Shampoo bars en zeep in allerlei vormen en kleurtjes

In deze nieuwe rubriek zoeken we naar de kleine dingen die we kunnen doen om onze wereld ietsje beter te maken. Want de wereld verbeteren, dat is makkelijk gezegd. Maar wat is haalbaar? En wat niet? Deze maand: shampoo bars.

Mijn eerste zorg is zoals altijd: doet zo’n bar wel gewoon zijn ding? Kan je je er dus mee wassen? Ik besluit te beginnen met een shampoo bar. Ik maak mijn handen nat en wrijf voorzichtig over de bar. Vrijwel meteen komt er een beetje schuim vrij, maar een overvloed is het niet. Dus neem ik nog wat meer. Vervolgens wrijf ik er mijn haren mee in. Die beginnen wel meteen overvloedig te schuimen. Behoorlijk hard zelf. Het equivalent van die keren dat je met je vloeibare zeep met het ketchupflessyndroom te kampen kreeg: veel te veel zeep in één guts eruit. Ik heb dus mijn handen te enthousiast ingezeept met de bar. Les één is geleerd. Een tweetal keer wrijven is ruim voldoende voor een volledige shampoobeurt. Bij de conditioner is het een heel ander verhaal. Daar krijg ik nauwelijks iets van de bar op mijn handen gesmeerd, ook al zijn mijn handen duidelijk nat genoeg. Daar kan het niet aan liggen. Ik besluit om de blok dan maar gewoon in mijn haren zelf te wrijven. Die techniek blijkt al snel wél een succes. Ik spoel alles uit en richt mij op mijn body bar. De traditionele blok zeep dus, zoals ik die van vroeger ken. Dit exemplaar geurt naar hibiscus (plant, nvdr.) en werkt opnieuw volgens het shampoo bar-principe, natte handen zijn voldoende om zeep vrij te geven. Ik was me verder, spoel me af en verlaat mijn badkamer frisgewassen.

EEN TSUNAMI AAN BARS
Ik besluit mij wat verder te informeren bij Iris en Babs van De Goedzak en Roos Met Witte Stippen, de zero waste-shop in Geel Ten Aard. Zij voorzien mij binnen deze rubriek van wat extra deskundigheid. Wat meteen opvalt, is dat er in hun winkel een overvloed aan ‘bars’ te vinden zijn (hou je vast): shampoo, conditioner, lichaamszeep, handenzeep, bodylotion, scheerzeep, voetenzeep, intieme zeep, scrubs, anti-muggenbars, gezichtsreiniger, babyzeep, afwaszeep, vlekkenverwijderaar, zeep om de vloer te poetsen, deo,… Een overrompeling aan kleurtjes, vormen en geuren waar ik even van moet bekomen. “De meeste van onze bars worden met de hand gemaakt, vaak hier in de buurt”, legt Babs uit. “Gegoten betekent dat ze zachter en romiger zijn. Geperst kan ook, dan zijn ze harder wat weer het voordeel heeft dat ze langer meegaan.” “Een hardnekkig misverstand over shampoo bars is dat ze duur zouden zijn. Het tegendeel is waar”, benadrukt Iris. “Ze kosten in de meeste gevallen zo’n 7 à 8 euro, maar het is wel het equivalent van 3 tot 4 bussen. Je bent in totaal dus een stuk goedkoper af.”

EEN ZAKJE VOOR DE RESTJES
Wat ik zelf ervaarde als een nadeel was dat de bar aan het einde van zijn levenscyclus in kleine restjes begint te breken wat het gebruik lastiger maakt. “Daarvoor is er een makkelijke oplossing”, zegt Babs terwijl ze in haar winkel een speciaal zakje neemt. “Hier kan je de bar insteken en dus ook de overschotjes. Dan schuim je het gewoon met zakje en al op en blijft alles mooi samen. Ik steek daar zelf mijn bar al vanaf het eerste gebruik in.” Ik heb de indruk dat het zakje wat stroef en ruw is om mij elke dag mee te wassen, maar later zal onder de douche blijken dat het uitstekend werkt. Het heeft iets van een washandje en het houdt de kleinere stukjes mooi bij elkaar. Probleem opgelost. “Je moet de bars wel altijd bewaren op een plek waar de lucht eraan kan om te drogen. In dat ‘restjeszakje’ bijvoorbeeld, daarin kan je het makkelijk aan een kraan hangen. Hoe droger je ze bewaart, hoe langer ze meegaan.” Wij gebruiken thuis een dubbel schaaltje waarvan het bovenste stuk enkele verluchtingsgaatjes bevat zodat het water weg kan, werkt prima. “Of maak zelf iets”, tipt Babs. “Dat hoeft allemaal niet moeilijk te zijn. Ik ken mensen die een kroonkurkje in de zeep duwen zodat er onderaan lucht bijkan. Of kies voor een droog washandje in je kast.”

