maar de bierdrinkende Belgen waren ze een beetje uit het oog verloren. Dit was buiten Pierre Celis gerekend, een man die er eigenhandig voor zorgde dat deze bierstijl een steile opmars kende in het tweede deel van de twintigste eeuw en sindsdien niet meer weg te denken is uit onze cafés. De hedendaagse Belgische witbieren onderscheiden zich echter wel duidelijk van hun Duitse naamgenoten. Onze bieren hebben immers nooit ‘te lijden’ gehad onder het Duitse Reinheitsgebot. Dit proef je ook bij deze St. Bernardus Wit, een mooi voorbeeld van een ongefilterd Belgisch witbier. Je ruikt en proeft de typische aroma’s van sinaasappel en koriander en samen met het gebruik van tarwe krijg je hierdoor een zeer smaak- en karaktervol en verfrissend bier. Deze St. Bernardus Wit werd trouwens ontwikkeld in samenwerking met Pierre Celis himself, een man die weet waarover hij spreekt.

HEFE WEISSBIER - WEIHENSTEPHANER (5,4%)
Voor het volgende bier richten we het steven naar het zuidoosten. Deze bieren kennen de liefhebbers van de Duitse keuken en de skiërs die jaarlijks naar Duitsland en Oostenrijk trekken maar al te goed. Weissbieren zijn tarwebieren die het Reinheitsgebot destijds uitdaagden. Dit zuiverheidsgebod staat bekend als één van de oudste, zoniet de oudste warenwetgeving ter wereld. Deze wet bepaalde dat men maar van bier kon spreken als het brouwsel enkel uit water, gerst en hop bestond. Gist waren ze vergeten, aangezien de wetenschap in de 15de16de eeuw nog niet ontdekt had dat het gistbacteriën waren die voor de alcohol zorgden. De eigenlijke bedoeling van deze wetgeving was het verhinderen dat de bierminnende Duitsers alle granen te lande zouden opdrinken en ze zo zonder brood en andere graanproducten zouden vallen. In de 20e eeuw werd deze wetgeving echter aangewend om de import van bieren te verhinderen. Het Europees Hof heeft dan ook terecht geoordeeld dat deze regelgeving het vrije verkeer van goederen beperkte en sindsdien mogen ook buitenlandse bieren waar bijvoorbeeld kruiden of suiker aan toegevoegd worden, zich in Duitsland ‘bier’ noemen. De weissbieren tarten echter het Reinheitsgebot, aangezien ze niet gebrouwen worden met gerstemout, maar met tarwemout. Dit hebben ze te danken aan een Beierse edelman die toch wel graag zijn tarwebiertje op tijd en stond lustte. Dit weissbier komt uit de oudste brouwerij ter wereld, heeft een lichtblonde kleur en de smaak verraadt onmiddellijk dat er tarwe in het spel is. Het is een troebel bier, wat het te danken heeft aan de gebruikte granen en gisten. Het is een echte dorstlesser die wel minder kruidig smaakt dan een Belgisch witbier, want voor het overige houden ze zich in Beieren uiteraard wel nog vast aan hun eigen regelgeving.

WIJZE GIJS - NOORDSTER (6,5%)
Last but not least, een nieuw bier van onze centrale gast. De Wijze Gijs is een bier dat Norman niet alleen speciaal gebrouwen heeft naar aanleiding van het tienjarige bestaan van Noordster, maar ook ter ere van de tiende verjaardag van zijn petekind Gijs. Zo krijgt elk bier van Noordster een persoonlijke toets die verwijst naar de brouwer zelf of naar een familielid. De toevoeging van ‘Wijze’ is bovendien een mooie verwijzing naar de gebruikte graansoort. Als je deze laatste telg van Norman proeft is de invloed van de tarwe onmiddellijk merkbaar. Maar er is meer aan de hand. Het bier heeft een wat meer uitgesproken bittere toets dan de meeste tarwebieren. Norman ziet zichzelf als een eerder conservatieve brouwer, maar koos er toch voor om bij de Wijze Gijs te gaan voor de Amerikaanse hopsoorten die we eerder verwachten bij een IPA of een Amerikaanse pale ale. Hij heeft de hoppen wel niet gebruikt tijdens het dryhoppen, maar enkel als bitterhop. Verwacht dus geen uitgesproken toetsen van citrus- of steenvruchten, maar wel een lekker verfrissend bier met zachte, gebalanceerde citrusaccenten in de aroma’s en de smaak. Een absolute aanrader voor de warme zomermaanden. Ook de aanwezige proevers zijn zeer te spreken over de Wijze Gijs en velen onder hen bestellen als afsluiter dan ook het witbier van de centrale gast. Een mooier compliment bestaat er eigenlijk niet.

NOORDSTER
Norman en Lucia openen op de zondagen van de zomervakantie hun tuinpoorten zodat bierliefhebbers uit de wijde omgeving kunnen komen genieten van de bieren die Norman gebrouwen heeft. Naast de Wijze Gijs, die Norman zal brouwen voor de lente- en zomermaanden, heeft hij nog twee andere bieren vast op de kaart staan. Bij de eerstgeborene prijkt zijn eigen beeltenis en naam op het etiket. De tweede boreling draagt dan weer de naam van zijn eega en heeft de heilige Lucia op het etiket staan. Zelfs als je niet te vinden bent voor een wat bitter tarwebier, heb je nog keuze te over. Meer info: www.noordster.be en www.facebook.com/NoordSterBalen.

ZELF KOMEN PROEVEN?
De volgende en tevens laatste bierproefavond vindt plaats op maandag 13 juni vanaf 20 uur in café ‘t Kelderke aan het Stationsplein in Geel. Prijs 14 euro p.p. Inschrijven: proeverij@onderox.be of in ‘t Kelderke zelf.