SCHEERZEEP
De meeste mensen starten met een shampoo bar en komen later terug om ook de andere bars uit te testen, zo laat ik me vertellen. Als meer ervaren gebruiker, ga ik voor de scheerzeep. Dat lijkt mij weinig waarschijnlijk dat dat ook echt gaat werken. Eenmaal thuis krijg ik in eerste instantie gelijk. Ik krijg de blok amper (lees: niet) aan het schuimen. Het is pas als ik warmer water gebruik dat het al ietsje beter gaat. Ik lees de instructies nog even na en leer dat een scheerkwast het ideale hulpmiddel is en dat je rondjes moet maken over de blok heen. Ik vind een borsteltje dat even dienst kan doen als kwast en begin rondjes te draaien. Die techniek werkt. Ik krijg er voldoende schuim af om mijn stoppelbaard mee te bedekken. Het scheert prima en lijkt mij iets zachter dan de scheerschuim die ik normaal gebruik. De schuim is minder plakkerig, maar trekt wel beduidend sneller weg. Als ik dit wil blijven gebruiken, moet ik me wel echt een scheerkwast aanschaffen.

BLUBBERIGE SUBSTANTIES
Een paar maanden geleden had ik nog nooit van zo’n bars gehoord, van die zeep in zijn oervorm. Maar nu beginnen zelfs de grote merken er reclame voor te maken. “Zij hebben ook gezien dat het erg populair aan het worden is, en springen dan maar mee op de kar”, legt Babs uit. “Helaas steken zij er niet de juiste producten in. Of ze zetten er in het groot ‘vegan’ op terwijl ze wel dierenproeven doen. Eén tip: kijk altijd op de verpakking wat er allemaal in zit. SLS-vrij is het beste. Dat is een stof die de zeep harder doet schuimen, maar die de huid uitdroogt en allergische reacties kan veroorzaken. In de bars van die grote merken zitten vaak ook ‘minerale oliën’ in. Dat is een overdreven mooie naam voor een blubberige substantie dat als vulstof gebruikt wordt en dat spotgoedkoop is omdat het een afvalproduct is uit de aardolie-industrie, een petrolatum.” “Verder moet je wel even opletten als je op reis gaat”, geeft Iris nog als tip mee. “Bij de zachte bars die reageren op (lichaams)warmte, zoals de bodylotion, moet je zorgen dat ze niet in de zon komen te liggen. In een hete valies of in je auto bijvoorbeeld. Want dan kunnen ze echt wegsmelten. Met een shampoo bar en de hardere soorten heb je dat probleem niet.” In mijn badkamer kan ik alles wel vervangen, maar als ik ga sporten, neem ik voorlopig wel nog gewoon een plastic bus mee. Die kan handig in mijn sporttas blijven zitten en je kan die rustig op de grond zetten tijdens het inzepen. “Daar bestaan ook doosjes voor zodat dat wel mogelijk is. Die gebruik ik ook als ik op reis ga”, weet Babs. Eentje om te overwegen in de toekomst.

CONCLUSIE
Eigenlijk zijn er weinig tot geen nadelen aan het gebruik van shampoo bars en konsoorten. En het is een makkelijke manier om behoorlijk wat plastic afval te vermijden. De laatste plastic flessen met vloeibare zeep werden bij ons thuis intussen opgebruikt en sindsdien liggen er enkel nog ‘bars’ om ons te wassen. Zelfs de kinderen zijn er al helemaal aan gewend. En zij kunnen niet langer in één keer een hele bus uitgieten, wat ze vroeger wel eens een leuk spelletje vonden. Dat je ze droog moet bewaren, dat is geen enkel probleem, onze schaaltjes doen hun werk. Die vind ik handiger dan het zakje, dat een stuk trager droogt. Dat gebruik ik wel nog om de restjes in samen te brengen. Ik maakte onlangs wel opnieuw kennis met het fenomeen van de schuivende blok zeep die net (niet) aan je handen ontsnapt en die zo nu en dan eens op de grond of op je voet terechtkomt. Weer een blauwe plek erbij. Maar misschien ben jij wel handiger dan ik, de kans is groot. Het scheren is verder wel nog een gedoe, maar met een kwast moet ook dat in de toekomst wel lukken. Enkel om te sporten blijft mijn plastic fles voorlopig nog behouden.